豐碩 發表於 2013-3-17 21:08:29

【漢語大詞典●庶】

<P align=center>【漢語大詞典●庶】<p><br>
①[shùㄕㄨˋ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』商署切,去御,書。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
亦作“庻”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>亦作“謶”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.眾多。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·小雅·小明』:“念我獨兮,我事孔庶。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄箋:“庶,衆也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『上巳日燕太學聽彈琴詩序』:“京師之人,既庶且豊。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>李大釗『戰後之婦人問題』:“婦人過庶的傾向愈益顯著。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.引申爲普通,一般。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“庶玉”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.百姓,平民。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·召誥』:“厥既命殷庶。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·昭公三十二年』:“三后之姓,於今爲庶。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐杜甫『丹靑引贈曹將軍霸』詩:“將軍魏武之子孫,於今爲庶爲淸門。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.非正妻生的孩子;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
宗族的旁支。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>與“嫡”相對。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·文公十八年』:“天乎,仲爲不道,殺適立庶。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>晉陸機『五等論』:“使萬國相維,以成盤石之固;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
宗庶雜居,而定維城之業。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.將近,差不多。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·昭公十六年』:“宣子喜曰:‘鄭其庶乎!’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>杜預注:“庶幾於興盛。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『論語·先進』:“子曰:‘回也其庶乎!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 屢空。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>何晏集解:“言回庶幾聖道。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢張衡『東京賦』:“走雖不敏,庶斯達矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.副詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>幸得,幸而。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·大雅·江漢』:“四方既平,王國庶定。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄箋:“庶,幸。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·大雅·生民』:“后稷肇祀,庶無罪悔,以迄於今。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.副詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>希望,但願。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢許沖『〈說文解字〉後序』:“庶有達者,理而董之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>段玉裁注:“庶,冀也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>三國蜀諸葛亮『前出師表』:“庶竭駑鈍,攘除姦凶,興復漢室,還於舊都。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>晉陸云『〈豪士賦〉序』:“故聊賦焉,庶使百世少有寤云。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋王禹偁『黃岡竹樓記』:“幸後之人與我同志,嗣而葺之,庶斯樓之不朽也!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
8.副詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>或許,也許。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·桓公六年』:“君姑修政而親兄弟之國,庶免於難。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>晉陶潛『庚戌歲九月中於西田獲早稻』詩:“四體誠乃疲,庶無異患干。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『警世通言·杜十娘怒沉百寶箱』:“三百金,妾任其半,郞君亦謀其半,庶易爲力。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
9.姓。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>春秋時邾國有庶其。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>見『左傳·襄公二十一年』。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
庶②[zhùㄓㄨˋ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』章恕切,去御,章。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
亦作“庻”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
煮。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>用蒸煮消除毒害。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『周禮·秋官·序官』:“庶氏下士一人,徒四人。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“庶,讀如藥煮之煮,驅除毒蠱之言。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>書不作蠱者,字從聲。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孫詒讓正義:“段玉裁云:‘讀如煮,擬其音耳。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>云‘驅除毒蠱之言’者,以蠱與庶同音爲訓,必先云讀如煮而後庶與蠱同音也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>於省吾『甲骨文字釋林·釋庶』:“甲骨文‘庶’字是從火石、石亦聲的會意兼形聲字,也即‘煮’之本字。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●庶】