三才 發表於 2013-6-1 18:02:12

【漢語大詞典●弓】

本帖最後由 天梁 於 2013-9-12 13:40 編輯 <br /><br /><P align=center><B><FONT size=5>【<FONT color=red>漢語大詞典●弓</FONT>】</FONT>
<P><BR>①[ɡōnɡㄍㄨㄥ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>[『廣韻』居戎切,平東,見。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>1.射箭或打彈的器械。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>在近似弧形的有彈性的木條兩端之間系著堅韌的弦,搭上箭或彈丸,用力拉開弦,猛然放手,借弦和弓背的彈力把箭或彈丸射出。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>弓把稱弣;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>弓梢稱弰;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>兩端架弦處稱峻;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>弣兩旁曲處稱弓淵,亦稱隈。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·小雅·吉日』:“既張我弓,既挾我矢。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『說文·弓部』:“弓,以近窮遠。</STRONG><STRONG>象形。</STRONG><STRONG>古者揮作弓。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王筠句讀:“『唐書·宰相世系表』少昊第五子揮始制弓矢,賜姓張氏;<BR></STRONG><STRONG><BR>宋忠以揮爲黃帝臣;</STRONG><STRONG>『廣韻』以揮爲軒轅第五子。<BR></STRONG><STRONG><BR>孫卿子云倕作弓。<BR></STRONG><STRONG><BR>墨子云羿作弓。<BR></STRONG><STRONG><BR>說各不同。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>三國魏曹植『七啟』:“插忘歸之矢,秉繁弱之弓。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『元和聖德詩』:“汝張汝弓,汝鼓汝鼓。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>姚雪垠『李自成』第二卷第二五章:“李自成張弓搭箭,對敵將虛擬一下。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>2.弓法。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『關尹子·五鑑』:“&lt;善弓者&gt;師弓不師羿。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>3.形狀如弓;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>形狀如弓之物。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『周禮·考工記·輪人』:“弓,鑿廣四枚,鑿上二枚,鑿下四枚。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“弓,蓋橑也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>此指車蓋上的弓形骨子。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>郭沫若『王昭君』第二幕:“庭前斜流御溝一道,溝上橫一弓橋,前后有石闌。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如:琴弓;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>彈花弓。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>4.弓形紋的省稱。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>指紋基本類型的一種,由多數弓形線組成,紋線自一側進入,由他側流出,中部隆起呈弓形,無回旋線和三角。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>5.彎曲。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸惲敬『碧玉說』:“唐笏直,宋始弓之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>蕭紅『手』:“背脊已經弓了起來,胸部却平了下去。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>6.引申爲彎身,指行禮。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明何良俊『四友齋叢說摘抄·經』:“昔日張先生進朝,我們要多打箇弓。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>7.弓兆的省稱。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋蘇洵『易論』:“龜漫而無理者也,灼荊而鑽之,方、功、義、弓,惟其所爲而人何預焉。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“弓兆”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>.舊時量地器步弓的省稱。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸黃六鴻『福惠全書·淸丈·定步弓』:“丈田地以步弓爲準。<BR></STRONG><STRONG><BR>其弓悉用憲頒舊式,每村鄕地照式各備數張。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>9.量詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>原爲與弓同距離的長度單位,與步相應。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>后亦用作丈量地畝的計算單位。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>其制曆代不一:或以八尺爲一弓;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>或以六尺爲一弓;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>舊時營造尺以五尺爲一弓(合1.6米),三百六十弓爲一里,二百四十方弓爲一畝。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『儀禮·鄕射禮』:“侯道五十弓。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>賈公彦疏:“六尺爲步,弓之下制六尺,與步相應,而云弓者,侯之所取數,宜於射器也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐陸龜蒙『送小雞山樵人序』:“自塚至麓,凡二百弓。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋楊萬里『幼圃』詩:“寓舍中庭劣半弓,鷰泥爲圃石爲墉。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『淸史稿·食貨志一』:“凡丈蒙地,五尺爲弓,二百四十弓爲畝,百畝爲頃,頃編爲號。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔厥袁靜『新兒女英雄傳』第十七回:“前面一百多弓遠有個房子。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>10.量詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>印度長度名稱。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>梵語dhanus(馱怒沙)的意譯。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐玄奘『大唐西域記·印度總述』:“分一拘盧舍爲五百弓,分一弓爲四肘,分一肘爲二十四指。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>季羨林等校注:“按印度的尺度,原先以人的手指而作度量,而人的指有大小不同,沒有一定標準,所以有種種異說,各經所據有異,折合我國的尺寸就有所不同了。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐慧苑『新譯華嚴經音義』卷下:“二尺成一肘,四肘成一弓。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋王安石『示德逢』詩:“深藏組麗三千牘,靜占寬閑五百弓。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>11.量詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>亦用於天空、月亮等。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>郁達夫『出奔』:“照得人頭腦一淸的,却是那一弓藍得同靛靑草花似的蒼穹。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>12.通“肱”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『公羊傳·昭公三十一年』:“黑弓以濫來奔。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>何休注:“二傳作黑肱。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>按,『左傳』、『穀梁傳』、『史記·魯周公世家』均作“肱”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·儒林傳』:“子庸授江東馯臂子弓。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>13.姓。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢有弓祉,見『通志·氏族四』。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>弓②[qiónɡㄑㄩㄥˊ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>通“穹”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·衛將軍驃騎列傳』:“濟弓閭”司馬貞索隱:“弓,包愷音穹。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸王念孫『讀書雜志·漢書五』“穹閭”:“‘北夷之氣如群畜穹閭。’<BR></STRONG><STRONG><BR>念孫案:『天官書』文與此同。<BR></STRONG><STRONG><BR>『索隱』曰:‘鄒氏云,一作弓閭</STRONG><STRONG>『天文志』作弓字,音穹。’<BR></STRONG><STRONG><BR>據此,則『漢志』本作弓,而讀爲穹,與『史記』作穹者異文,而今本亦作穹,則後人以『史記』改之也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG></STRONG></P></B>
頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●弓】