豐碩 發表於 2013-1-12 15:53:26

【漢語大詞典●爾】

<P align=center>【漢語大詞典●爾】<p><br>
①[ěrㄦˇ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』兒氏切,上紙,日。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
亦作“尒”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>“爾”的繁體字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.代詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>你們;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
你。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·盤庚』:“凡爾衆,其惟致告:自今至於後日,各恭爾事。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·小雅·無羊』:“誰謂爾無羊?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 三百維群!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄箋:“爾,女也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南朝宋鮑照『代陳思王京洛篇』詩:“寶帳三千所,爲爾一朝容。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋沈括『夢溪筆談·雜志』:“上問大者曰:‘爾何人也?’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸蒲松齡『聊齋志異·小翠』:“此爾翁姑,奉侍宜謹。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>洪深『申屠氏』第五本:“勿駭!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 老父爲爾作主。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.代詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>此,這個。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『公羊傳·僖公二十一年』:“執未有言釋之者,此其言釋之何?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 公與爲爾也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>公與爲爾奈何?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 公與議爾也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王引之『經傳釋詞』卷七:“爾,猶此也……言公與爲此,公與議此也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·檀弓上』:“孔子在衛,有送葬者,而夫子觀之,曰:‘善哉爲喪乎!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 足以爲法矣!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 小子識之。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>子貢曰:‘夫子何善爾也?’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南朝梁任昉『奏彈劉整』:“范喚問何意打我兒?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 整母子爾時便同出中庭,隔箔與范相駡。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.代詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>彼,那個。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南朝宋劉義慶『世說新語·賞譽下』:“許掾嘗詣簡文,爾夜風恬月朗。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『送侯參謀赴河中幕』詩:“爾時心氣壯,百事謂己能。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>魯迅『書信集·致姚克』:“未知何日南歸,爾時如我尙在滬,而又能較現在自由,當圖暢敘也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.代詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如此,這樣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·康誥』:“人有小罪,非眚,乃惟終,自作不典,式爾,有厥罪小,乃不可不殺。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>曾運乾正讀:“式爾,言故用如此也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·雜記』:“宦於大夫者之爲之服也,自管仲始也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
有君命焉爾也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王引之『經傳釋詞』卷七:“焉猶乃也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
爾,如此也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>言有君命乃如此也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『後漢書·鄧禹傳』:“汝乃我家出,亦敢爾邪?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋蘇軾『與王庠書』:“文章猶爾,況所謂道德者乎。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸洪昇『長生殿·驚變』:“唉,正爾歡娛,不想忽有此變,怎生是了也!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>章炳麟『定復仇之是非』:“若曰求飲食者本爲充肌肉,求匹偶者本爲長子孫,則人情必不爾也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.助詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>用作詞綴,猶“然”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『論語·先進』:“鼓瑟希,鏗爾,舍瑟而作。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『文選·傅毅〈舞賦〉』:“翼爾悠往,闇復輟已。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>李善注:“言翼然而往,闇而復止。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐白居易『靑氈帳十二韻』:“傍通門豁爾,內密氣溫然。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.助詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>用於句末。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>a.表限止。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>相當於“而已”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·檀弓下』:“不以食道,用美焉爾。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王引之『經傳釋詞七』:“爾,猶‘而已’也……言用美焉而已也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『論語·鄕黨』:“便便言,唯謹爾。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋陸遊『老學庵筆記』卷四:“元祐中,稱高太皇爲太母,皆謂帝之祖母爾。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.助詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>用於句末。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>b.表肯定。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>相當於“呢”、“呀”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『公羊傳·僖公二年』:“君若用臣之謀,則今日取郭明日取虞爾。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『孟子·萬章上』:“鬱陶思君爾。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>三國魏嵇康『明膽論』:“夫唯至明能無所惑,至膽能無所虧爾。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸王韜『擇友說』:“取友之道,人品爲先,學問文章,其末事爾。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
8.助詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>用於句末。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>c.表疑問。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>猶乎。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『公羊傳·隱公元年』:“然則何言爾?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『公羊傳·隱公二年』:“何譏爾?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
9.應諾聲。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>猶是。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『南史·恩倖傳·戴明寶』:“前廢帝嘗戲云:‘顯度刻虐爲百姓疾,比當除之。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>左右因唱‘爾’,即日宣殺焉。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“爾爾”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
10.通“薾”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>花盛貌。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·小雅·采薇』:“彼爾維何?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 維常之華。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>朱熹集傳:“爾,華盛貌。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『說文·艸部』:“『詩』曰:彼薾惟何”淸段玉裁注:“薾與爾音義同。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
11.通“邇”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>近。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·大雅·行葦』:“戚戚兄弟,莫遠具爾。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>朱熹集傳:“爾,與邇同。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『周禮·地官·肆長』:“實相近者相爾也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孫詒讓正義:“爾即邇之借字。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『儀禮·士昏禮』:“贊爾黍授肺脊,皆食。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>賈公彦疏:“爾訓爲近,謂移之使近人。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
12.通“邇”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淺近。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『荀子·天論』:“其說甚爾,其菑甚慘。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●爾】