三才 發表於 2013-5-13 00:13:23

【漢語大詞典●家】

本帖最後由 三才 於 2013-5-13 00:30 編輯 <br /><br /><P align=center><B><FONT size=5>【<FONT color=red>漢語大詞典●家</FONT>】</FONT>
<P><BR>①[jiāㄐㄧㄚ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>[『廣韻』古牙切,平麻,見。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>亦作“宊”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>1.人所居;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>住房。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『易·豊』:“豊其屋,蔀其家,闚其戶,闃其無人。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『莊子·山木』:“夫子出於山,舍於故人之家。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>2.特指自己家庭的住房。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『敦煌變文集·伍子胥變文』:“吾家去此往返十里有餘,來去稍遲,子莫疑怪。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸王端履『重論文齋筆錄』卷四:“不是天涯不到家,彭城風雨願偏賒。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>魯迅『呐喊·故鄕』:“第二日淸早晨我到了我家的門口了。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>3.室內;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>大門以內;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>房屋的里邊。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·大雅·緜』:“古公亶父,陶復陶穴,未有家室。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>毛傳:“室內曰家。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔穎達疏引李巡曰:“謂門以內也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『爾雅·釋宮』:“牖戶之間謂之扆,其內謂之家。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>郭璞注:“今人稱家,義出於此。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>4.安家落戶;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>定居。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·樂毅列傳』:“樂羊死,葬於靈壽,其後子孫因家焉。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐王昌齡『鄭縣宿陶太公館中贈馮六元二』詩:“本家藍田下,非爲漁弋故。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『醒世恒言·小水灣天狐詒書』:“王臣料道立身不住,棄下房産,改拾細軟,引母妻婢僕,避難江南,遂家於杭州。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸魏源『聖武記』卷八:“鄭芝龍者泉州人,初附倭,家於臺灣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>5.指機關、部隊等單位的住地。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『小說選刊』1981年第8期:“你們在家的委員是多數,安全可以決定,用不著打電話。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如:我找到營部,剛好營長不在家。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>6.家族;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>家庭。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·周頌·桓』:“天命匪解,桓桓武王,保有厥士,於以四方,克定厥家。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄箋:“能定其家先王之業。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·樂記』:“脩身及家,平均天下,此古樂之發也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>北齊顏之推『顏氏家訓·後娶』:“異姓寵則父母被怨,繼親虐則兄弟爲讐,家有此者,皆門戶之禍也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐王度『古鏡記』:“豊城縣倉督李敬愼家有三女,遭魅病,人莫能知。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>沈從文『從文自傳·我讀一本小書同時又讀一本大書』:“我有了外面的自由,對於家中的愛護反覺處處受了牽制。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>7.結婚成家。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『易·蒙』:“九二:包蒙,吉。</STRONG><STRONG>納婦,吉。</STRONG><STRONG>子克家。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『楚辭·離騷』:“及少康之未家兮,留有虞之二姚。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>朱熹集注:“願及少康未娶於有虞之時,留此二姚也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『淮南子·齊俗訓』:“待西施、毛嬙而爲配,則終身不家矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>8.指夫或妻。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·桓公十八年』:“申繻曰:‘女有家,男有室,無相瀆也,謂之有禮,易此必敗。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>楊伯峻注:“家、室猶夫妻也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『晏子春秋·外篇下十』:“田無宇見晏子獨立於閨內,有老婦人出於室者,髮班白,衣緇布之衣而無裏裘。</STRONG><STRONG>田無宇譏之曰:‘出於室爲何者也?’</STRONG><STRONG>晏子曰:‘嬰之家也。’</STRONG><STRONG>無宇曰:‘位爲中卿,田七十萬,何以老爲妻?’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋黃庭堅『薄薄酒』詩之二:“薄酒終勝飲茶,醜婦不是無家。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>柔石『二月』:“‘象蕭先生這樣好的人,應該有一個好的家。’</STRONG><STRONG>她底這個‘家’意思就是‘妻子’。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>9.專指婦女。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『周禮·地官·小司徒』:“小司徒之職,掌建邦之教法,以稽國中及四郊都鄙之夫家九比之數,以辨其貴賤老幼廢疾。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“夫家,猶言男女也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>10.謙詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>對別人稱說自己親屬中的長輩或年長者。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如:家父,家母,家舅。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>亦用以指同姓的人。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸王應奎『柳南續筆』卷四:“臨川李侍郞『書〈曝書亭集〉後』云:‘近世人詩文標目,於同姓人輒稱家某人。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>11.內部的,家中的,與“外”相對。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明余繼登『典故紀聞』卷十二:“正統十四年,降虜之編置京畿者,因虜入寇,遂編髮胡服肆掠,人目爲家達子。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“家賊”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>12.家產;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>家業。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·文公十四年』:“公子商人驟施於國,而多聚士,盡其家,貸於公,有司以繼之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>杜預注:“家財盡從公及國之有司富者貸。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·呂不韋列傳』:“九月,夷嫪毐三族,殺太后所生兩子,而遂遷太后於雍。</STRONG><STRONG>諸嫪毐舍人皆沒其家而遷之蜀。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>司馬貞索隱:“家謂家産資物。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>北齊顏之推『顏氏家訓·後娶』:“前夫之孤,不敢與我子爭家,提攜鞠養,積習生愛,故寵之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>13.養家;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>持家。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『河南少尹李公墓志銘』:“公諱素,字某,生七歲,喪其父,貧不能家,母夫人提以歸,教育於其外氏。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋嶽珂『桯史·汪革謠讖』:“又一在荊橋,使里人錢某秉德主焉,故吳越支裔也,貧不能家。</STRONG><STRONG>妻美而豔,革私之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>元趙孟頫『題耕織圖』詩之二:“幼婦頗能家,井臼常自操。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>14.家家;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>每家。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『孝經·廣至德』:“子曰:‘君子之教以孝也,非家至而日見之也。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>邢昺疏:“非家家悉至而日見之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·禮樂志』:“&lt;世祖&gt;即位三十年,四夷賓服,百姓家給,政教淸明。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>顏師古注:“言家家皆足。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>金高汝礪『雨後』詩:“時雨雨三日,田家家萬金。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>15.卿大夫或卿大夫的采地食邑。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『周禮·夏官·序官』:“家司馬各使其臣以正於公司馬。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“家,卿大夫采地。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『論語·八佾』:“三家者以『雍』徹。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>朱熹集注:“三家,魯大夫孟孫、叔孫、季孫之家也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『莊子·騈拇』:“小人則以身殉利,士則以身殉名,大夫則以身殉家,聖人則以身殉天下。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>16.漢時列侯稱家。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>亦指分封列侯。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·三王世家』:“朕之不德,海內未洽,乃以未教成者彊君連城,即股肱何勸,</STRONG><STRONG>其更議以列侯家之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·三王世家』:“今諸侯支子封至諸侯王,而家皇子爲列侯,臣靑翟、臣湯等竊伏孰計之,皆以爲尊卑失序,使天下失望,不可。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>司馬貞索隱:“時諸王稱‘國’,列侯稱‘家’也,故云‘家皇子’爲尊卑失序。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>又,太子亦稱家。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·百官公卿表上』:“屬官有太子率更、家令丞。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>顏師古注引張晏曰:“太子稱家,故曰家令。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“家吏”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>17.太子亦稱家。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>18.朝廷;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>朝代。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『呂氏春秋·貴卒』:“公子糾與公子小白皆歸,俱至,爭先入公家。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>高誘注:“公家,公之朝也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>北齊顏之推『顏氏家訓·書證』:“南方以晉家渡江後,北間傳記,皆名爲僞書。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『新唐書·姚思廉傳』:“&lt;思廉&gt;推究綜括,爲梁陳二家史,以卒父業。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>金趙秉文『代州』詩:“漢家戰伐雲千里,唐季英雄土一丘。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>19.指國家。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『文選·張衡〈東京賦〉』:“且高既受建家,造我區夏矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>薛綜注:“言高祖受上天之命建立國家。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋徐夢莘『三朝北盟會編』卷二二:“粘罕笑云:‘……山前山後,乃是我家舊地,更說做甚?</STRONG><STRONG>你家地土,却須割取些來,方可是省過也。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>毛澤東『念奴嬌·鳥兒問答』詞:“前年秋月朗,訂了三家條約。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>20.特指上古時代的一種生產組織。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『管子·乘馬』:“邑成而制事:四聚爲一離,五離爲一制,五制爲一田,二田爲一夫,三夫爲一家,事制也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>21.指學術或藝術流派。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『荀子·解蔽』:“今諸侯異政,百家異說,則必或是或非,或治或亂。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·藝文志』:“昔仲尼沒而微言絶,七十子喪而大義乖。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>故『春秋』分爲五,『詩』分爲四,『易』有數家之傳。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『雲笈七籤』卷一:“隨所意得,遂爲箋注,豈成一家之說,但備遺闕之文。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>秦牧『李可染畫語尋味錄』序:“我國當代最傑出的若干國畫家中,李可染卓然自成一家。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>22.掌握某種專門知識或從事某種專門活動的人。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>元盧摯『蟾宮曲·錢塘懷古』曲:“問錢塘佳麗誰邊,且莫說詩家,白傅坡仙。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『儒林外史』第十三回:“公孫心裏想道:‘這原來是個選家,何不來拜他一拜?’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>魯迅『且介亭雜文二集“題未定”草(六)』:“標點,對於五言或七言詩最容易,不必文學家,只要數學家就行。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如:革命家;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>科學家;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>小麥專家;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>社會活動家。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>23.指某人。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『東觀漢記·王常載記』:“上於大會中,指王常謂群臣曰:‘此家率下江諸將,輔翼漢室,心如金石,眞忠臣也。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『後漢書·皇后紀上·明德馬皇后』:“帝幸濯龍中,幷召諸才人,下邳王已下皆在側,請呼皇后。</STRONG><STRONG>帝笑曰:‘是家志不好樂,雖來無歡。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王先謙集解引惠棟曰:“是家猶云是人也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『紅樓夢』第一○八回:“賈母舉酒要喝,鴛鴦道:‘這是姨太太擲的,還該姨太太說個曲牌名兒,下家接一句『千家詩』。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>24.放在某些表示行政機構的名詞之后,表示具有某種職務或身分的人。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『三國志·吳志·太史慈傳』:“&lt;太史慈&gt;由是知名,而爲州家所疾。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『宋書·竟陵王誕傳』:“官云小人輩敢持臺家逼我。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『八月十五夜贈張功曹』詩:“遷者追迴流者還,滌瑕蕩垢朝淸班。</STRONG><STRONG>州家申名使家抑,坎軻祇得移荊蠻。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孫汝聽注:“使家謂湖南觀察使。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>25.指經營某種行業的人或人家。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐白居易『觀刈麥』詩:“田家少閒月,五月人倍忙。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『水滸傳』第二三回:“酒家趕出來叫道:‘客官那裏去!’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如:漁家;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>船家。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>26.人工飼養或馴養在家中的。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>與“野”相對,如家禽、家畜。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>五代齊己『野鴨』詩:“野鴨殊家鴨,離群忽遠飛。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>27.指在家中養馴服了的。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『西遊記』第十三回:“三藏道:‘這獐鹿想是太保養家了的?’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>28.量詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>用於住戶或企業等。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『莊子·徐無鬼』:“舜有羶行,百姓悅之,故三徙成都,至鄧之虛而十有萬家。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·張安世傳』:“上追思賀恩,欲封其塚爲恩德侯,置守塚二百家。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『出門』詩:“長安百萬家,出門無所之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『水滸傳』第四九回:“且說登州山下有一家獵戶,兄弟兩個,哥哥喚做解珍,兄弟喚做解寳。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『老殘遊記』第三回:“老殘到了次日,想起一千兩銀子放在寓中,總不放心,即到院前大街上找了一家匯票莊,叫個日昇昌字號。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>楊朔『征塵』:“這其實是家小飯館。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>29.“傢”的古字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“家火”、“家什”、“家生”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>30.“傢”的簡化字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>31.姓。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>春秋晉有家僕徒。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>見『左傳·僖公十五年』。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>家②[jiɑ˙ㄐㄧㄚ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>1.用在某些名詞后面,表示屬於那一類人。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明湯顯祖『牡丹亭·慈戒』:“女兒家甚做作,星辰高猶自可。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『紅樓夢』第二十回:“彼時黛玉、寶釵等也過來勸道:‘媽媽,你老人家擔待他們些就完了。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>趙樹理『傳家寶』三:“她又說:‘哪有女人家連自己的衣裳鞋子都不做,到集上買著穿?’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>2.方言。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>用在男人的名字或排行后面,指他的妻。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>趙樹理『三里灣』二一:“馬有余看見了菊英說:‘老三家也在這里嗎?’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>……又向菊英說:‘老三家明天也不要另做飯!</STRONG><STRONG>就回家里吃去。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>趙樹理『三里灣』六:“常有理自然又喊三伙家去把門關上。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>家③[jie˙ㄐㄧㄝ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>1.助詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>猶“地”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>金董解元『西廂記諸宮調』卷三:“酒來後,滿盞家沒命飲,面磨羅地甚情緒,吃著下酒,沒滋味似泥土。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>元無名氏『漁樵記』第一折:“此女頗不賢慧,數次家和小生作鬧,小生只得將就,讓他些罷了。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『西遊記』第三一回:“公主聞此正言,半晌家耳紅面赤,慚愧無地。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『紅樓夢』第七七回:“成日家聽見你在女孩們身上做工夫,怎麽今兒個就發起赸來了?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“地”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>2.助詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>猶的。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>元無名氏『殺狗勸夫』楔子:“哥哥比兄弟多一片家狠心腸。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>元無名氏『小尉遲』第二折:“雖然我六旬過血氣衰,我猶敢把三五石家硬弓開。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>家④[ɡūㄍㄨ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>[『正字通』音姑]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>通“姑”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>1.古時對女子的尊稱。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『後漢書·列女傳·曹世叔妻』:“扶風曹世叔妻者,同郡班彪之女也,名昭,字惠班,一名姬。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>博學高才。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>世叔早卒,有節行法度。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>兄固著『漢書』,其八表及『天文志』未及竟而卒,和帝詔昭就東觀臧書閣踵而成之。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>帝數召入宮,令皇后諸貴人師事焉,號曰大家。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『正字通·宀部』:“家讀姑。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>2.婆婆。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“家翁”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>3.六朝時對嫡母的稱呼。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“家家”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG></STRONG></P></B>
頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●家】