豐碩 發表於 2013-2-18 20:33:41

【漢語大詞典●司空】

<P align=center>【漢語大詞典●司空】<p><br>
1.官名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>相傳少昊時所置,周爲六卿之一,即冬官大司空,掌管工程。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢改御史大夫爲大司空,與大司馬、大司徒幷列爲三公,后去大字爲司空,曆代因之,明廢。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸時別稱工部尙書爲大司空,侍郞爲少司空。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸無名氏『王氏復仇記』:“祝孝廉者,姓顧名化雍……其先常隸屬於陳司空必謙,以故人輕之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>按,陳必謙,明萬曆進士,官工部侍郞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸龔自珍『題蘭汀郞中園居三十五韻郞中故尙書蘇楞額之孫』:“蘭汀司空孫,華年擅朝譽。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>按,蘇楞額嘉慶時曾任工部右侍郞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參閱『通典·職官二』、『續通典·職官二』。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.官名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>主管囚徒之官。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·陳咸傳』:“<陳咸>爲南陽太守。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>所居以殺伐立威,豪猾吏及大姓犯法,輒論輸府,以律程作司空,爲地臼木杵,舂不中程,或私解脫鉗釱,衣服不如法,輒加罪笞。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>顏師古注:“司空,主行役之官。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.戰國魏牢獄名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·月令』“命有司。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>省囹圄”唐孔穎達疏:“崇精問曰:‘……囹圄何代之獄?’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>焦氏答曰:‘『月令』秦書,則秦獄名也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢曰若盧,魏曰司空是也。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.金僧官判錄的別稱。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋洪皓『松漠紀聞』:“僧職有正副判錄,或呼司空。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>原注:“遼代僧有兼官至檢校司空者,故名稱尙存。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.相術家語。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>指額之前部。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『人倫大統賦』“欲察人倫先從額相”元薛延年注:“額中連天中,下及司空,有理及肉如環者名天城,周匝無缺,有缺若門者三公,門僻者方伯。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明李廷湘『神相全編·十三部位總歌』:“第三司空額角前,上卿少府更相連。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>交友道中空額好,眉重山林看聖賢。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.星名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·天官書』:“危東六星,兩兩相比,曰司空。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>張守節正義:“危東兩兩相比者,是司命等星也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>司空唯一星耳,又不在危東,恐‘命’字誤爲‘空’也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐曹唐『勗劍』詩:“垂情不用將閒氣,惱亂司空犯斗牛。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.復姓。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐有司空曙、司空圖。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●司空】