tan2818
發表於 2013-10-5 19:17:52
<DIV align=center><B><FONT size=5>【<FONT color=red>宜忌</FONT>】</FONT></B></DIV><DIV align=center> </DIV>
<P><B>《診宗三昧》云: </B></P><P> </P>
<P><B>弱脈惟血痹虛勞,久嗽失血,新產及老人久虛,脈宜微弱,然必弱而和滑,可卜胃氣之未艾。 </B></P><P> </P>
<P><B>若少壯暴病,而見弱脈,咸非所宜,即血證虛證,脈弱而兼之 </B></P><P> </P>
tan2818
發表於 2013-10-5 19:18:04
<DIV align=center><B><FONT size=5>【<FONT color=red>簡誤</FONT>】</FONT></B></DIV><DIV align=center> </DIV>
<P><B>慎庵按: </B></P><P> </P>
<P><B>《脈經》云: </B></P><P> </P>
<P><B>弱脈為虛熱作病,有熱不可太攻,熱去則寒起。 </B></P><P> </P>
<P><B>然虛熱,從無用攻之理,攻之不但寒起,恐元氣亦從此而脫,當去此太字。 </B></P><P> </P>
<P><B>云有熱不可攻,方為中肯之言 緊(陰中之陽) </B></P><P> </P>
tan2818
發表於 2013-10-5 19:18:18
<DIV align=center><B><FONT size=5>【<FONT color=red>體狀詩</FONT>】</FONT></B></DIV><DIV align=center> </DIV>
<P><B>緊脈有力,左右彈人,如絞轉索,如切緊繩。 </B></P><P> </P>
<P><B>李瀕湖曰: </B></P><P> </P>
<P><B>緊乃熱為寒束之脈,故急數如此,要有神氣,《素問》謂之急。 </B></P><P> </P>
<P><B>舉如轉索切似繩,脈象因之得緊名,總是寒邪來作寇,內為腹痛外身疼。 </B></P><P> </P>
tan2818
發表於 2013-10-5 19:18:30
<DIV align=center><B><FONT size=5>【<FONT color=red>相類詩</FONT>】</FONT></B></DIV><DIV align=center> </DIV>
<P><B>(見弦實。 </B></P><P> </P>
<P><B>《匯辨》云: </B></P><P> </P>
<P><B>天地肅殺之氣,陰凝收斂,其見於脈也為緊,較之於弦,更加挺勁之異,仲景曰: </B></P><P> </P>
<P><B>如轉索無常; </B></P><P> </P>
<P><B>叔和云: </B></P><P> </P>
<P><B>數如切繩。 </B></P><P> </P>
<P><B>丹溪云: </B></P><P> </P>
<P><B>如紉 線,譬如以二股三股糾合為繩,必旋絞而轉,始得緊而成繩。 </B></P><P> </P>
<P><B>可見緊之為義,不獨縱有挺急,亦且橫有轉側也。 </B></P><P> </P>
tan2818
發表於 2013-10-5 19:18:44
<DIV align=center><B><FONT size=5>【<FONT color=red>主病詩</FONT>】</FONT></B></DIV><DIV align=center> </DIV>
<P><B>緊為諸病主於寒,喘咳風癇吐冷痰。 </B></P><P> </P>
<P><B>浮緊表寒須發越,緊沉溫散自然安。 </B></P><P> </P>
<P><B>急而緊者,是謂遁尸; </B></P><P> </P>
<P><B>數而緊者,當主鬼擊。 </B></P><P> </P>
tan2818
發表於 2013-10-5 19:19:08
<DIV align=center><B><FONT size=5>【<FONT color=red>分部詩</FONT>】</FONT></B></DIV><DIV align=center> </DIV>
<P><B>寸緊人迎氣口分,當關心腹痛沉沉,尺中有緊為陰冷,定是奔豚與疝疼。 </B></P><P> </P>
<P><B>張路玉曰: </B></P><P> </P>
<P><B>緊為諸寒收引之象。 </B></P><P> </P>
<P><B>亦有熱因寒束,而煩熱拘急疼痛者,如太陽寒傷營證是也。 </B></P><P> </P>
<P><B>然必人迎浮緊,乃為表證之確候; </B></P><P> </P>
<P><B>若氣口盛堅,又為內傷飲食之兆。 </B></P><P> </P>
<P><B>《金匱》所謂脈緊頭痛風寒,腹中有宿食也。 </B></P><P> </P>
<P><B>劉河間曰: </B></P><P> </P>
<P><B>與洪數相兼者,為熱痛; </B></P><P> </P>
<P><B>或微細陰脈相兼者,為寒痛。 </B></P><P> </P>
tan2818
發表於 2013-10-5 19:19:28
<DIV align=center><B><FONT size=5>【<FONT color=red>分部主病</FONT>】</FONT></B></DIV><DIV align=center> </DIV>
<P><B>汪子良曰: </B></P><P> </P>
<P><B>左寸微緊傷寒,沉緊心中氣逆冷痛; </B></P><P> </P>
<P><B>右寸浮緊,頭疼,鼻塞,膈壅,沉緊滑,肺實咳痰。 </B></P><P> </P>
<P><B>左關浮緊筋疼,沉緊脅疼,寒鬱緊實 癖; </B></P><P> </P>
<P><B>右關浮緊腹膨,沉緊腹疼吐逆。 </B></P><P> </P>
<P><B>尺脈浮緊,腰腳痛,按澀則為耳閉; </B></P><P> </P>
<P><B>沉緊臍下痛,小便難; </B></P><P> </P>
<P><B>細緊小腸疝氣。 </B></P><P> </P>
<P><B>慎庵按: </B></P><P> </P>
<P><B>傷寒乃風寒傷在營衛,故仲景統診於寸口,未嘗分屬。 </B></P><P> </P>
<P><B>但云: </B></P><P> </P>
<P><B>浮緩為風傷衛,浮緊為寒傷營。 </B></P><P> </P>
<P><B>今云: </B></P><P> </P>
<P><B>左寸浮緊傷寒,況左寸乃君火之位,與寒何涉? </B></P><P> </P>
<P><B>此亦汪氏千慮張三錫曰: </B></P><P> </P>
<P><B>左三部弦緊,疝瘕痛; </B></P><P> </P>
<P><B>右脈弦緊而滑,積滯腹痛。 </B></P><P> </P>
tan2818
發表於 2013-10-5 19:19:46
<DIV align=center><B><FONT size=5>【<FONT color=red>抉微</FONT>】</FONT></B></DIV><DIV align=center> </DIV>
<P><B>或云: </B></P><P> </P>
<P><B>傷寒脈緊,病氣脈氣俱有餘,若內傷雜證而脈緊,是正氣與胃氣俱虛,一味邪氣用事。 </B></P><P> </P>
<P><B>脈氣有餘,病氣不足,法當溫補,正氣復,則邪退而脈自和平,若用攻伐,反傷正氣而危矣。 </B></P><P> </P>
<P><B>李士材曰: </B></P><P> </P>
<P><B>咳嗽虛損之脈,而得沉緊,謂正氣已虛,而邪已痼矣,故不治。 </B></P><P> </P>
tan2818
發表於 2013-10-5 19:20:01
<DIV align=center><B><FONT size=5>【<FONT color=red>審形似</FONT>】</FONT></B></DIV><DIV align=center> </DIV>
<P><B>緊之與遲,雖主乎寒,遲則血氣有虧,乃脈行遲緩而難前; </B></P><P> </P>
<P><B>緊則寒邪凝襲,乃脈行夭矯而搏擊。 </B></P><P> </P>
<P><B>須知數而流利則為滑脈,數而有力則為實脈,數而絞轉則為緊脈。 </B></P><P> </P>
<P><B>《診宗三昧》云: </B></P><P> </P>
<P><B>夫脈按之緊,如弦直上下行者痙,若伏堅者為陰痙,總皆經脈拘急,故有此象。 </B></P><P> </P>
<P><B>若脈至如轉索,而強急不和,是但緊無胃氣也,豈堪尚有日乎? </B></P><P> </P>
<P><B>慎庵按: </B></P><P> </P>
<P><B>緊脈似急數而不甚鼓,暴證見之,為腹痛身疼,寒客太陽,或主風痙癇症。 </B></P><P> </P>
<P><B>若中惡浮緊,咳嗽沉緊,皆主死者,此證與脈反也。 </B></P><P> </P>
<P><B>又有如緊之脈,乃傷寒陰症絕陽,七日、九日之異,便有生死之分,不可不察。 </B></P><P> </P>
tan2818
發表於 2013-10-5 19:20:14
<DIV align=center><B><FONT size=5>【<FONT color=red>正偽</FONT>】</FONT></B></DIV><DIV align=center> </DIV>
<P><B>《脈訣》言寥寥入尺來,比擬失倫。 </B></P><P> </P>
<P><B>崔氏言如線,皆非緊狀。 </B></P><P> </P>
<P><B>或以浮緊為弦,沉緊為牢,亦近似耳。 </B></P><P> </P>
<P><B>緩(陰) </B></P><P> </P>
tan2818
發表於 2013-10-5 19:39:26
<DIV align=center><B><FONT size=5>【<FONT color=red>體狀詩</FONT>】</FONT></B></DIV><DIV align=center> </DIV>
<P><B>張太素云: </B></P><P> </P>
<P><B>如絲在經,不卷其軸,應指和緩,往來甚勻。 </B></P><P> </P>
<P><B>楊玄操曰: </B></P><P> </P>
<P><B>如初春楊柳舞風之象。 </B></P><P> </P>
<P><B>緩脈阿阿四至通,柳梢裊裊 輕風,欲從脈裡求神氣,只在從容和緩中 </B></P><P> </P>
tan2818
發表於 2013-10-5 19:39:39
<DIV align=center><B><FONT size=5>【<FONT color=red>相類詩</FONT>】</FONT></B></DIV><DIV align=center> </DIV>
<P><B>(見遲脈。 </B></P><P> </P>
tan2818
發表於 2013-10-5 19:39:49
<DIV align=center><B><FONT size=5>【<FONT color=red>主病詩</FONT>】</FONT></B></DIV><DIV align=center> </DIV>
<P><B>緩脈營衰衛有餘,或風或濕或脾虛。 </B></P><P> </P>
<P><B>上為項強下痿痹,分別浮沉大小區。 </B></P><P> </P>
tan2818
發表於 2013-10-5 19:40:02
<DIV align=center><B><FONT size=5>【<FONT color=red>分部詩</FONT>】</FONT></B></DIV><DIV align=center> </DIV>
<P><B>寸緩風邪項背拘,關為風眩胃家虛,神門濡泄或風秘,或是蹣跚足力迂。 </B></P><P> </P>
tan2818
發表於 2013-10-5 19:40:13
<DIV align=center><B><FONT size=5>【<FONT color=red>兼脈主病</FONT>】</FONT></B></DIV><DIV align=center> </DIV>
<P><B>緩為胃氣,不主於病。 </B></P><P> </P>
<P><B>取其兼見,方可斷證。 </B></P><P> </P>
<P><B>浮緩傷風,沉緩寒濕; </B></P><P> </P>
<P><B>緩大風虛,緩細濕痹; </B></P><P> </P>
<P><B>緩澀脾薄,緩弱氣虛。 </B></P><P> </P>
tan2818
發表於 2013-10-5 19:40:30
<DIV align=center><B><FONT size=5>【<FONT color=red>分部主病</FONT>】</FONT></B></DIV><DIV align=center> </DIV>
<P><B>汪滑合曰: </B></P><P> </P>
<P><B>兩寸浮緩,傷風項背急痛。 </B></P><P> </P>
<P><B>左寸沉緩,心氣虛,怔忡健忘。 </B></P><P> </P>
<P><B>右寸沉緩,肺氣虛短。 </B></P><P> </P>
<P><B>左關浮緩,風虛眩暈; </B></P><P> </P>
<P><B>沉緩氣虛,腹脅氣結。 </B></P><P> </P>
<P><B>右關浮緩,腹膨; </B></P><P> </P>
<P><B>沉緩,脾胃氣虛少食。 </B></P><P> </P>
<P><B>從容和緩為平。 </B></P><P> </P>
<P><B>尺逢浮緩,足痿。 </B></P><P> </P>
<P><B>左尺沉緩,腎虛冷,小便數,女人月事多; </B></P><P> </P>
<P><B>右尺沉緩,泄瀉,腸風入胃。 </B></P><P> </P>
tan2818
發表於 2013-10-5 19:40:43
<DIV align=center><B><FONT size=5>【<FONT color=red>體象胃氣</FONT>】</FONT></B></DIV><DIV align=center> </DIV>
<P><B>蔡氏曰: </B></P><P> </P>
<P><B>緩而和勻,不浮不沉,不大不小,不疾不徐,意思欣欣,悠悠揚揚,難以名狀者,此真胃氣脈也。 </B></P><P> </P>
tan2818
發表於 2013-10-5 19:40:56
<DIV align=center><B><FONT size=5>【<FONT color=red>抉微</FONT>】</FONT></B></DIV><DIV align=center> </DIV>
<P><B>方穀曰: </B></P><P> </P>
<P><B>凡緩脈之見,不可見於純緩,如緩而兼四時之脈可也,緩而兼五臟之脈可也,否則徒緩而不兼,猶《脈經》所謂但弦無胃氣曰死,肝脈純緩者亦曰死。 </B></P><P> </P>
<P><B>又曰: </B></P><P> </P>
<P><B>仲景云: </B></P><P> </P>
<P><B>傷寒以緩為和,主病退; </B></P><P> </P>
<P><B>雜病以緩為遲,主病進。 </B></P><P> </P>
<P><B>此緩之脈,又不可以例推者矣。 </B></P><P> </P>
tan2818
發表於 2013-10-5 19:41:11
<DIV align=center><B><FONT size=5>【<FONT color=red>遲緩不相類</FONT>】</FONT></B></DIV><DIV align=center> </DIV>
<P><B>李士材曰: </B></P><P> </P>
<P><B>緩脈以寬舒和緩為義,與緊脈正相反也。 </B></P><P> </P>
<P><B>然緩脈遲脈,又絕不相類。 </B></P><P> </P>
<P><B>緩以脈形寬縱得名,遲以至數不及為義。 </B></P><P> </P>
<P><B>《脈經》云: </B></P><P> </P>
<P><B>小快於遲,以至數論緩,亦一失也。 </B></P><P> </P>
<P><B>附: </B></P><P> </P>
tan2818
發表於 2013-10-5 19:41:30
<DIV align=center><B><FONT size=5>【<FONT color=red>論緩脈主熱</FONT>】</FONT></B></DIV><DIV align=center> </DIV>
<P><B>(見後管窺。 </B></P><P> </P>
<P><B>弦(陽中之陰) </B></P><P> </P>