三才 發表於 2013-5-6 22:52:51

【漢語大詞典●宣】

本帖最後由 三才 於 2013-5-6 23:00 編輯 <br /><br /><P align=center><B><FONT size=5>【<FONT color=red>漢語大詞典●宣</FONT>】</FONT>
<P><BR>①[xuānㄒㄩㄢ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>[『廣韻』須緣切,平仙,心。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>1.古代帝王的大室。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『說文·宀部』:“宣,天子宣室也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>段玉裁注:“蓋謂大室。</STRONG><STRONG>如璧大謂之‘瑄’也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>2.廣;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>大。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢焦贛『易林·井之恒』:“方喙宣口,聖智仁厚,釋解倒懸,國家大安。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>按,同書『小畜之噬嗑』作“方喙廣口”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>3.引申爲侈大;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>驕縱。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“宣驕”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>4.周遍,普遍。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·大雅·公劉』:“篤公劉,於胥斯原。</STRONG><STRONG>既庶既繁,既順迺宣,而無永歎。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>毛傳:“宣,徧也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『管子·小匡』:“公宣問其鄕里而有考驗。</STRONG><STRONG>乃召而與之坐,省相其質,以參其成功成事。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>尹知章注:“宣,遍也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>遍問其鄕里之人。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『楚辭·王褒〈九懷·通路〉』:“宣遊兮列宿,順極兮彷徉。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王逸注:“徧歷六合視衆星也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明戴良『題劉凝之騎牛圖』詩:“劉公作令天聖間,民物熙熙德化宣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>5.宣布;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>傳布;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>公開說出。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·皋陶謨』:“日宣三德,夙夜浚明有家。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔傳:“宣,布。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>晉木華『海賦』:“若乃偏荒速告,王命急宣……一越三千,不終朝而濟所屆。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『順宗實錄一』:“二十四日宣遺詔,上縗服見百寮。</STRONG><STRONG>二十六日即位。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明李贄『豫約·早晩鍾鼓』:“號令一宣,則百萬齊聲,山川震沸。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『紅樓夢』第一○三回:“趙堂官便轉過一副臉來,回王爺道:‘請爺宣旨意,就好動手。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如:心照不宣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>6.顯示;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宣揚。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·顧命』:“昔君文王武王,宣重光,奠麗陳教,則肄肄不違,用克達殷,集大命。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔傳:“言昔先君文武,布其重光。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孫星衍疏:“宣者,『詩·淇澳』釋文引『韓詩』云:顯也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢班固『〈兩都賦〉序』:“或以抒下情而通諷諭;</STRONG><STRONG>或以宣上德而盡忠孝。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『順宗實錄三』:“佩詩禮之明訓,宣忠孝之弘規。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>7.顯明;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>彰明。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『荀子·解蔽』:“宣而成,隱而敗,闇君無之有也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>三國魏曹植『贈徐幹』詩:“亮懷璵璠美,積久德愈宣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸章學誠『與朱少白論文』:“道隱晦而難宣,故須文辭以達之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>8.疏通;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>疏導。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·大雅·緜』:“迺疆迺理,迺宣迺畝。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·昭公元年』:“台駘能業其官,宣汾洮,障大澤,以處大原。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>杜預注:“宣,猶通也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『國語·周語上』:“川壅而潰,傷人必多,民亦如之。</STRONG><STRONG>是故爲川者決之使導,爲民者宣之使言。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋曾慥『類說·修眞秘訣』:“若解風寒,宣血脈,消邪氣,引藥勢,不過於酒也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>9.謂發散;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>疏散。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·昭公元年』:“於是乎節宣其氣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>杜預注:“宣,散也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『與華州李尙書書』:“親近藥物方書,動作步趨,以致和宣滯,爲國自愛,副鄙陋拳拳之心。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>10.宣泄;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>抒發。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢劉楨『贈徐幹』詩:“誰謂相去遠,隔此西掖垣。</STRONG><STRONG>拘限淸切禁,中情無由宣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋蘇軾『次韻答王定國』:“每得君詩如得書,宣心寫妙書不如。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>11.協和;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>協調。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·盤庚』:“汝不憂朕心之攸困,乃咸大不宣乃心,欽念以忱,動予一人。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孫星衍疏:“宣乃心謂和乃心也……汝大不和衷敬思以誠信感動我也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>一說,謂宣布。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>見孔傳及蔡沈集傳。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢馬融『長笛賦』:“簫管備舉,金石幷隆;</STRONG><STRONG>無相奪倫,以宣八風。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>晉陸機『文賦』:“其會意也尙巧,其遣言也貴妍;</STRONG><STRONG>曁音聲之迭代,若五色之相宣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『送權秀才序』:“權生之貌,固若常人耳,其文辭引物連類,窮情盡變,宮商相宣,金石諧和。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>12.指帝王的詔書,命令或旨意。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『敦煌變文集·韓擒虎話本』:“後(候)楊素到來,別有宣至。</STRONG><STRONG>衾虎拜舞謝恩,走出朝門,私宅憩歇。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>13.指樞密院所行的文書。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『資治通鑑·後唐潞王淸太元年』:“己卯,徙成德節度使范延光爲天雄節度使,代漢瓊;</STRONG><STRONG>徙潞王從珂爲河東節度使,兼北都留守;</STRONG><STRONG>徙石敬瑭爲成德節度使。</STRONG><STRONG>皆不降制書,但各遣使臣持宣監送赴鎮。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>胡三省注:“宣,樞密院所行文書也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“宣底”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>14.宣召。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋王明淸『揮麈三錄』卷二:“外祖曾空靑以江南轉運使來攝府事應辦,忽宣至行宮。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『西遊記』第三十回:“國王准奏,叫宣,把妖宣至金階。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>京劇『渡陰平』第三場:“大太監:啟奏陛下,左將軍張翼回朝,午門候旨。</STRONG><STRONG>劉禪:宣他進宮。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>15.用同“喧”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>聲音大而嘈雜。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>元關漢卿『西蜀夢』第一折:“一個鞭挑魂魄去,一個人和的哭聲回。</STRONG><STRONG>宣的個孝堂裏關美髯,紙播□漢張飛。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“宣宣”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>16.方言。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>謂質地松軟或內部膨脹。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『醫宗金鑑·外科心法要訣·齒部』“齒齲”原注:“此證由風熱客手足二經而成。</STRONG><STRONG>初起牙齦宣腫覺痛,遇風痛甚。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>農諺:草死苗活地發宣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如:這饅頭眞宣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>17.長度單位。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>古代一尺三又三分之一寸,稱宣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『周禮·考工記·車人』:“半矩謂之宣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“半矩,尺三寸三分寸之一,人頭之長也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>18.盡。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『管子·四稱』:“固其武力,宣用其力。”</STRONG><STRONG>參見“宣力”、“宣備”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>19.謂頭發黑白相雜。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋魏了翁『臨江仙·范遂寧生日和所惠詞韻報之』詞:“秋風吹髮半成宣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“宣髮”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>20.指宣紙。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如:玉版宣;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>虎皮宣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“宣紙”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>21.諡號用字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『逸周書·諡法』:“聖善周聞曰宣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢蔡邕『獨斷』卷下:“聖善同文曰宣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋葉適『崇國趙公諡宣簡議』:“謹按謚法:善問周達曰宣,壹德不懈曰簡,宜謚曰:宣簡。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>22.直徑六寸之璧。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『爾雅·釋器』:“璧大六寸謂之宣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>郝懿行義疏:“宣者,『釋文』云宣如字,本或作瑄,音同。</STRONG><STRONG>郭引『漢書·郊祀志』云‘有司奉瑄玉’。</STRONG><STRONG>孟康注:‘璧大六寸謂之瑄。’</STRONG><STRONG>『類聚』引『爾雅』正作瑄。</STRONG><STRONG>瑄俗字也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>23.姓。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢有宣秉。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>見『後漢書』本傳。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG></STRONG></P></B>
頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●宣】