豐碩 發表於 2013-2-5 20:50:35

【漢語大詞典●地】

<P align=center>【漢語大詞典●地】<p><br>
①[dìㄉㄧˋ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』徒四切,去至,定。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
亦作“坔”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>“埅”的今字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>“埊”的今字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>“墬”的今字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>“嶳”的今字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.大地。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>與“天”相對。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『易·繫辭下』:“仰則觀象於天,俯則觀法於地。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『說文·土部』:“地,元氣初分,輕淸易爲天,重濁侌爲地;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
萬物所敶列也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐柳宗元『天說』:“彼上而玄者,世謂之天;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
下而黃者,世謂之地。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.指地球。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>毛澤東『送瘟神』詩之一:“坐地日行八萬里,巡天遙看一千河。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.地面;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
陸地。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·小雅·斯干』:“乃生女子,載寢之地。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·僖公四年』:“公(獻公)至,毒而獻之。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>公祭之地,地墳;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
與犬,犬斃。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐杜甫『秋興』詩之七:“關塞極天唯鳥道,江湖滿地一漁翁。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『紅樓夢』第一一一回:“只見這人站在當地,只管亂喊。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.領土,屬地;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
地區。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『周禮·地官·大司徒』:“諸公之地,封疆方五百里。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『淮南子·兵略訓』:“夫爲地戰者,不能成其王;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
爲身戰者,不能立其功。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『梁國惠康公主挽歌』之二:“秦地吹簫女,湘波鼓瑟妃。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>馬君武『軍行』詩:“祖國尺寸地,不許今人失。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如:各地;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
內地;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
外地。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.土地;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
田地。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『周禮·地官·載師』:“以廛里任國中之地,以場圃任園地。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·平準書論』:“魏用李克,盡地力,爲彊君。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>丁玲『松子』:“他們全靠著廟周圍六七畝地生活。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.特指旱地。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『中國農村的社會主義高潮·合作化模范鄧家鄕』:“浙江省壽昌縣鄧家鄕……田一千三百二十畝,占(總面積)百分之七;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
地五百五十四點六三畝,占(總面積)百分之三。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.地方;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
場所。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『管子·八觀』:“明君者,閉其門,塞其塗,弇其跡,使民毋由接於淫非之地。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢王充『論衡·言毒』:“太陽之地,人民促急。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐李白『關山月』詩:“由來征戰地,不見有人還。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『紅樓夢』第一回:“這東南有個姑蘇城,城中閶門,最是紅塵中一二等富貴風流之地。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如:根據地;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
發祥地。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
.地位。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『孟子·離婁下』:“禹、稷、顔子,易地則皆然。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>趙岐注:“不在其位,故勞佚異。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『周書·竇毅傳』:“以毅地兼勳戚,素有威重,乃命爲使。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋王安石『上宋相公書』:“伏惟閣下以直道相先帝,雖已不在政事之地,然純德至行,九州四海所共矜式。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
9.地步;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
余地。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『韓非子·說難』:“有欲矜以智能,則爲之舉異事之同類者,多爲之地,使之資說於我,而佯不知也,以資其智。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋陳亮『上孝宗皇帝第一書』:“通和者,所以成上下之苟安,而爲妄庸兩售之地。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明沈德符『野獲編·列朝二·配天配上帝』:“世宗既分祀天地於南北郊矣,其後以太祖、太宗幷配天爲非禮,遂省去太宗之祀,蓋陰爲獻皇地也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸王韜『平賊議』:“振作士氣,即所以勵品學,練才識,爲他日治地也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
10.指所達到的境界。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋陸遊『老學庵筆記』卷二:“乃力學三十年,今乃能造此地。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
11.心意活動的領域。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『宋史·儒林傳八·何基』:“榦告以必須有眞實心地、刻苦工夫而後可,基悚惕受命。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如:見地;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
識地。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
12.路程;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
面積。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐李白『妾薄命』詩:“長門一步地,不肯暫迴車。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南唐李煜『破陣子』詞:“四十年來家國,三千里地山河。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>金董解元『西廂記諸宮調』卷一:“芳草茸茸去路遙,八百里地秦川春色早。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>周而復『上海的早晨』第一部五:“從梅村到下甸足足有十里地。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
13.居住。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·盤庚下』:“朕及篤敬恭承民命,用永地於新邑。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>楊樹達『積微居讀書記·尙書說·盤庚下』:“地,居也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
14.猶分別,區別。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『韓非子·難三』:“齊國方三千里,而桓公以其半自養,是侈於桀紂也,然而能爲五霸冠者,知侈儉之地也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>陳奇猷集釋:“『韓非子』用地字義近於分別。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『八經篇』:‘故明主審公私之分,審利害之地。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>與此句法同,而以地字與分字相對爲文,則地近於分別之義確矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
15.花紋圖案或文字的襯托面;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
底子。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『三國志·魏志·東夷傳』:“今以絳地交龍錦五匹、絳地縐罽十張……答汝所獻貢直。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南朝梁劉勰『文心雕龍·定勢』:“雖復契會相參,節文互雜,譬五色之錦,各以本采爲地矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋陸遊『老學庵筆記』卷二:“楚國鄭大夫有先左丞遺衣一篋,袴有繡者,白地白繡,鵝黃地鵝黃繡,裹肚則紫地皁繡。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>魯迅『野草·過客』:“女孩--約十歲,紫發,烏眼睛,白地黑方格長衫。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
16.我國省、自治區以下,縣以上設置的行政區域“地區”的簡稱。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如:省、地、縣;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
地委。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
17.通“第”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>門第。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南朝宋劉義慶『世說新語·假譎』:“已覓得婚處,門地粗可。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『新唐書·李揆傳』:“初,苗晉卿數薦元載,揆輕載地寒。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
18.通“第”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>副詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>但,只。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·丙吉傳』:“西曹地忍之,此不過汙丞相車茵耳。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>顏師古注:“李奇曰:‘地猶第也。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>地亦但也,語聲之急也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
地②[de˙ㄉㄜ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
“嶳”的今字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.助詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>附著在“立”、“坐”、“臥”等不及物動詞后面。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>有時相當於現代漢語的時態助詞“著”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『京本通俗小說·碾玉觀音』:“也不知他仔細,只見他在那裏住地,依舊掛牌做生活。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>元王實甫『西廂記』第一本第一折:“山門下立地。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王季思注:“地,助詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>立地,猶云立著也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.助詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>結構助詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>狀語的標志。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐李白『越女詞』之四:“相看月未墮,白地斷肝腸。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>金董解元『西廂記諸宮調』卷一:“臉兒稔色百媚生,出得門來慢慢地行。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>峻靑『黎明的河邊』二:“大雨象一片巨大的瀑布,從西北的海濱橫掃著昌濰平原,遮天蓋地地卷了過來。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.助詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>語氣助詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>用在形容詞后,相當於現代漢語的“的”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋張先『八寶裝』詞:“此時無限傷春意。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>憑誰訴,厭厭地。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·中庸』“言其上下察也”宋朱熹集注:“故程子曰:‘此一節,子思喫緊爲人處,活潑潑地。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>讀者其致思焉。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>茅盾『春蠶』一:“老通寶背脊上熱烘烘地,象背著一盆火。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參閱呂叔湘『論底、地之辨及底字的由來』。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●地】