豐碩 發表於 2013-1-20 19:37:57

【漢語大詞典●休】

<P align=center>【漢語大詞典●休】<p><br>
①[xiūㄒㄧㄡ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』許尤切,平尤,曉。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.休息。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·大雅·民勞』:“民亦勞止,汔可小休。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『穆天子傳』卷一:“天子以寒之故,命王屬休。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>郭璞注:“令王之徒屬休息也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『毛穎傳』:“獨穎與執燭者常侍,上休方罷。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋楊萬里『寒食相將諸子遊翟園得十詩』之四:“儘忙也到翟園休,只見春光不見愁。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.休假,休沐。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『後漢書·蔡邕傳』:“臣屬吏張宛長休百日。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>李賢注:“休,假也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐杜甫『奉同郭給事湯東靈湫作』詩:“幽靈斯可佳,王命官屬休。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>仇兆鼇注引『杜臆』:“官屬休,謂休沐以致祭。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.用於制止對方議論或做某事。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>帶有不耐煩的語氣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『戰國策·齊策四』:“孟嘗君不說曰:‘諾,先生休矣!’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·曹相國世家』:“參曰:‘陛下言之是也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>且高帝與蕭何定天下,法令既明,今陛下垂拱,參等守職,遵而勿失,不亦可乎!’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>惠帝曰:‘善,君休矣!’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.停止;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
罷休。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>三國魏曹丕『典論·論文』:“武仲以能屬文,爲蘭臺令史,下筆不能自休。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『送許郢州序』:“財已竭而歛不休,人已窮而賦愈急,其不去爲盜也亦幸矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>聞一多『秋之末日』詩:“灑了金子扯了錦繡,還呼呼地吼個不休。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.離開;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
訣別。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『晏子春秋·諫上八』:“<景公>曰:‘孤不仁,不能順教,以至此極。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>夫子休國焉而往劐,寡人將從而後。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『祭河南張員外文』:“解手背面,遂十一年。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>君出我入,如相避然。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>生闊死休,吞不復宣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.辭去(官職)。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐杜甫『旅夜書懷』詩:“名豈文章著,官應老病休。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>元汪元亨『朝天子·歸隱』曲:“鴟夷泛海槎,陶潛休縣衙,入千古漁樵話。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『儒林外史』第八回:“自古道:‘休官莫問子。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>看老世臺這等襟懷高曠,尊大人所以得暢然掛冠。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.舊時指丈夫離棄妻子。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『敦煌曲子詞·菩薩蠻』:“枕前發盡千般願,要休且待靑山爛。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『淸平山堂話本·簡貼和尙』:“松如今不願同妻子歸去,情願當官休了。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『紅樓夢』第六八回:“鳳姐照臉一口唾沫,啐道:‘……這會子叫人告我們,連官塲中都知道我利害,吃醋。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如今指名提我,要休我!’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>老舍『四世同堂』第二部五四:“不是她要離婚,是咱們休了她!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
8.指休書。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『武王伐紂平話』卷中:“<姜尙>有妻馬氏,遂棄索休而去。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>子牙亦不苦留,與休了教去。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>元無名氏『漁樵記』第二折:“兀那婦人,你在門裏面聽者,你恰纔索休的言語,在我這心上,恰便似印板兒一般記著。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
9.喜慶;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
美善:福祿。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·小雅·菁菁者莪』:“既見君子,我心則休。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄箋:“休者,休休然。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王引之『經義述聞·毛詩上』“我心則休”:“家大人曰:『菁菁者莪』篇:‘我心則喜’、‘我心則休’。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>休亦喜也,語之轉耳。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『箋』曰:‘休者,休休然。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>休休猶欣欣,亦語之轉也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·襄公二十八年』:“以禮承天之休。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>杜預注:“休,福祿也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐李嶠『晩秋喜雨』詩:“九農歡歲阜,萬宇慶時休。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王闓運『鄱陽黃君墓志銘』:“伊勇昭孝,天休允終。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
10.稱贊,贊美。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢蔡邕『郭有道碑文序』:“群公休之,遂辟司徒掾。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>晉袁宏『後漢紀·孝章帝紀』:“衛尉陰興忠貞愛國,先帝休之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐顏眞卿『徐府君神道碑』:“公曰:‘僕雖不材,豈可藉人之過以爲己功乎?’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>論者休之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
11.樹蔭。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·外戚傳下·班倢伃』:“願歸骨於山足兮,依松柏之餘休。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>顏師古注:“休,蔭也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
12.引申爲蔭庇。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『周書·靜帝紀』:“藉祖考之休,憑宰輔之力。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋曾鞏『仙源縣君曾氏墓志銘』:“吾既孤而貧,有妹九人……賴先人遺休,嫁之皆以時。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
13.猶完蛋。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『敦煌曲子詞·定風波』:“更遇盲依(醫)與宣謝(瀉),休也,頭面大汗永分離。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『水滸傳』第四二回:“宋江道:‘我命運這般蹇拙,今番必是休了。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸洪昇『長生殿·得信』:“廣寒宮,容相就,十分愁病一時休。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>陳白塵『大風歌』第六幕:“呂產當權,你我休矣!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 要快立遺詔!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
14.莫,不要。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐杜甫『諸將』詩之三:“洛陽宮殿化爲烽,休道秦關百二重。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『前漢書平話』卷下:“太后免死,將劉友冷宮後面三間大房,鎖於裏面,休與飲膳。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『水滸傳』第一回:“你休上去,山內毒蟲猛獸極多,恐傷害了你性命。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『紅樓夢』第五回:“勢敗休云貴,家亡莫論親。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>陳白塵『大風歌』第一幕:“酈商是虛言恫嚇,辟陽侯你休中他奸計!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
15.助詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>猶耳、罷等。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐杜甫『徐卿二子歌』:“丈夫生兒有如此二雛者,名位豈肯卑微休!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋楊萬里『江行七日阻風至繁昌舍舟出陸』詩:“山行辛苦水行愁,只是詩人薄命休!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>元趙孟頫『後庭花』曲:“亂雲愁,滿頭風雨,戴荷葉歸去休。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『水滸傳』第二九回:“僕人慌忙收拾了器皿,奔前去了。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>武松笑道:‘却才去肚裏發一發,我們去休。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸朱彛尊『折桂令』曲:“歸去來休,選個溪亭,作伴沙鷗。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
休②[xǔㄒㄩˇ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『集韻』火羽切,上噳,曉。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.通“煦”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>以氣溫之。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.通“咻”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·昭公三年』:“民人痛疾,而或燠休之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>杜預注:“燠休,痛念之聲。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『三國志·魏志·蔣濟傳』:“夫欲大興功之君,先料其民力而燠休之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●休】