豐碩 發表於 2013-1-12 14:50:57

【漢語大詞典●兩】

<P align=center>【漢語大詞典●兩】<p><br>
①[liǎnɡㄌㄧㄤˇ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』良獎切,上養,來。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
亦作“両”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>“兩”的繁體字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.數詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>二。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>常用於成對的人或事物以及同時出現的雙方。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·齊風·還』:“幷驅從兩肩兮,揖我謂我儇兮。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『論語·八佾』:“邦君爲兩君之好,有反坫。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢蘇武『詩四首』之三:“結髮爲夫妻,恩愛兩不疑。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐杜牧『洛中送冀處士東遊』詩:“處士拱兩手,笑之但掉頭。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>老舍『駱駝祥子』一:“這一派哥兒們的希望大槪有兩個,或是拉包車,或是自己買上輛車。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.表示不定數,多與‘一’或‘三’前后連用,義爲少量。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐杜牧『池州春送前進士蒯希逸』詩:“楚岸千萬里,燕鴻三兩行。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>老舍『駱駝祥子』一:“弄好了,也許一下子弄個一塊兩塊的;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
碰巧了,也許白耗一天,連‘車份兒’也沒著落,但也不在乎。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.兩個人或兩件事物。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『莊子·人間世』:“吾未至乎事之情,而既有陰陽之患矣;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
事若不成,必有人道之患。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>是兩也,爲人臣者不足以任之,子其有以語我來。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『文選·潘嶽〈射雉賦〉』:“逸群之儁,擅場挾兩。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>李善注:“不但欲擅一場而已,又挾兩雌也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸孔尙任『桃花扇·入道』:“你看他兩分襟,不把臨去秋波掉。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.指對立的兩面或兩個極端。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋張載『正蒙·太和』:“兩不立,則一不可見。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『續資治通鑑·宋孝宗淳熙九年』:“自宰相、執政、侍從、卿監、正員郞分爲五等,除致仕遺表已議裁減外,將逐郊蔭補恩澤,每等降殺,以兩酌中,定爲止數。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.指聯系、協調雙方的人或事物。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『周禮·天官·大宰』:“以九兩繫邦國之民。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>一曰牧,以地得民;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
二曰長,以貴得民;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
三曰師,以賢得民;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
四曰儒,以道得民;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
五曰宗,以族得民;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
六曰主,以利得民;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
七曰吏,以治得民;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
八曰友,以任得民;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
九曰藪,以富得民。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“兩,猶耦也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>所以協耦萬民。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>賈公彦疏:“謂王者於邦國之中立法,使諸侯與民相合耦而聯綴,不使離散有九事。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.加倍;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
翻一番。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『易·繫辭下』:“『易』之爲書也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>廣大悉備。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>有天道焉,有人道焉,有地道焉。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>兼三材而兩之,故六六者非它也,三材之道也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·律曆志上』:“一龠容千二百黍,重十二銖,兩之爲兩。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.兩次;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
兩度。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南朝宋謝惠連『七月七日夜詠牛女』詩:“昔離秋已兩,今聚夕無雙。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋蘇軾『送李公擇』詩:“比年兩見之,賓主更獻酬。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>魯迅『書信集·致許壽裳』:“府校邇來大致粗定,藐躬窮奇,所至顛沛,一遘於杭,兩遇於越。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
8.同時兼具兩方面。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『荀子·解蔽』:“身盡其故則美,類不可兩也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『荀子·解蔽』:“自古及今,未嘗有兩而能精者也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『呂氏春秋·權勳』:“利不可兩,忠不可兼。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>不去小利則大利不得,不去小忠則大忠不至。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
9.等同;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
比幷。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『逸周書·小開』:“貴而不傲,富而不驕,兩而不爭。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>朱右曾校釋:“兩,謂權相侔。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『管子·禁藏』:“夫物有多寡,而情不能等;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
事有成敗,而意不能同;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
行有進退,而力不能兩。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·絳侯周勃世家』:“君後三歲而侯。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>侯八歳爲將相,持國秉,貴重矣,於人臣無兩。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『醒世恒言·賣油郞獨占花魁』:“雖然蓬頭垢面,那玉貌花容,從來無兩。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸顧炎武『贈萬舉人壽祺』詩:“何人詗北方,處士才無兩。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
10.猶言分散不統一。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『呂氏春秋·執一』:“天子必執一,所以摶之也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>一則治,兩則亂。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“兩政”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
11.整治,修飾。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·宣公十二年』:“吾聞致師者,左射以菆,代御執轡,御下兩馬,掉鞅而還。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>杜預注:“兩,飾也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔穎達疏:“飾馬者,謂隨宜刷刮馬。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『周禮·夏官·環人』:“環人掌致師”鄭玄注引『春秋·傳』作“掚馬”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
12.重量單位。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>古制二十四銖爲一兩,十六兩爲一斤。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>今市制折合國際單位制0.05千克,十錢一兩,十兩一斤。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『淮南子·天文訓』:“十二粟而當一分,十二分而當一銖,十二銖而當半兩,衡有左右,因倍之,故二十四銖爲一兩。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·律曆志上』:“二十四銖爲兩,十六兩爲斤。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
13.量詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>用於鞋、襪等成對使用的衣物。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·齊風·南山』:“葛屨五兩,冠緌雙止。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔穎達疏:“屨必兩隻相配,故以一兩爲一物。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>北魏賈思勰『齊民要術·種桑柘』:“十五年,任爲弓材,亦堪作履”原注:“一兩六十。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐戴叔倫『憶原上人』詩:“一兩棕鞋八尺藤,廣陵行遍又金陵。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>元薩都剌『茅山道士』詩:“道人自有愛山癖,蠟屐平生幾兩穿。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸王士禛『池北偶談·談獻五·癖』:“阮方吹火蠟屐,嘆曰:‘未知此生當著幾兩屐!’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
14.量詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>用於兩股相交的物品。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢揚雄『法言·孝至』:“由其德,舜禹受天下不爲泰;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
不由其德,五兩之綸、半通之銅亦泰矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>李軌注:“綸如靑絲繩也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
15.量詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>猶匹。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>用於帛、錦。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>每兩四丈。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·雜記下』:“納幣一束,束五兩,兩五尋。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·昭公二十六年』:“夏,齊侯將納公,命無受魯貨,申豊從女賈,以幣錦二兩,縛一如瑱,適齊師。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>杜預注:“二丈爲一端,二端爲一兩,所謂匹也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『續資治通鑑·宋太宗雍熙三年』:“令圖不虞其詐自以爲終獲大功,私遺休格重錦十兩。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
16.古代軍隊編制單位。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>二十五人爲一兩。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『周禮·地官·小司徒』:“五人爲伍,五伍爲兩,四兩爲卒,五卒爲旅,五旅爲師,五師爲軍。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“伍、兩、卒、旅、師、軍皆衆之名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>兩,二十五人。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『尉繚子·兵教下』:“自伍而兩,自兩而師,不一其令。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
17.通“魎”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢劉向『說苑·辨物』:“木之怪,夔罔兩。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>罔兩即魍魎。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
兩②[liànɡㄌㄧㄤˋ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』力讓切,去漾,來。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
亦作“両”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>“兩”的繁體字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>“輛”的古字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.量詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>用於車輛。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·牧誓序』:“武王戎車三百兩。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔穎達疏:“數車之法,一車謂之一兩。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·貨殖列傳』:“其輅車百乘,牛車千兩。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋歐陽修『蘇主簿挽歌』:“三年弟子行喪禮,千兩鄕人會葬車。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸魏源『聖武記』卷八:“以車三百兩塞街巷。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.借指車。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『後漢書·吳祐傳』:“此書若成,則載之兼兩。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>李賢注:“車有兩輪,故稱‘兩’也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>前蜀貫休『讀玄宗幸蜀記』詩:“聖兩歸丹禁,承乾動四夷。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.容納一輛車。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋沈括『萬春圩圖記』:“圩中爲通塗二十二里以長,北與堤會,其袤可以兩車。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>原注:“兩,去聲。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●兩】