豐碩 發表於 2013-3-14 04:28:31

【漢語大詞典●衛】

<P align=center>【漢語大詞典●衛】<p><br>
①[wèiㄨㄟˋ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』於歲切,去祭,云。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
“衛”的繁體字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>亦作“衞”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.防守;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
衛護。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『易·大畜』:“日閑輿衞。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王弼注:“衞,護也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>衞,一本作“衛”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『國語·齊語』:“築五鹿、中牟、蓋與、牡丘,以衞諸夏之地。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>韋昭注:“衞,蔽扞也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『鳳翔隴州節度使李公墓志銘』:“上曰:‘卿有母,可隨我耶?’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>曰:‘臣以死從衛。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>嚴復『辟韓』:“其意固曰,吾耕矣織矣,工矣賈矣,又使吾自衞其性命財産焉,則廢吾事。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.引申爲承侍。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢劉向『列女傳·齊宿瘤女』:“諸夫人皆怪之,盛服而衞,遲其至也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王照圓注:“衞,猶承侍也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.引申爲掩蓋。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋王讜『唐語林·補遺二』:“合復在闑傍,公以衫裾衞之,意爲他人所購,冀其主復至。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.衛士;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
警衛。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·康王之誥』:“一二臣衞,敢執壤奠。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔穎達疏:“言衞者,諸侯之在四方,皆爲天子蕃衞,故曰臣衞。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『文選·司馬遷〈報任少卿書〉』:“主人幸以先人之故,使得奏薄伎,出入周衛之中。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>李善注:“周衛,言宿衛周密也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·高帝紀上』:“<漢王>令諸侯子在關中者皆集櫟陽爲衞。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.古代九服之一。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>亦指五服之一。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『國語·周語上』:“侯、衞賓服,蠻夷要服。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>詳“衛服”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.箭旁的羽毛。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『儀禮·既夕禮』:“翭矢一乘,骨鏃,短衞。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>李如圭集釋:“衞,謂羽也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>羽以防衞矢,使之調,故名羽爲衞。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『釋名·釋兵』:“矢……其體曰幹,言挺幹也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>其旁曰羽,如鳥羽也,鳥須羽而飛,矢須羽而前也,齊人曰衞,所以導衞矢也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢王充『論衡·儒增』:“或言沒衛,或言飲羽,羽則衛,言不同耳。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.銳利。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『淮南子·原道訓』:“射者扞烏號之弓,彎棊衞之箭。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>高誘注:“棊,美箭所出地名也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>衞,利也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
8.肢體。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>指四肢。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
.每個。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
10.中醫學名詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>衛氣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『靈樞經·營衛生會』:“營在脈中,衞在脈外,營周不休,五十而復大會。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『關尹子·七釜』:“爪之生、髮之長,榮衞之行無頃刻止。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南朝梁劉勰『文心雕龍·熔裁』:“夫百節成體,共資榮衞。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
11.引申爲事物的外表。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋陳師道『後山詩話』:“魏文帝曰:‘文以意爲主,以氣爲輔,以詞爲衞。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“衛氣”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
12.驢的別名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『爾雅翼·釋獸』:“<驢>一名爲衞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>或曰,晉衞玠好乘之,故以爲名。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明馮夢龍『智囊補·膽智·誅惡仆』:“翌日,召令及同舍飲,云:‘共食衛肉。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>飲散亟行。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>令追謝,問僕安在?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 曰:‘適共食者是也。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸王士禛『劍俠傳』:“腰劍,騎黑衞,極神駿。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“衛子”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
13.通“禕”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>美好。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『爾雅·釋詁下』:“衞,嘉也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>郝懿行義疏:“衛者,禕之叚音也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>上文云,禕,美也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸錢大昕『答問七』:“問:‘衞、蹶、假之爲嘉,何也?’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>曰:‘衞當爲禕,禕與嘉同訓美,故禕亦有嘉義。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
14.通“璏”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>玉制劍鼻。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·匈奴傳下』“玉具劍”唐顏師古注:“孟康曰:‘摽首鐔衞盡用玉爲之也。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>……衞,劍鼻也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸朱駿聲『說文通訓定聲·泰部』:“衞,叚借爲璏。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
15.明代軍隊編制名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸初曾沿用。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>於要害地區設衛,大致以五千六百人爲一衛,由都司率領,隸屬於五軍都督府。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>一般駐地在某地即稱某衛,如威海衛、金山衛等,后相沿成爲地名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『儒林外史』第四十回:“蕭雲仙又候了五六個月,部裏才推陞了他應天府江淮衛的守備。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『淸史稿·食貨志一』:“明之設衞也,以屯養軍,以軍隸衞。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“衛所”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
16.淸代戶口編制名,以三千戶爲一衛。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『淸史稿·食貨志一』:“<乾隆>四十一年,令葉爾羌成丁餘回,特畀耕地編戶,凡千五百戶爲一所,三千戶爲一衞。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸葉廷琯『吹網錄·柳邊紀略』:“三百八十衛,二十四所,三十六部落,莫不詳稽備載,瞭如指掌。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
17.古國名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>公元前十一世紀周公封周武王弟康叔於衛。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>先后建都於朝歌(今河南淇縣)、楚丘(今河南滑縣)、帝丘(今河南濮陽)和野王(今河南沁陽)等地。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>公元前209年爲秦所滅。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·隱公元年』:“鄭人以王師、虢師伐衞南鄙。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
18.水名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>源出河北靈壽縣東北,南流入滹沱河。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·禹貢』:“恒衞既從,大陸既作。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“衛水”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
19.舊時西藏四部之一。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>在諸藏之中,故一名中藏;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
又與康合稱前藏。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見衛藏。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
20.姓。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢有衛綰。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>見『漢書』本傳。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●衛】