豐碩 發表於 2013-2-18 19:51:38

【漢語大詞典●句】

<P align=center>【漢語大詞典●句】<p><br>
①[ɡōuㄍㄡ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』古侯切,平侯,見。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
“區”的被通假字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>“勾”的古字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.彎曲。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『周禮·考工記·冶氏』:“戈廣二寸,內倍之,胡三之,援四之。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>已倨則不入,已句則不決。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“戈,句兵也……已句謂胡曲多也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>以啄人則創不決。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·天官書』:“後句四星,末大星正妃,餘三星後宮之屬也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>司馬貞索隱:“句,音鉤。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>句,曲也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸姚鼐『答翁學士書』:“<善射者>腰以上直,腰以下反句磬折。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.引申指草木初生拳曲的嫩芽。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·月令』:“<季春之月>句者畢出,萌芽盡達。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“句,屈生者。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.古代數學名詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“句股”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.同“鉤”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“句戟”、“句繩”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.謙虛;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
恭敬。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『大戴禮記·曾子立事』:“與其奢也寧儉,與其倨也寧句。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>盧辯注:“倨猶慢也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>句以喩敬。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔廣森補注:“此以數術喩,倨言過,句言不及。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>凡三角,過於矩爲倨,不及矩爲句。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>古言倨句,今言鈍銳。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.“句決”的省語。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『淸史稿·刑法志三』:“如恭逢慶典或國家有故,則下旨停句。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“句決”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.勾銷。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“句抹”、“句除”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
.勾畫。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“句勒”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
.查考。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>北魏盧同『請杜冒功竊階表』:“總集吏部中兵二局勳簿,對句奏案……明造兩通,一關吏部,一留兵局。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『資治通鑑·梁武帝天監十六年』引此文,胡三省注:“句,古侯翻,考也,稽也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『新唐書·裴延齡傳』:“延齡嘗奏句獲乾隱二千萬緡,請舍別庫爲羨餘,供天子私費,故上之興作廣,宣索多矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
10.搜取;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
捕捉。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸沈起鳳『諧鐸·香粉地獄』:“至冥府,王者鞫其里居姓氏不符,叱鬼役曰:‘吾命爾句湖南王士倫,何舛錯至此?’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“句索”、“句剝”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
11.逗引;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
糾結。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸趙昱『水龍吟·甲辰暮春倚樓見海棠葉底殘花』詞:“濃妝已卸,零脂餘幾,還句蜨睡。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“句引”、“句留”、“句集”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
12.象聲詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“句輈”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
13.發聲之詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“句吳”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
14.通“苟”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>苟且。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>睡虎地秦墓竹簡『爲吏之道』:“臨材見利,不取句富;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
臨難見死,不取句免。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
15.通“苟”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如果。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>馬王堆漢墓帛書『戰國縱橫家書·蘇秦謂齊王章三』:“士民句可復用,臣必王之無外患也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>馬王堆漢墓帛書『十六經·立命』:“吾句能親親而興賢,吾不遺亦至矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
16.通“後”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>時間在后的,與“先”相對。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>馬王堆漢墓帛書乙本『老子·道德經』:“故失道而後德,失德而句仁,失仁而句義,失義而句禮。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>按,『老子』第三十八章“句”作“後”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
17.姓。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋有句中正。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>見『宋史·文苑傳三』。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
句②[ɡòuㄍㄡˋ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』古候切,去候,見。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.通“彀”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>張滿弓。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·大雅·行葦』:“敦弓既句,既挾四鍭。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔穎達疏:“彀與句,字雖異,音義同。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>朱熹集傳:“句、彀通,謂引滿也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.見“句當”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
句③[jùㄐㄩˋ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』九遇切,去遇,見。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.句子。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『莊子·騈拇』:“騈於辯者,纍瓦結繩竄句,遊心於堅白同異之閒,而敝跬譽無用之言非乎?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>司馬彪注:“竄句,謂邪說微隱,穿鑿文句也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南朝梁劉勰『文心雕龍·章句』:“夫人之立言,因字而生句,積句而成章,積章而成篇。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明沈夢麟『和邵山人』:“每吟栗里『停雲』句,不作‘南山種豆’歌。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>於右任『潼關道中』詩之一:“河聲嶽色天驚句,寫出秦人血戰功。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.下對上陳述之詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·叔孫通傳』:“大行設九賓,臚句傳。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>顏師古注引蘇林曰:“上傳語告下爲臚,下告上爲句也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.量詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>用於言語。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『水滸傳』第四回:“<金老>說了幾句言語,那官人笑將起來。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『兒女英雄傳』緣起首回:“幸而項王無謀,被他這幾句話牢籠住了。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>巴金『家』三五:“他以爲祖父至少要罵他幾句。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>周立波『暴風驟雨』第二部十七:“大夥靜一靜,聽我說兩句。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.量詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>用於鍾點。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『文明小史』第四十回:“大家約定一句鐘在子由家裏聚會同去。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>詠簪『武昌兩日記』二:“命令八月十八日下午五句時發於小朝街八十五號機關部。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>蔣光慈『鴨綠江上』:“恰好這一天晩上八句鍾的時候,下了大雪,天氣非常之冷。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
句④[qúㄑㄩˊ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』其俱切,平虞,群。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.通“絇”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鞋頭的裝飾品。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『周禮·天官·屨人』:“爲赤舄、黑舄、赤繶、黃繶、靑句、素屨、葛屨。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>賈公彦疏:“句……『士冠禮』皆云‘絇’,故知當爲‘絇’。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.通“斪”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>見“句欘”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
句⑤[jiǔㄐㄧㄡˇ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
見“句嬰”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●句】