三才 發表於 2013-5-4 16:53:18

【漢語大詞典●宜】

本帖最後由 三才 於 2013-5-5 07:22 編輯 <br /><br /><P align=center><B><FONT size=5>【<FONT color=red>漢語大詞典●宜</FONT>】</FONT>
<P><BR>①[yíㄧˊ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>[『廣韻』魚羈切,平支,疑。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>亦作“冝”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>亦作“宐”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>1.古代祀典的一種。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>謂列俎几陳牲以祭。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·泰誓上』:“予小子夙夜祗懼,受命文考,類於上帝,宜於塚土。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔傳:“祭社曰宜。</STRONG><STRONG>塚土,社也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·魯頌·閟宮』:“皇皇后帝,皇祖后稷,享以騂犧,是饗是宜,降福既多。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·王制』:“天子將出,類乎上帝,宜乎社,造乎禰。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“類、宜、造,皆祭名。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南朝梁劉勰『文心雕龍·祝盟』:“宜社類禡,莫不有文:所以寅虔於神祇,嚴恭於宗廟也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>2.菜肴。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>亦謂作爲菜肴。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·鄭風·女曰雞鳴』:“弋言加之,與子宜之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>毛傳:“宜,肴也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『爾雅·釋言』:“宜,肴也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>邢昺疏引李巡曰;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>“飲酒之肴也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>3.合適;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>適當;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>適宜。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·金縢』:“今天動威,以彰周公之德,惟朕小子其新逆,我國家禮亦宜之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>曾運乾正讀:“褒德報功,尊尊親親,禮所宜也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·文公二年』:“吾以勇求右,無勇而黜,亦其所也。</STRONG><STRONG>謂上不我知,黜而宜,乃知我矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>杜預注:“言今見黜而合宜。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『敦煌變文集·太子成道經變文』:“魚透碧波堪上岸,無憂花樹最宜觀。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋蘇軾『飲湖上初晴後雨』詩之二:“欲把西湖比西子,淡妝濃抹總相宜。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>丁玲『阿毛姑娘』:“她的家便是最右臨著溪,臨著大路的一家,是既靜,且美,又宜於遊玩,又宜於生活的一個處所。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>4.引申使合宜;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>使合適。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“宜人”、“宜民”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>5.正當的道理;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>適宜的事情或辦法;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>適當的地位。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『國語·晉語四』:“守天之聚,將施於宜,宜而不施,聚必有闕。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>韋昭注:“宜,義也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·曲禮上』:“若夫坐如屍,立如齊,禮從宜,使從俗。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『文選·張衡〈東京賦〉』:“宜無嫌於往初,故蔽善而揚惡,祗吾子之不知言也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>薛綜注:“宜之言義也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『後漢書·儒林傳序』:“時樊準、徐防幷陳敦學之宜。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『送浮圖文暢師序』:“是故道莫大乎仁義,教莫正乎禮樂刑政,施之於天下,萬物得其宜。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋王安石『本朝百年無事劄子』:“宗室則無教訓選擇之實,而未有以合先王親疏隆殺之宜。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如:因地制宜。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>6.使和順;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>親善。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·周南·桃夭』:“桃之夭夭,灼灼其華,之子於歸,宜其室家。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>朱熹集傳:“宜者,和順之意。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·內則』:“子甚宜其妻,父母不悅,出。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“宜猶善也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明王世貞『鳴鳳記·夏公命將』:“相公憂國憂民,固大人之任。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宜家宜室,亦人道之常。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>7.應當;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>應該。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·邶風·谷風』:“黽勉同心,不宜有怒。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>三國蜀諸葛亮『前出師表』:“誠宜開張聖聽,以光先帝遺德,恢弘志士之氣;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>不宜妄自菲薄,引喩失義,以塞忠諫之路也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『二刻拍案驚奇』卷十二:“仲友道:‘既有佳客,宜賦新詞。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>毛澤東『七律·人民解放軍占領南京』:“宜將剩勇追窮寇,不可沽名學霸王。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>8.猶當然;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>無怪。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>表示事情本當如此。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·文公元年』:“江羋怒曰:‘呼!</STRONG><STRONG>役夫,宜君王之欲殺女而立職也!’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐王度『古鏡記』:“嗟呼,此則非凡鏡之所同也,宜其見賞高賢,自稱靈物。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>金王若虛『論語辨惑序』:“夫聖人之意,或不盡於言,或不外乎言也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>不盡於言而執其言以求之,宜失之不及也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>不外乎言而離其言以求之,宜傷於太過也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸兪樾『校書官日課』:“按宋人校書,已鹵莽滅裂如此,宜古書之不可讀矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>9.猶大槪;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>似乎;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>恐怕。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>表示不十分肯定。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·成公二年』:“異哉!</STRONG><STRONG>夫子有三軍之懼,而又有桑中之喜,宜將竊妻以逃者也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王引之『經傳釋詞』卷五:“宜,猶殆也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『孟子·公孫丑下』:“固將朝也,聞王命而遂不果,宜與夫禮若不相似然。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『扶風郡夫人墓志銘』:“盧某舊門,承守不失其初,其子女聞教訓,有幽閒之德,爲公子擇婦,宜莫如盧氏。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>金王若虛『哀雁詞』:“鳥之遠害,宜莫如鴻。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>10.姓。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>元有宜童。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>見『元史·陳祖仁傳』。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG></STRONG></P></B>
頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●宜】