豐碩 發表於 2013-3-2 09:27:40

【漢語大詞典●四極】

<P align=center>【漢語大詞典●四極】<p><br>
1.四方極遠之地。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『楚辭·離騷』:“覽相觀於四極兮,周流乎天余乃下。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>朱熹集注:“四極,四方極遠之地。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>秦李斯『嶧山刻石』:“皇帝立國,維初在昔,嗣世稱王,討伐亂逆,威動四極,武義直方。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐楊炯『遂州長江縣先聖孔子廟堂碑』:“歷三辰而玉步,照四極而金聲。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>金完顏璹『自適』詩:“小齋蝸角許,夜臥膝仍屈;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
能以道眼觀,寬大猶四極。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.指四方極遠之國。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『爾雅·釋地』:“東至於泰遠,西至於邠國,南至於濮鉛,北至於祝栗,謂之四極。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>郭璞注:“四極,皆四方極遠之國。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.四境。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『管子·問』:“官府之藏,彊兵保國,城郭之險,外應四極。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>尹知章注:“四極,謂國之四鄙也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢晁錯『對賢良文學策』:“四極之內,舟車所至,人跡所及,靡不聞命,以輔其不逮。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸徐昂發『經廣武城』詩:“四極失所制,關塞起龍爭。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.古代神話傳說中四方的擎天柱。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『淮南子·覽冥訓』:“往古之時,四極廢,九州裂,天不兼覆,地不周載,火爁炎而不滅,水浩洋而不息,猛獸食顓民,鷙鳥攫老弱。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>於是女媧鍊五色石以補蒼天,斷鼇足以立四極……蒼天補,四極正。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸侯方域『擬思宗改元頒示百官廷臣謝表』:“新煉媧妃之石,玉淸仍是九層;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
更築共工之山,坤維安於四極。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.古代天文學名詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>指日月周行四方所達的最遠點。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『周髀算經』卷下:“凡日月運行,四極之道。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>趙爽注:“運,周也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>極,至也,謂外衡也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>日月周行四方,至外衡而還,故曰四極也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>元揭傒斯『銅儀』詩:“飛龍纏四極,黃道界中天。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.指四肢。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『素問·湯液醪醴論』:“四極急而動中,是氣拒於內,而形施於外,治之奈何?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王冰注:“四極言四末,則四肢也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸顧炎武『將遠行作』詩:“神明運四極,反以形骸拘。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●四極】