豐碩 發表於 2013-1-21 13:43:20

【漢語大詞典●伊】

<P align=center>【漢語大詞典●伊】<p><br>
①[yīㄧ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』於脂切,平脂,影。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.是,此。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·小雅·小明』:“心之憂矣,自詒伊戚。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王引之『經傳釋詞』卷三:“宣二年『左傳』:‘自詒繄慼。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『小明』云:‘自詒伊慼。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>爲義既同,明‘伊’有義爲‘繄’者。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·揚雄傳上』:“伊年暮春,將瘞后土,禮靈祇,謁汾陰於東郊。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>顏師古注:“伊,是也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>晉陶潛『擬古』詩之六:“萬一不合意,永爲世笑之。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>伊懷難具道,爲君作此詩。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“伊人”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.發語詞,無義。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·周頌·我將』:“伊嘏文王,既右饗之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>高亨注:“伊,發語詞。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·董仲舒傳』:“伊欲風流而令行,刑輕而姦改,百姓和樂,政事宣昭。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>顏師古注:“伊,惟也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>晉陸機『歎逝賦』:“伊天地之運流,紛升降而相襲。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐劉知幾『史通·浮詞』:“伊、惟、夫、蓋,發語之端也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
焉、哉、矣、兮,斷句之助也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>去之則言語不足,加之則章句獲全。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.語助詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>用於句中,無義。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『儀禮·士冠禮』:“旨酒既淸,嘉薦伊脯。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“伊,惟也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>賈公彦疏:“云伊惟也者,助句辭,非爲義也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『文選·王粲〈贈蔡子篤詩〉』:“瞻望遐路,允企伊佇。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>李周翰注:“伊,猶惟也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐柳宗元『唐鐃歌鼓吹曲·靖本邦』:“本邦伊晉,惟時不靖。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>根柢之搖,枝葉攸病。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋王安石『夢黃吉甫』詩:“豈伊不可懷,而使我心往。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.即,就是。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『陳書·廢帝紀』:“棄親即讎,人神憤惋,王師電邁,水陸爭前,梟剪之期,匪朝伊暮。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『周書·文帝紀上』:“今若召悅授以內官,臣列斾東轅,匪朝伊夕。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『資治通鑑·齊明帝建武元年』:“天下事可知,灰盡粉滅,匪朝伊夕;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
不早爲計,吾徒無類矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.且,又。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐柳宗元『平淮夷雅·皇武』:“蔡凶伊窘,悉起來聚。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>章士釗『柳文指要·體要·平淮夷雅』:“伊,以也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『皇武』:‘蔡凶伊窘’,謂蔡凶且窘,伊字從中連及之也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>與『方域』‘寇昏以狂’句法相類,伊、以二文,直可互用。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.他,它。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南朝宋劉義慶『世說新語·識鑑』:“小庾臨終,自表以子園客爲代,朝廷慮其不從命,未知所遣,乃共議用桓溫,劉尹曰:‘使伊去必能克定西楚,然恐不可復制。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『『太平廣記』卷二四七引隋侯白『啟顏錄·石動筩』』:“動筩曰:‘郭璞『遊仙』詩云:靑溪千餘仞,中有一道士。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>臣作云:靑溪二千仞,中有兩道士。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>豈不勝伊一倍。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南唐李泌『蝴蝶兒』詞:“蝴蝶兒,晩春時。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>阿嬌初著淡黃衣,倚窗學畫伊。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋朱淑眞『牡丹』詩:“嬌嬈萬態逞殊芳,花品名中占得王。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>莫把傾城比顔色,從來家國爲伊亡。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『西遊記』第五二回:“行者頓首道:‘上告我佛……兕大王,神通廣大,把師父與師弟等攝入洞中。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>弟子向伊求取,沒好意,兩家比迸。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.專用以代稱女性,她。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>金董解元『西廂記諸宮調』卷四:“咫只抵天涯,病成也都爲他,幾時到今晩見伊呵?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『儒林外史』第十三回:“那知縣和江都縣同年相好,就密密的寫了一封書子,裝入關文內,托他開釋此女,斷還伊父,另外擇壻。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>魯迅『故事新編·補天』:“女媧忽然醒來了。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>伊似乎是從夢中驚醒的,然而已經記不淸做了什么夢。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>蔡元培『在國語傳習所的演說』:“近來有人對於第三位的代名詞,一定要分別,有用她字的,有用伊字的,但是我覺得這種分別的確是沒有必要。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
8.你。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南朝宋劉義慶『世說新語·品藻』:“勿學汝兄,汝兄自不如伊。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋孔平仲『續世說·紕漏』:“侯景簒梁,王偉請立七廟,幷請諱。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>景曰:‘何謂七廟?’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>偉曰:‘天子祭七世祖考,故置七廟。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>景曰:‘前世吾不復憶,惟阿爺名標,且有朔州,伊那得來噉是。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>衆聞盛笑之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>金董解元『西廂記諸宮調』卷二:“你把筆尙猶力弱,伊言欲退干戈,有的計對俺先道破。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>元無名氏『馬陵道』第三折:“我這裏吐膽傾心說與伊,難道你不解其中意。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『古今小說·簡帖僧巧騙皇甫妻』:“知伊夫壻上邊回,懊惱碎情懷。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>落索環兒一對,簡子與金釵,伊收取,莫疑猜,且開懷。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
9.水名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>伊水。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·禹貢』:“伊、洛、瀍、澗既入於河。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔傳:“伊出陸渾山……四水合流而入河。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔穎達疏引『漢書·地理志』:“伊水出弘農盧氏縣東熊耳山東北入洛。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢張衡『東京賦』:“泝洛背河,左伊右瀍。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐周賀『出關寄賈島』詩:“伊流偕行客,嶽響答啼猿。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋陸遊『雜題』詩:“何時道路平如砥,却就淸伊整幅巾。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“伊水”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
10.姓。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢有伊推。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>見『漢書·儒林傳·瑕丘江公』。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●伊】