豐碩 發表於 2013-1-29 12:08:39

【漢語大詞典●與】

<P align=center>【漢語大詞典●與】<p><br>
①[yǔㄩˇ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』余呂切,上語,以。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
“與”的繁體字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.給予。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『周禮·春官·大卜』:“以邦事作龜之八命:一曰征,二曰象,三曰與。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注引鄭司農云:“與謂予人物也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·僖公二十三年』:“<重耳>乞食於野人,野人與之塊。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>三國魏曹植『黃初五年令』:“功之宜賞,於疏必與;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
罪之宜戮,在親不赦。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『古今小說·沈小官一鳥害七命』:“嚴氏見說兒子頭有了,心中歡喜,隨即安排酒飯,管待二人,與了一千貫賞錢。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.獎賞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『商君書·君臣』:“上以功勞與,則民戰;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
上以『詩』『書』與,則民學問。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.交付,償還。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·孟嘗君列傳』:“歲餘不入,貸錢者多不能與其息,客奉將不給。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>司馬貞索隱:“與,猶還也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.幫助;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
援助。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『戰國策·秦策一』:“楚攻魏。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>張儀謂秦王曰:‘不如與魏以勁之。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>高誘注:“與,猶助也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『荀子·正論』:“親者疏之,賢者賤之,生民怨之,禹湯之後也而不得一人之與。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢桓寬『鹽鐵論·擊之』:“匈奴壤界獸圈,孤弱無與,此困亡之時也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.同盟者;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
黨與。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『荀子·強國』:“今已有數萬之衆者也,陶誕比周以爭與。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>楊倞注:“與,謂黨與之國也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『後漢書·寇榮傳』:“<榮>性矜絜自貴,於人少所與。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>李賢注:“與,黨與也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『原毀』:“其應者,必其人之與也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.親附;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
陪從。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『管子·霸言』:“按彊助弱,圉暴止貪……此天下之所載也,諸侯之所與也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>尹知章注:“與,親也”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『國語·齊語』:“桓公知天下諸侯多與己也,故又大施忠焉。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>韋昭注:“與,從也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『閔己賦』:“雖舉足以蹈道兮,哀與我者爲誰?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.隨著,依照。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐杜甫『登舟將適漢陽』詩:“塞雁與時集,檣烏終歲飛。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
8.稱贊;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
贊揚。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『論語·述而』:“與其進也,不與其退也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·翟方進傳』:“定陵侯長已伏其辜,君雖交通,傳不云乎,朝過夕改,君子與之,君何疑焉?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>顏師古注:“與,許也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南朝梁丘遲『與陳伯之書』:“夫迷知反,往哲是與。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
9.允許,許可。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·胤征』:“殲厥渠魁,脅從罔治。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>舊染汙俗,咸與惟新。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『公羊傳·隱公七年』:“曷爲大之?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 不與夷狄之執中國也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>陳立義疏:“與者,許也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『舊唐書·玄宗紀下』:“其曾任五品已上淸資官以禮去職者,所司具錄名奏,老疾不堪釐務者與致仕。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
10.對付。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『管子·輕重戊』:“桓公問於管子曰:‘楚者,山東之強國也……爲之奈何?’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>管子對曰:‘即以戰鬭之道與之矣。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·淮陰侯列傳』:“吾平生知韓信爲人,易與耳。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
11.當;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
敵。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·襄公二十五年』:“鮮虞曰:‘一與一,誰能懼我!’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·匈奴傳上』:“單於自度戰不能與漢兵。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『新唐書·突厥傳上』:“<頡利可汗>視中國爲不足與,書辭悖嫚,多須求。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
12.使。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『晏子春秋·問上十九』:“故忠臣也者,能納善於君,不能與君陷於難。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·陳涉世家』:“數日,號令召三老、豪傑與皆來會計事。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
13.用。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·唐風·采苓』:“人之爲言,苟亦無與。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>毛傳:“無與,弗用也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·文公三年』:“君子是以知秦穆公之爲君也,舉人之周也,與人之壹也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『管子·海王』:“我未與其本事也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>尹知章注:“與,用也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
14.謂;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
叫做。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·司馬遷傳』:“假令僕伏法受誅,若九牛亡一毛……而世又不與能死節者比,特以爲智窮罪極,不能自免,卒就死耳。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王念孫『讀書雜志·漢書十一』:“與,猶謂也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>言世人不謂我能死節者,特謂我罪固當死,無可解免耳。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>古者‘與’與‘謂’同義。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『大戴禮記·夏小正』:“獺祭魚,其必與之獻,何也?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 曰:非其類也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『樂府詩集·相和歌辭十四·豔歌行』:“誰能刻鏤此?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 公輸與魯班。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
15.爲,是。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『韓非子·姦劫弑臣』:“俱與有術之士,有談說之名,而實相去千萬也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王先愼集解:“此言世之愚學與法術之士,皆名爲有術之士,而其實不同也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
16.制作。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋梅堯臣『岸貧』詩:“野蘆編作室,靑蔓與爲門。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
17.數,計算。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·曲禮上』:“生與來日,死與往日。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔穎達疏:“生與來日者,此謂士禮。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>與,數也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>謂生人成服杖,數來日爲三日。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>死與往日者,謂死者殯斂,數死日爲三日。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『楚辭·九歌·湘夫人』:“登白薠騁望,與佳期兮夕張。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
18.等待。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『論語·陽貨』:“日月逝矣,歲不我與。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『後漢書·馮衍傳下』:“歲忽忽而日邁兮,壽冉冉其不與。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>李賢注:“與,猶待也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
19.比得上。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『荀子·天論』:“望時而待之,孰與應時而使之!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·晁錯傳』:“風雨罷勞,飢渴不困,中國之人弗與也:此匈奴之長技也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『明史·祝淵傳』:“今四方多難,貪墨成風,求一淸剛臣以司風紀,孰與宗周。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
20.如同,好象。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『墨子·兼愛下』:“又與爲人君者之不惠也,臣者之不忠也,父者之不慈也,子者之不孝也,此又天下之害也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
又與今人之賤人,執其兵刃毒藥水火,以交相虧賊,此又天下之害也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孫詒讓間詁:“又與,亦謂又如也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐劉知幾『史通·惑經』:“豈與夫庸儒末學,文過飾非,使夫問者緘辭杜口,懷疑不展,若斯而已哉?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
21.猶其。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『四遊記·哥闍君臣遊獵』:“我國有銅鼓一隻,與厚有一十二寸。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
22.介詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>同,跟。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·邶風·擊鼓』:“執子之手,與子偕老。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·淮陰侯列傳』:“足下與項王有故,何不反漢與楚連和,參分天下王之?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐李白『蜀道難』詩:“爾來四萬八千歲,不與秦塞通人煙。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
23.介詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>以。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『易·繫辭上』:“顯道神德行,是故可與酬酢,可與祐神矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>韓康伯注:“可以應對萬物之求,助成神化之功也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·玉藻』:“大夫有所往,必與公士爲賓也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王引之『經傳釋詞』卷一:“言必以公士爲擯也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『衛府君墓志銘』:“昆弟三人,俱傳父祖業,從進士舉,君獨不與俗爲事。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
24.介詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>替。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『孟子·離婁上』:“所欲,與之聚之;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
所惡,勿施。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王引之『經傳釋詞』卷一:“言民之所欲,則爲民聚之也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·陳涉世家』:“陳涉少時,嘗與人傭耕。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『京本通俗小說·西山一窟鬼』:“在吳洪家裏興妖,倂駝獻嶺上爲怪的,都與我捉來!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
25.介詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>把;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
將。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐白居易『新制綾襖成感而有詠』:“爭得大裘長萬丈,與君都蓋洛陽城。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋王安石『題正覺相上人籜龍軒』詩:“不須乞米供高士,但與開軒作勝遊。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋莫崙『水龍吟』詞:“也擬與愁排遣,奈江山遮攔不斷。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
26.介詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>被。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『戰國策·秦策五』:“<夫差>無禮於宋,遂與勾踐禽,死於干隧。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王念孫『讀書雜志·戰國策一』:“言爲勾踐所禽也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『二刻拍案驚奇』卷九:“不要煩煩惱惱,與別人看破了,發出議論來。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『紅樓夢』第六九回:“衆人雖素昔懼怕鳳姐,然想二姐兒實在溫和憐下,如今死去,誰不傷心落淚?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 只不敢與鳳姐看見。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
27.介詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>於;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
在。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『公羊傳·莊公三十年』:“桓公之與戎狄,驅之爾。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王引之『經義述聞·通說上』:“言桓公之於夷狄,驅之爾也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·商君列傳』:“秦之與魏,譬若人之有腹心疾,非魏幷秦,秦即幷魏。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢趙曄『吳越春秋·闔閭內傳』:“將渡江於中流,要離力微,坐與上風。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『金甁梅詞話』第七三回:“明悟托生與本州……後出家爲僧,取名佛印。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
28.介詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>向。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『孟子·公孫丑下』:“齊人無以仁義與王言者,豈以仁義爲不美也?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『二刻拍案驚奇』卷十七:“箭本小弟所拾,原係他向天暗卜的。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>只是小弟當時不知其故,不曾與兄取得此箭在手。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『紅樓夢』第四七回:“<邢夫人>少不得進來,先與賈母請安。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
29.介詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>從;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
由。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『商君書·愼法』:“上舉一與民,民倍主位嚮私交。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『水滸傳』第四三回:“李逵這個兄弟,此去必然有失。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>不知衆兄弟們,誰是他鄕中人?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 可與他那里探聽個消息。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
30.連詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>和;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
及。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『易·說卦』:“立天之道曰陰與陽,立地之道曰柔與剛,立人之道曰仁與義。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·刑法志』:“凡有爵者,與七十者,與未齓者,皆不爲奴。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『江陵途中寄翰林三學士』詩:“同官盡才俊,偏善柳與劉。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如:我們要善於開展批評與自我批評。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
31.連詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>與其。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『孟子·萬章上』:“與我處畎畝之中,由是以樂堯舜之道,吾豈若使是君爲堯舜之君哉?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『韓非子·難二』:“與吾得革車千乘,不如聞行人燭過之一言也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·魯仲連鄒陽列傳』:“吾與富貴而詘於人,寧貧賤而輕世肆志焉。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
32.連詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如果,假如。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·藝文志』:“漢興,魯申公爲『詩』訓故,而齊轅固、燕韓生皆爲之傳。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>或取『春秋』,采雜說,咸非其本義。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>與不得已,魯最爲近之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王念孫『讀書雜志·漢書七』:“與者,如也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>言三家說『詩』,皆非其本義,如必求其本義,則魯最爲近之也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
33.通“舉”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>舉動;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
舉止。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『國語·周語下』:“夫禮之立成者爲飫,昭明大節而已,少曲與焉。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>兪樾『群經平議·周語一』:“與,古通作舉。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>少曲舉焉,謂無委曲之舉動也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
34.通“舉”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>記錄;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
登記。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『韓非子·內儲說下』:“鄭桓公將欲襲鄶,先問鄶之豪傑良臣辯智果敢之士,盡與其姓名。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>兪樾『諸子平議·韓非子』:“與,當作舉……爲悉記錄其姓名矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
35.通“舉”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>推舉;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
選舉。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“與能”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
36.通“舉”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>高舉,騰起。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐李商隱『重有感』詩:“豈有蛟龍愁失水,更無鷹隼與高秋。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
37.通“舉”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>皆;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
全部。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『易·無妄』:“天下雷行,物與無妄。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王弼注:“與,猶皆也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>天下雷行,物皆不可以妄也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『荀子·正論』:“將以爲有益於人,則與無益於人也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王念孫『讀書雜志·荀子六』:“與讀爲舉。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>舉,皆也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>言其說皆無益於人也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『墨子·天志中』:“當若子之不事父,弟之不事兄,臣之不事君也,故天下之君與謂之不祥者。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
38.通“予”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>仇視;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
憎恨。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『穀梁傳·僖公十年』:“君喟然歎曰:‘吾與女未有過切,是何與我之深也。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王引之『經義述聞·春秋穀梁傳』:“家大人曰,『方言』:‘予,讎也。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>予、與古字通。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>與我之深,讎我之深也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
與②[yùㄩˋ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』羊洳切,去御,以。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
“與”的繁體字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.參與。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『論語·八佾』:“吾不與祭,如不祭。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·王制』:“五十不從力政,六十不與服戎,七十不與賓客之事。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·王莽傳上』:“以光(孔光)爲太師,與四輔之政。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.在其中。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·僖公二十三年』:“秦伯納女五人,懷嬴與焉。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·食貨志下』:“漢軍士馬死者十餘萬,兵甲轉漕之費不與焉。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.干預。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·淮南厲王傳』:“皇帝不使吏與其間,赦大王,甚厚。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>顏師古注:“謂不令吏干豫治其事。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋范成大『次韻時敘』:“作詩惜春聊復爾,春亦何能與人事?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.通“預”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>預先,事先。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·屈原賈生列傳』:“天不可與慮兮,道不可與謀。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>司馬貞索隱:“與,音預也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.通“豫”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>遲疑。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『老子』:“與兮若冬涉川,猶兮若畏四隣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.通“豫”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>喜悅。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『淮南子·天文訓』:“聖人不與也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>高誘注:“與,猶說也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
與③[yúㄩˊ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』以諸切,平魚,以。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
“與”的繁體字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.語氣詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>表疑問或反詰。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『論語·學而』:“夫子至於是邦也,必聞其政,求之與?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 抑與之與?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『楚辭·漁父』:“漁父見而問之曰:‘子非三閭大夫與?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 何故至於斯?’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·刺客列傳』:“此人暴虐吾國相,王縣購其名姓千金,夫人不聞與?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 何敢來識之也?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.語氣詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>表感歎。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·商頌·那』:“猗與那與,置我鞉鼓。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·孔子世家』:“孔子曰:‘歸與歸與!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 吾黨之小子狂簡,進取不忘其初。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.助詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>表句中停頓。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『論語·公冶長』:“子曰:‘始吾於人也,聽其言而信其行;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
今吾於人也,聽其言而觀其行。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>於予與改是。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『國語·周語上』:“若壅其口,其與能幾何?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·孝文本紀』:“朕之不明與嘉之,其奚哀悲之有!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>裴駰集解引如淳曰:“與,發聲也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>得卒天年已善矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●與】