楊籍富 發表於 2012-12-4 06:16:27

【中華百科全書●史學●宋元學案】

<P align=center><STRONG><FONT size=5>【<FONT color=red>中華百科全書●史學●宋元學案</FONT>】</FONT></STRONG></P>&nbsp;<P><STRONG>宋元學案,明遺臣黃宗羲撰。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>全稿未完而卒,其子百家續成之。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>又經全祖望為之增修。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>屢經散佚後,賴王梓材、馮雲濠、何紹基等校刊。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>然後付梓出書。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>全書一百卷,今存坊間有影印清刻本。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>抗戰期間陳叔諒、李心莊二氏予以重編,分宋儒之部八十二卷,元儒之部六卷,合為八十八卷,由國立編譯館出版,正中書局印行。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>黃宗羲(西元一六一○~一六九五年),字太沖,號梨洲。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>尊素之子,浙東人,為明清間大儒。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>與顧炎武、王夫之、顏元合稱明清之際四大儒。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>其學主先窮經,而求事實於史。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>學問淹貫,尤精於史。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>從學者極眾。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>著述極富,其尤著者有明儒學案,為中國學術史之濫觴。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>書成後繼撰宋元學案,未成而卒。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>其子百家,字主一,亦極博洽,深得父學。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>乃繼父志續成之,全書一百卷。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>刻成後與明儒學案並行於世,為士林所推重。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>梨洲之學,得自劉宗周(一五七八~一六四五)。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宗周字起東,講學蕺山,又稱蕺山先生。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>其學以慎獨為功,誠敬為主。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>梨洲則由此益宏其旨,縱橫上下,博覽群籍。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>力闢明學之敝,認為自明中葉以後,講學之風,已為極敝。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>高談性命,束書不觀,斥為無根之徒。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>因謂:「學必本源於經術,而後不為蹈虛,必證明於史籍,而後足以應務。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>後更進一步謂:「學者必先窮經,然拘執經術,不適於用。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>欲免迂儒,必兼讀史。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>由此可證其學為有體有用之實學。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>以經術為體,以史事為用。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>有本有源,以國計民生實務為歸。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>於晚明之空疏放誕,不啻為一有力之鍼砭。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>基於上述,梨洲一面深究史學,一面精研經術。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>於史又詳近略遠,於經則明體達用。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>於是執筆著述,成明儒學案於先,撰宋元學案於後。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>冶經史於一爐,融體用為一事。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>於學風之丕變,頗著功績。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>全書內容,將兩宋所有學人恩想家,一一溯其本源,究其流派,明其宗旨。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>每述一家,首敘其身世、居里、行事。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>論其學,必明其師承,敘其成學次第,然後標揭其主旨。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>引述其言論著作,以存其真。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>次及其從學者薪火之傳,藉以見其流別與影響。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>而祖望(謝山)與其子百家,每於題前或篇中,自加按語,低格以資識別。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>此可見梨洲未竟之業,兩公補者不少。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>書中敘次,以胡安定、孫復、石介啟其端,王荊公、三蘇父子與李純甫(屏山)殿其後。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>其中以北宋五子及南宋之朱陸為主幹。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>內容則由安定之經世致用,而康節、濂溪由皇極經世、先天卦氣上探宇宙之奧祕。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>兩程夫子則不喜虛說本體,轉而言仁,論性、理,與氣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>橫渠則由中庸與易傳,闡發人理,宏揚人性。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>暢論人類尊嚴。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>使理學發展臻於顛。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>朱陸有心學、理學之爭。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>最後至屏山,則援儒入釋,聖學之傳,瞠乎遠矣!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>(徐文珊)</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>引用:http://ap6.pccu.edu.tw/Encyclopedia/data.asp?id=1044
頁: [1]
查看完整版本: 【中華百科全書●史學●宋元學案】