豐碩 發表於 2013-3-17 19:57:01

【漢語大詞典●底】

<P align=center>【漢語大詞典●底】<p><br>
①[dǐㄉㄧˇ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』都禮切,上薺,端。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.止住;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
停滯。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『國語·晉語四』:“今戾久矣,戾久將底。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>底著滯淫,誰能興之?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 盍速行乎!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>韋昭注:“戾,定也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>底,止也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·昭公元年』:“於是乎節宣其氣,勿使有所壅閉湫底,以露其體。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>杜預注:“底,滯也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『宋史·食貨志上一』:“厚其瀦蓄,去其壅底。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.隱藏(之物)。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢王褒『四子講德論』:“夫雷霆必發,而潛底震動;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
枹鼓鏗鏘,而介士奮竦。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸王引之『經義述聞·春秋左傳下』“物乃坻伏”:“潛底,猶潛隱也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“底伏”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.最低下的地方;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
物體最下的部位。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>戰國楚宋玉『高唐賦』:“俯視崝嶸,窐寥窈冥;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
不見其底,虛聞松聲。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·大雅·公劉』“於橐於囊”陸德明釋文引『說文』:“無底曰囊,有底曰橐。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>北周庾信『遊山』詩:“澗底百重花,山根一片雨。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.引申指下層;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
下面。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐杜甫『寄狄明府博濟』詩:“比看伯叔四十人,有才無命百寮底。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐白居易『山遊示小妓』詩:“笑容花底迷,酒思風前亂。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.底子;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
基礎。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>北魏賈思勰『齊民要術·小豆』:“小豆大率用麥底。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>按,此謂前一輪作物種小麥,刈麥后再於其田上種小豆。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如:打底;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
墊底。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.草稿,原稿。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋宋敏求『春明退朝錄·公家文稿』:“凡公家文書之槁,中書謂之草,樞密院謂之底,三司謂之檢。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.底細;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
內情。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>老舍『全家福』第二幕:“是不是你心里有了點底,知道了我姐姐在哪兒了嗎?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王汶石『風雪之夜』:“原來你先去摸了一下底,才上這兒來的呀!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
8.里;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
里面。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐杜甫『哀王孫』詩:“長安城頭頭白烏,夜飛延秋門上呼;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
又向人家啄大屋,屋底達官走避胡。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋楊萬里『送吳敏叔致仕』詩:“自憐病鶴樊籠底,方羨冥鴻片影寒。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>元無名氏『殺狗勸夫』第二折:“有等人道,宜掃雪烹茶在讀書舍裏;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
又道是,宜羊羔爛醉在銷金帳底。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
9.旁;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
旁邊。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐王建『宮詞』:“院院燒燈如白日,沈香火底坐吹笙。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋姜夔『解連環』詞:“水驛燈昏,又見在、曲屛近底。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
10.猶邊,面。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>用於指示代詞后,表處所。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明湯顯祖『邯鄲記·度世』:“這底是三楚三齊,那底是三秦三晉,更有找不著的三吳三蜀。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
11.盡頭;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
末尾。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>劉大白『賣花女』:“杏花紅了,梨花白了,街頭巷底聲聲叫。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如:年底;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
月底。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
12.猶言這般,如此。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋楊萬里『和王才臣』詩:“生兒底巧翁何恨,得子消愁我未窮。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“底樣”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
13.盡;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
極。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“底發”、“底煩”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
14.的確;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
確實。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『朱子語類』卷一二六:“譬如人食物,欲知烏喙之不可食,須認下這底是烏喙,知此物之爲毒,則他日不食之矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
15.疑問代詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>何,什么。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『樂府詩集·淸商曲辭一·子夜四時歌秋歌十三』:“寒衣尙未了,郞喚儂底爲?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『北史·藝術傳·徐之才』:“之才謂坐者曰:‘箇人諱底?’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐杜牧『春末題池州弄水亭』詩:“爲吏非循吏,論書讀底書?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸吳偉業『滿江紅·蒜山懷古』詞:“白面書生成底用?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 蕭郞帬屐偏輕敵。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
16.指示代詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>此,這。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋無名氏『驀山溪·梅』詞:“竹籬茆舍,底是藏春處。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>金段克己『與隱之會午芹精舍酒間雨作』詩:“麥田日日起黃埃,官長憂民意不開;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
底是山靈相娬媚,故驅風雨過關來。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
17.通“砥”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>磨刀石。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『孟子·萬章下』:“『詩』云:‘周道如底,其直如矢。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>朱熹集注:“底,與‘砥’同,礪石也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>按,底,今本『詩·小雅·大東』作“砥”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
18.通“砥”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>磨礪。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『呂氏春秋·貴直』:“文公即位二年,底之以勇,故三年而士盡果敢。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>許維遹集釋引孫鏘鳴曰:“底、砥同。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“底厲”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
19.通“砥”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>平。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>詳“底屬”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
20.通“胝”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>足繭。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『山海經·南山經』:“其中多玄龜……佩之不聾,可以爲底。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>郭璞注:“底,躪也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>袁珂校注:“底同胝,足繭也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>可以爲底,可以治足繭也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
21.通“低”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“底下”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
22.通“抵”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“底死”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
23.姓。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明有底蘊。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>見朱保炯謝沛霖『明淸進士題名碑錄索引』上冊。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
底②[de˙ㄉㄜ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.結構助詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>猶的。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『無常經講經文』:“到家各自省差殊,相勸直論好底事。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋辛棄疾『夜遊宮·苦俗客』詞:“有箇尖新底,說底話非名即利。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.舊時語體文中專用以表示領屬關系。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>巴金『初戀』:“其中有許多張她自己底像,尤其是今年二月里照的那張最可愛。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.結構助詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>猶地。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明王敬夫『快活三·次韻贈邵晉夫歸隱』曲:“疾忙底駕驪駒,隱遯在鳳山餘。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
底③[dǐㄉㄧˇ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[zhǐㄓˇ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
同“厎”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
引致;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
達到。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·昭公元年』:“底祿以德。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>杜預注:“底,致也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>底,一本作“厎”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢楊惲『報孫會宗書』:“惲才朽行穢,文質無所底。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●底】