豐碩 發表於 2013-3-17 18:38:03

【漢語大詞典●夏】

<P align=center>【漢語大詞典●夏】<p><br>
①[xiàㄒㄧㄚˋ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』胡雅切,上馬,匣。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
“夓”的今字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>“昰”的今字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.大。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『方言』第一:“自關而西,秦晉之間,凡物之壯大者而愛偉之,謂之夏。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸李漁『閑情偶寄·種植·槐楡』:“人謂夏者大也,非時之所謂夏也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>予曰:古人以廈爲大者,非無取義。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>夏日之屋,非大不涼,與三時有別,故名廈爲屋。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>訓夏以大,予特未之詳耳。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“夏屋”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.大屋;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
大殿。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『楚辭·九章·哀郢』:“曾不知夏之爲丘兮,孰兩東門之可蕪。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王逸注:“夏,大殿也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『文選·〈楚辭·招魂〉』:“冬有穾夏,夏室寒些。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>李善注:“夏,大屋也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.五色。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『周禮·天官·染人』:“染人掌染絲帛,凡染,春暴練,夏纁玄,秋染夏,冬獻功。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“染夏者,染五色。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋葉適『送周明叔王成叟幷上昌甫仲止二兄』詩:“琢琱而佩環,染夏爲裳衣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.古代漢民族自稱,也稱華夏、諸夏。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·舜典』:“蠻夷猾夏,寇賊姦宄。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔傳:“夏,華夏。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·定公十年』:“裔不謀夏,夷不亂華。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『文選·班固〈幽通賦〉』:“皇十紀而鴻漸兮,有羽儀於上京,巨滔天而泯夏兮,考遘湣以行謠。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>李善注:“夏,諸夏也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.指中夏,中原地區。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『集賢院校理石君墓志銘』:“其先姓烏石蘭,九代祖猛,始從拓跋氏入夏,居河南。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>馬通伯校注:“夏,謂中夏也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.禹樂名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·樂記』:“故天子之爲樂也,以賞諸侯之有德者也……『大章』,章之也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
『咸池』,備矣;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
『韶』,繼也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
『夏』,大也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
殷周之樂盡矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“『夏』,禹樂名也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>言禹能大堯舜之德。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.泛指大樂歌。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·周頌·思文』:“貽我來牟,帝命率育,無此疆爾界,陳常於時夏。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·周頌·時邁』:“我求懿德,肆於時夏,允王保之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄箋:“夏,大也……樂歌大者稱夏。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
8.舞名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>文舞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『穀梁傳·隱公五年』:“始初也,穀梁子曰:‘舞夏,天子八佾,諸公六佾,諸侯四佾。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>范寧注:“夏,大也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
大謂大雉;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
大雉,翟雉。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>佾之言列,八人爲列,又有八列,八八六十四幷執翟雉之羽而舞也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>楊士勳疏:“注:獨奏文舞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>釋曰:‘禮有文舞,有武舞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>文舞者,羽籥是也。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『孔子家語·論禮』:“兩軍相見……揖讓而升堂,升堂而樂闋,下管『象舞』,『夏籥』序興。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王肅注:“夏,文舞也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
9.水名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>夏水。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>傳說此水冬竭夏流,故名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>故道從湖北省沙市東南分長江水東出,流經今監利縣北,折東北至沔陽縣治附近入漢水。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『楚辭·九章·哀郢』:“去故鄕而就遠兮,遵江夏以流亡。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『楚辭·九章·哀郢』:“惟郢路之遼遠兮,江與夏之不可涉。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
10.水名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢水的別稱。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·昭公十三年』:“王沿夏,將欲入鄢。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>杜預注:“夏,漢別名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>順流爲沿,順漢水南至鄢。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
11.佛教語。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>僧徒稱年爲夏。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐慧琳『一切經音義』卷五九:“『爾雅』注云:‘一終名歲。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>又‘取歲星行一次也。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>夏曰歲,商曰祀,周曰年,唐虞曰載,皆據一終爲名,今比丘或言臘,或云夏,言兩同其事也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>一終之義。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
12.朝代名,即夏后氏。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>是我國曆史上第一個朝代。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>相傳爲禹子啟所創立的奴隸制國家。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>建都安邑(今山西省夏縣北)。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
13.封建割據政權或農民起義政權稱號。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>東晉末,公元407年,匈奴貴族赫連勃勃稱天王大單於,國號夏。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>也稱大夏。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>建都統萬城(今陝西省橫山西北)。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
14.封建割據政權或農民起義政權稱號。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>隋末農民起義領袖竇建德於公元618年自立爲王,國號夏。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>初建都樂壽(今河北省獻縣),次年遷洛州(今河北省永年東南)。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
15.封建割據政權或農民起義政權稱號。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>北宋仁宗時,黨項羌貴族趙元昊所建。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>史稱西夏,亦簡稱夏。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>建都興慶(今寧夏回族自治區銀川市東南)。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
16.封建割據政權或農民起義政權稱號。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>元末明玉珍所建。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>都重慶。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
17.姓。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
夏②[xiàㄒㄧㄚˋ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』胡駕切,去禡,匣。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
“夓”的今字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
夏季。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>四季的第二季。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>陰曆四月至六月。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·洪範』:“日月之行,則有冬有夏。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『送孟東野序』:“以鳥鳴春,以雷鳴夏,以蟲鳴秋,以風鳴冬。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『紅樓夢』第七十回:“展眼已是夏末秋初。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
夏③[jiǎㄐㄧㄚˇ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『集韻』舉下切,上馬,見。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
“夓”的今字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
木名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>亦作“檟”、“榎”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“夏楚”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●夏】