豐碩 發表於 2013-3-14 01:36:38

【漢語大詞典●微】

<P align=center>【漢語大詞典●微】<p><br>
①[wēiㄨㄟ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』無非切,平微,微。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.隱匿;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
隱藏。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·洪範』:“乂用昬不明,俊民用微,家用不寧。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔傳;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
“治闇賢隱,國家亂。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·哀公十六年』:“白公奔山而縊,其徒微之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>杜預注:“微,匿也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>三國魏劉劭『人物志·體別』:“樸露徑盡,質在中誠,失在不微。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋葉適『翰林醫痊王君墓志銘』:“大受讀書能文,又以其先大家,多衣冠顯人,特君發憤於庸醫爲之耳,頗微其事,故今所記者僅數事。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.精深;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
奧妙。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『荀子·解蔽』:“處一之危,其榮滿側;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
養一之微,榮矣而未知。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>楊倞注:“微,精妙也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢桓寬『鹽鐵論·刑德』:“法之微者,固非衆人之所知也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>晉葛洪『抱朴子·任命』:“道靡遠而不究,言無微而不硏。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋戴埴『鼠璞·麥秀黍離之歌』:“箕子之歌簡而直,周人之詩微而婉。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸全祖望『劉繼莊傳』:“則天地相應之變遷,可以求其微矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.小;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
細;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
少。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『易·繫辭下』:“幾者動之微。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔穎達疏:“初動之時,其理未著,唯纖微而已。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『孟子·公孫丑上』:“子夏、子遊、子張皆有聖人之一體,冉牛、閔子、顔淵則具體而微。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>趙岐注:“微,小也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·祭義』:“雖有奇邪而不治者則微矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“微,猶少也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南朝梁劉勰『文心雕龍·物色』:“微蟲猶或入感,四時之動物深矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐王昌齡『送東林廉上人歸廬山』詩:“石溪流已亂,苔徑人漸微。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸嚴有禧『漱華隨筆·賀相國』:“天下事皆起於微,成於愼。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>微之不愼,星火燎原,蟻穴潰堤。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>魯迅『書信集·致增田涉』:“小說的書款不必寄來,數目極微。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.衰微;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
衰弱;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
衰敗。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『論語·季氏』:“祿之去公室五世矣,政逮於大夫四世矣,故夫三桓之子孫微矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·藝文志』:“周室既微,載籍殘缺。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『祭十二郞文』:“毛血日益衰,志氣日益微。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋曾鞏『移滄州過闕上殿劄子』:“天寶以還,綱紀微矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸徐士鑾『宋豔·果報』:“然李馬二姓,亦以此遂微,今皆物故。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>林海音『城南舊事·惠安館傳奇三』:“你的身子微,孩子哭,在你身邊吵,我抱到我屋去了。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.指日月虧損不明。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·邶風·柏舟』:“日居月諸,胡迭而微?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄箋:“微謂虧傷也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·小雅·十月之交』:“彼月而微,此日而微,今此下民,亦孔之哀。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『國語·越語下』:“天道皇皇,日月以爲常,明者以爲法,微者則是行。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>韋昭注:“明謂日月盛滿時,微謂虧損薄蝕時。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.貧賤;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
卑下。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·舜典序』:“虞舜側微。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔穎達疏:“不在朝廷謂之側,其人貧賤謂之微。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·外戚世家』:“兩人所出微,不可不爲擇師傅賓客。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『宋書·彭城王劉義康傳』:“府門每旦常有數百乘車,雖復位卑人微,皆被引接。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐李復言『續幽怪錄·李衛公靖』:“衛國公李靖微時,常射獵霍山中。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋嶽飛『奏乞出師劄子』:“臣一介賤微,寵榮超躐,有踰涯分。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸嚴有禧『漱華隨筆·金丞相』:“參軍雖微,朝廷官也,吾敢不敬!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.伺察;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
偵察。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『管子·勢』:“順於天,微度人。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·孝武本紀』:“使人微得趙綰等姦利事,召案綰臧,綰臧自殺。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸周亮工『書戚三郞事』:“江陰城陷,微戮抗命者。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
8.暗暗;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
悄悄。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『韓非子·內儲說下』:“季辛與爰騫相怨。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>司馬喜新與季辛惡,因微令人殺爰騫。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“微逆”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
.稍;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
略。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·翟方進傳』:“時方進新爲丞相,陳咸內懼不安,乃令小冠杜子夏往觀其意,微自解說。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『魏書·裴叔業傳』:“<裴藹之>性輕率,好琴書,其內弟柳諧善鼓琴,藹之師諧而微不及也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋王安石『車螯』詩之二:“自非身有求,不敢微啓唇。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸吳焯『〈滹南遺老集〉跋』:“又按集內詩與『中州集』本句微有不同,覺『中州』之爲善。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>巴金『寒夜』二七:“他覺得口干,便走去拿茶壺,倒了杯微溫的白開水來喝。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
10.非,不是。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·邶風·柏舟』:“微我無酒,以敖以遊。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>毛傳:“非我無酒。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『韓詩外傳』卷六:“微悁而勇若悁者,可乎?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋沈作喆『寓簡』卷七:“惟達者能通性命之情,微聖人孰知死生之說。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
11.無,沒有。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『論語·憲問』:“微管仲,吾其被髮左衽矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『國語·周語中』:“微我,晉不戰矣!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>韋昭注:“微,無也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『晉書·列女傳論』:“一朝辭漢,曾微戀舊之情。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南朝梁蕭統『〈文選〉序』:“增冰爲積水所成,積水曾微增冰之凜。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋嶽珂『桯史·周益公降官』:“國皆曰殺,雖微可恕之情,耄不加刑,姑用惟輕之典。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>遂令衰朽,亦與生金。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸魏源『默觚下·治篇八』:“微夢良弼之高宗,則築巖之胥靡耳。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
12.不僅,不獨。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸紀昀『閱微草堂筆記·槐西雜志四』:“此罪至重,微我難解脫,即釋迦牟尼,亦無能爲力也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“微獨”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
13.小腿生濕瘡。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『爾雅·釋訓』:“既微且尰。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>骭瘍爲微,腫足爲尰。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>陸德明釋文:“微,字書作癓,『三蒼』云:足創。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“微尰”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
14.通“尾”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·五帝本紀』:“日中,星鳥,以殷中春。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>其民析,鳥獸字微。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>裴駰集解:“乳化曰字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『尙書』‘微’作‘尾’字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『說(文)』云‘尾,交接也。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
15.通“徽”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>美,善。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『後漢書·班固傳』:“慝亡迥而不泯,微胡瑣而不頤。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王念孫『讀書雜志餘編·後漢書』:“微讀曰徽,『爾雅』曰:‘徽,善也。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『立政』:‘予旦已受人之徽言。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢石經』徽作微。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>是微與徽通……言惡者無遠不滅,善者無小人不養也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
16.通“徽”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>標志。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“微職”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
17.通“溦”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>谷與瀆溝通。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>北魏酈道元『水經注·濟水二』:“『爾雅』曰:‘水草交曰湄,通谷者微。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>按,今本『爾雅·釋丘』作“谷者溦”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
18.古代表示氣象、節令變化的時間單位。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>五日爲一微。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『易緯乾鑿度』卷上:“天氣三微而成一著,三著而成一體。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“五日爲一微,十五日爲一著,故五日有一候,十五日成一氣也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>北周庾信『爲晉陽公進玉律秤尺斗升表』:“四分既明,三微且定。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
19.小數名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>長度爲一寸的百萬分之一,圜度爲一秒的六十分之一。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參閱淸聖祖『數理精蘊·度量權衡』。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
20.詞頭。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>表示主單位百萬分之一。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“微法拉”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
21.詞頭。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>表示微小、短。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“微波”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
22.詞頭。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>表示極其靈敏。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“微音器”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
23.古國名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>商代微子的封地,在今山西潞城縣東北。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
24.古國名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>商周時西南夷之國,曾和周武王會師討紂,地約在今四川巴縣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
25.姓。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>春秋時魯有大夫微虎。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●微】