豐碩 發表於 2012-11-22 14:01:33

【[揚子法言]】

<P align=center><STRONG><FONT size=5>【<FONT color=red>[揚子法言]</FONT>】</FONT></STRONG></P>&nbsp;<P><STRONG>
【辭書名稱】教育大辭書</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>「揚子法言」指的是中國漢代揚雄的學術著作[法言]一書。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>揚雄為了闡揚以孔子為中心的儒家思想,駁斥種種怪誕不經的言論,摹仿[論語]的文體而寫成[法言]。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>全書共十三篇,依序是[學行]、[吾子]、[修身]、[問道]、[問神﹞、[問明]、[寡見]、[五百]、[先知]、[重黎]、[淵騫]、[君子]及[孝至]。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>這部書的內容涵括了楊雄在倫理、人性、政治、教育等方面的思想。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>在倫理方面,[法言]對於諸子多所批評,認為老子「搥提仁義,絕滅禮學」([問道]);</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>莊周「罔君臣之義」([問道])又說:莊楊朱「蕩而不法」;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>墨翟、晏嬰「儉而廢禮」;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄒衍「迂而不信」(五百),都與儒家所提倡的「仁、義、禮、智」大相違悖,因而加以反對。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>主張一切言行都應以孔子所刪定的五經為準據,[問神]篇就明白指出:「書不經,非書也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>言不經,非言也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>言書不經,多多贅矣。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>在人性方面,[法言]提出善惡相混於人性中的主張,認為人性之中有善有惡,培養善性就成善人,培養惡性便是惡人;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>沒有天生的善人或惡人,一個人是善是惡,完全決定在他的行為修養上。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>[修身]篇說:「人之性也善惡混。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>修其善,則為善人;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>修其惡則為惡人。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>這是孟子性善及荀子性惡外的另一種說法。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>在政治方面,[法言]崇尚禮樂,注重法度,並具有革新的觀念。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>[問道]篇說:「聖人之治天下也,礙諸以禮樂。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>[五百]篇也說:「川有防,器有範,見禮教之至也。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>都強調禮樂在政治中的重要性。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>但是只空言禮義而沒有法度,也不妥當,聖人是不會同意的。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>[問道]篇就說:「或曰,太上無法而治,治非所以為治也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>曰,鴻荒之世,聖人惡之。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>是以法治乎伏犧而成乎堯。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>匪伏匪堯,禮義哨哨,聖人不取也。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>至於同篇中的「或問道,有因無因乎?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>曰,可則因,否則革。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>和[先知]篇中「為政日新」的文字,便指出為政不要墨守成規,而需視實際情況進行必要的革新。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>此處有一點必須說明的是,[法言]雖重視法度,但所指的並不是法家的[刑法]。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>[法言]還批評申不害與韓非「險而無化」([五百])與「不仁之至矣」([問道])。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>在教育方面,[法言]強調教育的作用和「師」的重要。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>教育在使人能修養心性而成為君子;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>接受教育,人才能與禽獸有別,才能顯現出人的本質。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>教師對一個人的影響非常深遠,可以決定一個人的好壞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>[學行]篇就說:「師哉師哉,桐子之命也,務學不如務求師。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如果沒有遇到好老師,教育的效果便要打折扣了。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>此外,[法言]注重「智」,認為「智」就是知道,能化無用為有用,使無益為有益,而不會有過多或不足的感覺。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>[問道]篇說:「智也者,知也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>夫智,用不用,益不益,則不贅虧矣。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>至於「智」的活動,驗證是必要的過程,否則便是妄斷。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>[問神]篇說:「幽必有驗乎明,還必有驗乎近,人必有驗乎小,微必有驗乎著。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>無驗而言之謂妄。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>其中表現出科學求知的精神。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>[法言]在當時思想上是一大進步,漢代的桓譚和王充都深受影響,後儒也多所推崇。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>轉自:http://edic.nict.gov.tw/cgi-bin/tudic/gsweb.cgi?o=ddictionary
頁: [1]
查看完整版本: 【[揚子法言]】