豐碩 發表於 2013-3-17 20:20:42

【漢語大詞典●庚】

<P align=center>【漢語大詞典●庚】<p><br>
①[ɡēnɡㄍㄥ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』古行切,平庚,見。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.天干的第七位。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>殷周時代紀日主要用十干。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>庚,一旬中的第七日。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『易·巽』:“先庚三日後庚三日吉。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>高亨注:“周人以甲、乙、丙、丁、戊、己、庚、辛、壬、癸十字記日,‘先庚三日’即庚前之丁日,‘後庚三日’即庚後之癸日。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參閱『爾雅·釋天』。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.天干的第七位。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>古代謂五方中屬西。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·哀公十三年』:“若登首山以呼曰‘庚癸乎’。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>杜預注:“庚,西方。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.天干的第七位。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>古代謂五行中的屬金。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『淮南子·天文訓』“其日庚辛”漢高誘注:“庚、辛,皆金也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·昭公三十一年』“庚午之日”唐孔穎達疏:“庚是西方之日,金也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.天干的第七位。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>古代謂五季中屬秋。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·天官書』:“秋,日庚、辛。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>張守節正義引『漢書·天文志』:“其日庚辛;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
四時,秋也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.年齡。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋許月卿『次韻程願』之一:“丙子與君無貴者,甲辰惟我亦同庚。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>元孔齊『至正直記·戲婚』:“兄生一女,妹生一子,偶同庚。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.伏天的代稱。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋黃昇『酹江月·題玉林』詞:“西風解事,爲人間、洗盡三庚煩暑。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“庚伏”、“庚暑”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.賠償,償還。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮·檀弓下』:“季子皋葬其妻,犯人之禾,申祥以告,曰:‘請庚之。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“庚,古衡反,償。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明方孝孺『曹處士墓碣銘』:“歲饑,捐錢粟周閭里,力能庚者庚,貧者不置問。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
8.道路。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·成公十八年』:“今將崇諸侯之姦而披其地,以塞夷庚。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『文選·陸機〈辯亡論〉上』:“旋皇輿於夷庚,反帝座於紫闥。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>呂延濟注:“夷,平;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
庚,道也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
9.古代計里程的單位。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>章炳麟『新方言·釋地』:“行海者以更計程,此即庚字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>在水計庚,猶在陸計傳。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
10.猶言道理,規律。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『文選·束晳〈補亡詩〉』:“由庚,萬物得其道也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>李善注:“由,從也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
庚,道也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>言物幷得從陰陽道理而生也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
11.堅強貌。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“庚泥”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
12.變更;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
更換。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>庚,通“更”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『逸周書·度邑』:“汝幼子庚厥心,庶乃來班,朕大環茲於有虞意。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>朱右曾校釋:“庚,更也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>更其謙讓之心。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸劉大櫆『重修孫公橋記』:“於是相方度勢,謂木易腐壞,全庚以石,庶克永久。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
13.姓。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐有庚季良。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>見『廣韻·平庚』。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●庚】