豐碩 發表於 2013-2-18 12:49:03

【漢語大詞典●口實】

<P align=center>【漢語大詞典●口實】<p><br>
1.口中食物。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『易·頤』:“自求口實。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔穎達疏:“求其口中之實也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>高亨注:“須自求口中之食物。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>引申爲食品。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>亦指飲食。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『後漢書·光武帝紀下』:“明勑下以遠方口實所以薦宗廟,自如舊制。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>李賢注引『漢官儀』:“口實,膳羞之事也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『魏書·夏侯道遷傳』:“好言宴,務口實,京師珍羞,罔不畢有。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.指俸祿。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·襄公二十五年』:“臣君者,豈爲其口實?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 社稷是養。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>杜預注:“臣不徒求祿,皆爲社稷。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.古代俸祿皆以米計,故又借指爲糧食。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『資治通鑑·晉惠帝元康九年』:“且關中之人百餘萬口,率其少多,戎、狄居半,處之與遷,必須口實。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>胡三省注:“口實,謂糧食也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.古代死者入殮時口中所含之物。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『公羊傳·文公五年』:“含者何?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 口實也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>何休注:“孝子所以實親口也,緣生以事,死不忍虛其口。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢劉向『說苑·修文』:“口實曰唅……天子唅實以珠,諸侯以玉、大夫以璣,士以貝,庶人以穀實。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.謂經常議論、誦讀的內容。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·仲虺之誥』:“成湯放桀於南巢,惟有慙德,曰:‘予恐來世以台爲口實。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔傳:“恐來世論道我放天子常不去口。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『南齊書·文惠太子傳』:“太祖好『左氏春秋』,太子承旨諷誦,以爲口實。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.引申爲定論。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋蘇洵『仲兄字文甫說』:“昔者君子之處於世……不求有言,不得已而言出,則天下以爲口實。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸李楷『<嵞山集>序』:“乃世所援以爲口實者:元輕白俗,郊寒島瘦。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>予竊以爲不然。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.指話柄;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
談笑的資料。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐劉知幾『史通·因習』:“遂盜葛龔所作而進之。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>既具錄他文,不知改易名姓。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>時人謂之曰:‘作奏雖工,宜去葛龔。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>及邯鄲氏撰『笑林』,載之以爲口實。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋孔平仲『續世說·排調』:“舉朝嗤笑,以爲口實。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>李劼人『天魔舞』第二九章:“前年躲警報在榿木溝同陳登云開過玩笑的那回事,不就是拿她--這個滿身苕氣的女人做過口實嗎?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
8.借口。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·襄公二十二年』:“若不恤其患,而以爲口實,其無乃不堪任命,而翦爲仇讎?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>杜預注:“口實,但有其言而已。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸平步靑『霞外攟屑·時事·曾文正公奏天津教案答□□□書』:“今吾師以一身之謗,易大局之安,固其宜耳,然使後之任事者,得借重望以爲口實,是國家之患,方自今日始矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>魯迅『<二心集>序言』:“宋末有所謂‘通虜’,淸初又有所謂‘通海’,向來就用了這類的口實,害過許多人們的。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●口實】