豐碩 發表於 2013-2-18 14:30:59

【漢語大詞典●右】

<P align=center>【漢語大詞典●右】<p><br>
①[yòuㄧㄡˋ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』於救切,去宥,云。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』云久切,上有,云。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.助,幫助。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>后多作“佑”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·大雅·大明』:“篤生武王,保右命爾。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>毛傳:“右,助。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋陳亮『甲辰秋答朱元晦秘書』:“只如太宗亦只是發他英雄之心,誤處本秒忽而後斷之以大義,豈右其爲霸哉!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>魯迅『墳·摩羅詩力說』:“千八百三十一年波闌抗俄,西歐諸國右波闌,於俄多所憎惡。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.保祐。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>后多作“祐”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·周頌·雝』:“綏我眉壽,介以繁祉;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
既右烈考,亦右文母。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄箋:“子孫所以得考壽與多福者,乃以見右助於光明之考,與文德之母。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>陸德明釋文:“右,音祐。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·翟方進傳』:“是天反復右我漢國也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>顏師古注:“右讀曰祐。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『南海神廟碑』:“明用享錫,右我家邦。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.親近;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
袒護。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『戰國策·魏策二』:“張儀相魏,必右秦而左魏。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>高誘注:“右,親也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>左,踈外也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『新唐書·魏謩傳』:“教坊有工善爲新聲者,詔授揚州司馬,議者頗言司馬品高,郞官、刺史迭處,不可以授賤工,帝意右之。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宰相諭諫官勿復言,謩獨固諫不可,工降潤州司馬。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸顧炎武『書吳潘二子事』:“之榮告諸大吏,大吏右莊氏,不直之榮。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.右手。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·牧誓』:“右秉白旄以麾。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『國語·越語下』:“范蠡乃左提鼓,右援枹,以應使者。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋蘇軾『江城子·密州出獵』詞:“老夫聊發少年狂,左牽黃,右擎蒼。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>查爲仁『蓮坡詩話』一八一引淸吳廷華『王道士畫龍歌』:“酒酣興發重引滿,左執酒杯右執管。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.右手一邊的方位,與“左”相對。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·曲禮上』:“效駕,奮衣由右上。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明李東陽『靈壽杖歌』:“左扶右策夾以二童子,下可涉園徑,上可淩坡陁。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>周立波『山鄕巨變』上二:“她們往右拐進一個小小橫村子。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.西邊。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>取面向南,則右爲西。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『儀禮·士虞禮』:“陳三鼎於門外之右。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“門外之右,門西也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『文選·王粲〈從軍〉詩之一』:“相公征關右,赫怒震天威。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>李周翰注:“關右,關西也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋劉昌詩『蘆浦筆記·資政莊節王公家傳』:“陝右民號難理,公至,開布威信,不兩月,大治,民皆悅服。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.面北背南則以東爲右。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『儀禮·士相見禮』:“主人揖入門右。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>賈公彦疏:“入門則以東爲右,以西爲左,依賓西主東之位也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
8.往右。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『韓非子·外儲說左下』:“寡人將立管仲爲仲父,善者入門而左,不善者入門而右。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·殷本紀』:“乃去其三面,祝曰:‘欲左,左。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>欲右,右。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>不用命,乃入吾網。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐柳宗元『梓人傳』:“量棟宇之任,視木之能,舉揮其杖曰:‘斧!’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>彼執斧者奔而右。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
9.車右。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>亦名驂乘。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>古制一車乘三人,尊者居左,御車人居中,驂乘居右,以有勇力的人擔任。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·甘誓』:“右不攻於右,汝不恭命。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔傳:“右,車右,勇力之士,執戈矛以退敵。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·宣公二年』:“晉侯飲趙盾酒,伏甲將攻之。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>其右提彌明知之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢枚乘『七發』:“於是伯樂相其前後,王良、造父爲之御,秦缺、樓季爲之右。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
10.指右軍。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·昭公二十三年』:“吳爲三軍以繫於後,中軍從王,光帥右,掩餘帥左。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
11.古代崇右,故以右爲上,爲貴,爲高。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『管子·七法』:“春秋角試,以練精銳爲右。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>尹知章注:“右,上也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·廉頗藺相如列傳』:“既罷歸國,以相如功大,拜爲上卿,位在廉頗之右。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>司馬貞索隱:“王劭按:董勛『答禮』曰‘職高者名錄在上,於人爲右;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
職卑者名錄在下,於人爲左,是以謂下遷爲左’。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>張守節正義:“秦漢以前,用右爲上。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋司馬光『投壺新格』:“余今更定新格,增損舊圖,以精密者爲右,偶中者爲下。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『二刻拍案驚奇』卷十二:“吾輩情之所鍾,便是最勝,那見還有出其右者?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
12.謂勝過;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
超過。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋洪適『〈隸續〉序』:“意世間所謂樂事,直無以右此者。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
13.尊崇;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
崇尙。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『淮南子·氾論訓』:“兼愛,尙賢,右鬼,非命,墨子之所立也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>高誘注:“右,猶尊也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『新唐書·元稹傳』:“然稹素無檢,望輕,不爲公議所右。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>金王若虛『滹南詩話』卷中:“或謂‘論文者尊東坡,言詩者右山谷’,此門生親黨之偏說,而至今詞人多以爲口寔。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>姚華『曲海一勺』:“論者獨尊古而卑今,右諸體而左曲,幾於衆口所同,此殆恒情之弊也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
14.權貴。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『文選·張衡〈四愁詩〉序』:“又多豪右幷兼之家。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>呂延濟注:“右謂權勢交者。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『宋書·何承天傳』:“承天爲性剛愎,不能屈意朝右。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
15.迂曲。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·秦風·蒹葭』:“遡洄從之,道阻且右。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄箋:“右者,言其迂迴也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
16.指政治上、思想上屬於保守的或反動的。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>毛澤東『在中國共產黨全國代表會議上的講話』三:“落在時代的后面,落在當前情況的后面,缺乏斗爭性,這是右,這個也不好。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>茹志鵑『剪輯錯了的故事』:“可見這場革命考人,他要向右倒,想拉也拉不住啊!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
17.通“侑”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>勸酒;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
勸食。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·小雅·彤弓』:“鐘鼓既設,一朝右之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>毛傳:“右,勸也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『周禮·春官·大祝』:“以享右祭祀。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“右讀爲侑。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>侑勸屍食而拜。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
18.姓。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋鄧名世『古今姓氏書辨證·宥』:“右,『元和姓纂』曰:‘晉屠擊將右行,因氏焉。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>謹按,左公子之後爲左氏,則右氏亦右公子後。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『姓纂』以爲右公氏,故取屠擊爲證。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●右】