豐碩 發表於 2013-4-12 11:22:54

【漢語大詞典●廉】

<P align=center>【漢語大詞典●廉】<p><br>
①[liánㄌㄧㄢˊ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』力鹽切,平鹽,來。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
亦作“亷”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>亦作“槏”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>“覝”的今字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.側邊。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『儀禮·鄕飲酒禮』:“設席於堂廉東上。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“側邊爲廉。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·賈誼傳』:“故陛九級上,廉遠地,則堂高;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
陛亡級,廉近地,則堂卑。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>顏師古注:“廉,側隅也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『靈樞經·經脈』:“大腸手陽明之脈,起於大指、次指之端,循指上廉,出合谷兩骨之間,上入兩筋之中,循臂上廉,入肘外廉,上臑外前廉。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.狹窄。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『說文·廣部』:“廉,仄也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>段玉裁注:“此與廣爲對文,謂偪仄也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>北魏賈思勰『齊民要術·耕田』:“凡秋耕欲深,春、夏欲淺;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
犁欲廉,勞欲再。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>石聲漢注:“犁的行道要狹窄。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.棱角。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>亦指物體露出棱角;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
有棱角。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『周禮·考工記·輪人』:“進而眡之,欲其幬之廉也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·月令』:“<孟秋之月>其器廉以深。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孫希旦集解:“器廉以深者,外有廉隅,而其中深邃,象金器之嚴肅而收斂也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.比喩人的稟性方正,剛直。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『論語·陽貨』:“古之矜也廉,今之矜也忿戾。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>朱熹集注:“廉,謂稜角峭厲。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『荀子·不苟』:“君子寬而不僈,廉而不劌。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>楊倞注:“但有廉隅,不至於刃傷也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『韓非子·五蠹』:“今兄弟被侵必攻者,廉也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.收斂。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『釋名·釋言語』:“廉,斂也,自檢斂也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.引申爲遜讓。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『上宰相書』:“可舉而舉焉,不必讓其自學也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
可進而進焉,不必廉於自進也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.不苟取,不貪。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『孟子·離婁下』:“孟子曰:可以取,可以無取,取傷廉,可以與,可以無與,與傷惠,可以死,可以無死,死傷勇。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·賈誼傳』:“一寸之地,一人之泉,天子無所利焉,誠以定治而已,故天下咸知陛下之廉也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐姚合『新昌里』詩:“近貧日益廉,近富日益貪。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>以此當自警,愼勿信邪讒。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
8.節儉;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
節省。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『淮南子·原道訓』:“不以奢爲樂,不以廉爲悲。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>高誘注:“廉,猶儉也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐柳宗元『湘源二妃廟碑』:“邑令群吏,告於君公,廉用積餘,以就爾功。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>舊注:“廉,節也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋孔平仲『續世說·儉嗇』:“魏司空長孫道生,生性淸儉,一熊皮障泥,數年不易。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>魏主使歌工歷頌群臣曰:‘智如崔浩,廉如道生。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
9.少。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢荀悅『漢紀·武帝紀五』:“<李陵>臨財廉取,與義嘗思。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『原毀』:“其責人也詳,其待己也廉。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋蘇軾『與李方叔書』:“深願足下爲禮義君子,不願足下豊於才而廉於德也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
10.指細小。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“廉苫”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
11.低廉,便宜。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋王禹偁『黃州新建小竹樓記』:“竹工破之,刳去其節,用代陶瓦,比屋皆然,以其價廉而工省也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸蒲松齡『聊齋志異·李伯言』:“一人賣婢,王知其所來非道,而利其直廉,遂購之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>魯迅『彷徨·祝福』:“福興樓的淸燉魚翅一元一大盤,價廉物美,現在不知增價了否?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
12.淸,淸亮。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“廉均”、“廉制”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
13.通“熑”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>斷裂。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『周禮·考工記·輪人』:“凡揉牙,外不廉而內不挫,旁不腫,謂之用火之善。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“廉,絶也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孫詒讓正義引王宗涑云:“凡煣木使屈,火皆在內,火力不勻,則外或理傷而斷絶。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>又引鄭珍云:“今試以竹木屈之,外急則層析,是廉也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>按,『說文·火部』“熑”字引『周禮』作“煣牙,外不熑”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
14.通“覝”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>考察,查訪。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『管子·正世』:“過在下,人君不廉而變,則暴人不勝,邪亂不止。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>尹知章注:“廉,察也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·高帝紀下』:“且廉問,有不如吾詔者,以重論之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>顏師古注:“廉,察也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>廉字本作覝,其音同耳。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『明史·李時勉傳』:“振銜之,廉其短,無所得。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
15.通“磏”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“廉監”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
16.淸朝官員除正俸外,別有養廉銀,簡稱爲“廉”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭觀應『盛世危言·廉俸』:“扣俸折廉,所得無幾,其能潔己奉公、見利思義者,賢人也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參閱『淸會典·戶部·飯銀處』。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
17.古算術開方法術語,邊爲廉。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
18.姓。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>戰國趙有廉頗。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>見『史記·廉頗藺相如列傳』。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●廉】