豐碩 發表於 2013-2-21 21:57:45

【漢語大詞典●單】

<P align=center>【漢語大詞典●單】<p><br>
①[dānㄉㄢ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』都寒切,平寒,端。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
“單”的繁體字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.單獨;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
一個。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『荀子·正名』:“單足以喩則單,單不足以喩則兼。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『祭十二郞文』:“兩世一身,形單影隻。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明謝讜『四喜記·紅樓遣思』:“夢裏成雙醒又單,眞個情難忍。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.引申爲孤獨。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋范成大『西江有單鵠行』:“西江有單鵠,託身萬里雲。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“單孑”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.謂衣物等單層。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『韓詩外傳』卷六:“齊君重鞇而坐,吾君單鞇而坐。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>朱德『寄語蜀中父老』詩:“戰士仍衣單,夜夜殺倭賊。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如:單衣,單褲。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“單衣”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.指用單層布帛制成的衣物。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如:被單;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
褥單。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.引申謂衣物單薄。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南朝梁鍾嶸『〈詩品〉序』:“塞客衣單,孀閨淚盡。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋吳淑『江淮異人錄·建康貧者』:“時盛寒,官方施貧者衲衣,見其劇單,以一衲衣與之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.泛指衰弱;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
寡少。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐孟郊『秋懷』詩:“秋月顔色冰,老客志氣單。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>田漢『關漢卿』第一場:“二奶奶家人手單,托他照料些家事。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.簡單;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
單純。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“單方”、“單調”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
.輪番更休。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·大雅·公劉』:“其軍三單。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>毛傳:“三單,相襲也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>陳奐傳疏引胡承珙後箋:“三單者,即『周禮』‘凡起徒役,無過家一人’之謂。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>蓋止用正卒爲軍,不及其羨,故曰‘單’。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>三軍,故曰‘三單’。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>傳云‘相襲’者,猶言相代。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>則三軍之中,尙有更休疊上之法。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>亦指相襲,繼承。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·洛誥』:“考朕昭子刑,乃單文祖德。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>曾運乾正讀:“單,襲也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>言父死子繼,周家傳國常典。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>一說指光大。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參閱周秉鈞『尙書易解』。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
.記載事、物的紙片或票證。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋胡太初『晝帘緒論·聽訟』:“令每遇決一事……不若令自逐一披覽案卷,切不要案吏具單。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>元楊瑀『山居新話』:“李公一日遣人來杭果木鋪,買砂糖十斤,取其鋪單。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如:賬單;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
禮單;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
客單;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
收款單。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
10.僧人坐禪、禮佛之具。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋李昴英『送鑑師往靈洲寺』詩:“孤島一燈開佛屋,長身七尺占僧單。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸杜綱『悞目醒心編』第一回:“等了一回,不見有人來,走到佛前拜單上呆呆坐著。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
11.古代錢卜用語。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>錢卜時,以三錢擲之,兩面一背爲單,兩背一面爲拆,三錢皆背爲重,三錢皆面爲交。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>見『儀禮·士冠禮』“筮與席所卦者”唐孔穎達疏。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參閱淸錢大昕『十駕齋養新錄·筮用錢』。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
12.單數。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>正的奇數。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如一、三、五、七、九等數。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
13.量詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>猶樁、件。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『二十年目睹之怪現狀』第七五回:“自從行出這個法子之後,戶部裏却多了一單大買賣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
14.只,僅。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>元劉唐卿『降桑椹』第一折:“此雪是國家之吉兆,單應來春天下靑苗皆發,必然大收也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>艾蕪『端陽節』七:“你又來了,人家上街單爲看戲么?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
15.置於兩個不同的數位之間,表示較大的數位后有較小的數位。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>用同“零”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋曾敏行『獨醒雜志』卷一:“<蔡端明>嘗步行遇一嫗,貌甚龍鍾,問其年,曰:‘百單二矣。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『醒世姻緣傳』第九十回:“我活了一百單五歲,古往今來,普天地下,誰有似我的?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淮劇『千里送京娘』:“趙匡胤今年二十單八歲。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如:一百單八將。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
16.通“殫”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>盡,竭盡。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『莊子·列御寇』:“朱泙漫學屠龍於支離益,單千金之家,三年技成而無所用其巧。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢桓寬『鹽鐵論·通有』:“日給月單,朝歌暮戚。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
17.通“殫”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>全部。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·郊特牲』:“唯爲社事,單出里。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔穎達疏:“單,盡也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
18.通“簞”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“單醪”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
單②[chánㄔㄢˊ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』市連切,平仙,禪。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
“單”的繁體字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.環繞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·揚雄傳上』:“崇崇圜丘,隆隱天兮,登降峛崺,單埢垣兮。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>顏師古注:“單,周也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>一說爲“大貌”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>見『文選·揚雄〈甘泉賦〉』李善注。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.見“單於”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.見“單閼”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
單③[shànㄕㄢˋ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』時戰切,去線,禪。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』常演切,上獮,禪。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
“單”的繁體字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.姓。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>春秋有單豹。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐有單雄信。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>見『莊子·達生』、『新唐書·李密傳』。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.地名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>單縣,在山東省。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
單④[dǎnㄉㄢˇ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『集韻』黨旱切,上緩,端。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
通“亶”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>“單”的繁體字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
誠信,敦厚。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·周頌·昊天有成命』:“於緝熙,單厥心,肆其靖之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>毛傳:“單,厚。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>陳奐傳疏:“單,厚,『國語』作‘亶’。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>古單、亶通。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南朝梁江淹『蕭被侍中敦勸表』:“伏願俯矜單志,賜遂前請。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋葉適『夫人王氏墓志銘』:“益培後昆,尙單厥心。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
單⑤[zhànㄓㄢˋ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『集韻』之膳切,去綫,章。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
“單”的繁體字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.通“戰”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>進行戰斗。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>馬王堆漢墓帛書乙本『老子·德經』:“夫茲,以單則朕,以守則固。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>按,今本『老子』作“以戰則勝”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>馬王堆漢墓帛書『十六經·雌雄節』:“以求則得,以單則克。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.見“單至”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
單⑥[chǎnㄔㄢˇ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『集韻』齒善切,上獮,昌。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
“單”的繁體字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>通“繟”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
舒緩貌。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>馬王堆漢墓帛書乙本『老子·德經』:“單而善謀。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>按,今本『老子』作“繟然而善謀”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>朱謙之集釋:“繟,音闡,舒緩貌。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
單⑦[dànㄉㄢˋ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『集韻』徒案切,去換,定。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
通“憚”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>“單”的繁體字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
畏懼。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『荀子·宥坐』:“若不可,廢不能以單之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王先謙集解引盧文弨曰:“『家語·始誅篇』作‘又不可,而後以威憚之’……元刻作‘或爲憚’,與『家語』同。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●單】