豐碩 發表於 2012-11-22 02:06:28

【科舉】

<P align=center><STRONG><FONT size=5>【<FONT color=red>科舉</FONT>】</FONT></STRONG></P>&nbsp;<P><STRONG>
【辭書名稱】教育大辭書</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>科舉指設科目取士;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>始於隋,廢於清末。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>據〔通典‧選舉〕載:「隋煬帝始建進士科。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>在此之前,漢取士行鄉舉里選之法;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>魏晉以後,行九品中正制,惟其弊已現,故改行科舉。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>科舉之科目、時間、程序、方式、資格、防禁及影響等如後:科舉之科目:隋惟設進士科。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐有秀才、明經、俊士、進士、明法、明字、明算、一史、三史、開元禮、道舉、童子等科;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>開元後,進士科得人為盛,最受重視。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋初設進士、九經、五經、開元禮、三史、三傳、三禮、學究、明經、明法等科;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>神宗後,諸科與明經廢罷,獨存進士。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明、清因之。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>科舉開科之時間:宋真宗以前,或歲舉,或間歲舉,真宗始定三年一貢舉。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>科舉之程序:唐切分解試與吏部試兩道;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>玄宗後,改為解試與禮部試(省試)兩道,如欲注官,則須再經吏部試。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋初,改為解試、禮部試(即省試)及殿試(御試)三道,殿試中第者直接授官,免吏部試。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>此後遂為定制。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明清因之,程序不變,但名稱改為鄉試、會試及廷試。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>考試之日期,秋天解試,冬集禮部,春初禮部試,然後殿試。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>科舉之方式:唐進士以試詩賦為主,明經及諸科,則試帖經、墨義。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋初承唐制,後有試經義、詩賦之爭;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>神宗罷諸科後,試進士主要包括經義、詩賦、策、論。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明、清倣宋制,專以八股取士,以經義為主,兼試策、論。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>科舉之主司:唐玄宗以前,係由尚書省吏部考功員外郎主之;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>後改禮部侍郎主之,遂為定制。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>應舉之資格:雖科舉免除鄉里舉薦,士子可以投牒自薦,但其資格仍有限制,隋規定工商之家不得應試;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐因之。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋更規定有大逆人緦麻以上親,及諸不孝不悌、隱匿工商異類、僧道歸俗、匿服、犯刑、冒名之徒,均禁之。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>元規定倡優之家及患廢疾、若犯十惡奸盜之人,不許應試。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>至明,罷閑官吏、倡優之家與居父母喪者,俱不許入試;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>惟商人子弟之禁已弛。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>清因明制,倡優、隸皁之家,與居父母喪者,不得與試;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>而對商人子弟,另定有商籍。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐、宋之禁,至此盡除。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>科舉之防禁:唐行科舉後,弊端漸現;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>廢公卷,禁公薦、封彌、謄錄、飅廳、別頭等防禁措施,均始於宋。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>科舉之影響:科舉之得失互見。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>在正面,一是有助於打破魏晉以來門第政冶,二是使布衣平民有向上流動之機會;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>負面一是使士子思想受箝制,二是使學問流於空疏無用,三是使士子養成夤緣奔走惡習,四是使正常學校教育淪為科舉附庸。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>清光緒三十一年(1905)八月甲辰,守詔廢科舉,行之千餘年之科舉制度始告終。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唯民國以後所實施之公務人員考試制度,仍承襲科舉之餘緒。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>另英國亦倣科舉而建立其文官考試制度。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>轉自:http://edic.nict.gov.tw/cgi-bin/tudic/gsweb.cgi?o=ddictionary
頁: [1]
查看完整版本: 【科舉】