豐碩 發表於 2013-2-18 11:49:37

【漢語大詞典●尙】

<P align=center>【漢語大詞典●尙】<p><br>
①[shànɡㄕㄤˋ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』時亮切,去漾,禪。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
“尙”的新字形。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.上。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『易·小畜』:“密雲不雨,尙往也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>朱熹本義:“尙往,言畜之未極,其氣猶上進也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『孟子·萬章下』:“舜尙見帝。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>趙岐注:“尙,上也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.尊崇;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
重視。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『易·剝』:“君子尙消息盈虛,天行也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔穎達疏:“君子通達物理,貴尙消息盈虛。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋兪文豹『吹劍四錄』:“三代而後,言學者與漢、唐,漢尙傳注,唐尙詞章。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸戴名世『道墟圖詩序』:“蓋其山區水聚,風氣完密,而俗尙氣節,敦詩書,皆非他邦所及。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>周恩來『論中國的法西斯主義--新專制主義』:“他唯武力是尙,所以他對內堅持武力統一,主張‘軍主政治’。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.引申爲仰慕。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢張衡『思玄賦』:“尙前良之遺風兮,恫後辰而無及。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>晉陶潛『與子儼等疏』:“雖不能爾,至心尙之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.愛好;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
盛行。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『國語·晉語八』:“其爲人也,剛而尙寵。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>韋昭注:“尙,好也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>三國魏嵇康『幽憤詩』:“抗心希古,任其所尙。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐陳鴻『長恨歌傳』:“秋七月,牽牛織女相見之夕,秦人風俗,是夜張錦繡,陳飲食,樹瓜華,焚香於庭,號爲乞巧,宮掖間尤尙之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明葉盛『水東日記·李無易家舊物』:“李無易名庸,一字無逸,磧澳巨姓,頗尙文學。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸葆光子『物妖志·木·柳』:“<陶希侃>美豊姿,尙詼謔。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.佑,佑助。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『易·泰』:“象曰:包荒得尙於中行,以光大也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王引之『經義述聞·周易上』:“尙者,右也,助也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·大雅·抑』:“肆皇天弗尙。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王引之『經義述聞·毛詩下』:“『爾雅』:‘尙,右也。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>言皇天不右助之也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.主,主要在於。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·秦誓』:“邦之杌隉,曰由一人;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
邦之榮懷,亦尙一人之慶。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王引之『經義述聞·尙書下』:“高誘注『淮南·覽冥篇』曰:‘尙,主也。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>尙與由相對,言主一人之慶也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.指主管、執掌帝王私人事務。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·呂太后本紀』:“襄平侯通尙符節,迺令持節矯內太尉北軍。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
8.推舉。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『楚辭·天問』:“不任汩鴻,師何以尙之?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王逸注:“言鮌才不任治鴻水,衆人何以舉之乎?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
9.奉;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
承。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『文選·司馬相如〈長門賦〉』:“願賜問而自進兮,得尙君之玉音。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>李善注:“尙,猶奉也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
10.匹配,事奉。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·司馬相如列傳』:“卓王孫喟然而歎,自以得使女尙司馬長卿晩。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
11.專指娶公主爲妻。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·張耳陳餘列傳』:“張敖已出,以尙魯元公主故,封爲宣平侯。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>司馬貞索隱:“韋昭曰:‘尙,奉也,不敢言取。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>崔浩云:‘奉事公主。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋王讜『唐語林·賞譽』:“郭曖尙昇平公主,盛集文士,即席賦詩,公主帷而觀之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『初刻拍案驚奇』卷七:“蓋婚姻之事,民間謂之‘嫁’,皇家謂之‘降’;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
民間謂之‘娶’,皇家謂之‘尙’。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“尙主”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
12.增加。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·齊風·著』:“尙之以瓊華乎爾。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>朱熹注:“尙,加也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
13.指添飾。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南朝梁劉勰『文心雕龍·序志』:“飾羽尙畫,文繡鞶帨。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
14.超過,勝過。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『論語·里仁』:“好仁者無以尙之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『孟子·滕文公上』:“江漢以濯之,秋陽以暴之,皜皜乎不可尙已。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·西域傳贊』:“雖大禹之序西戎,周公之讓白雉,太宗之却走馬,義兼之矣,亦何以尙茲!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
15.引申爲淩駕。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>三國魏劉劭『人物志·材理』:“雖明包衆理,不以尙人。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『新唐書·楊恭仁傳』:“既貴,不以勢尙人,故譽望益重。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
16.夸耀;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
爭高。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·表記』:“是故君子不自大其事,不自尙其功。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『南史·徐羨之傳』:“時安成公何勗,無忌之子;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
臨汝公孟靈休,昶之子也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>幷名奢豪,與湛之以肴膳器服車馬相尙。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
17.久;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
遠。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·三代世表序』:“五帝三代之記,尙矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐杜甫『發同谷縣』詩:“況我飢寒人,焉能尙安宅?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸陳孟楷『湘煙小錄·香畹樓憶語』:“夫白門柳枝,靑谿桃葉,辰樓顧曲,丁簾醉花,繇來尙矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
18.志向。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>北朝齊顏之推『顏氏家訓·勉學』:“有志尙者,遂能磨礪,以就素業。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
19.猶當,値。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋王禹偁『宋公神道碑』:“齒髮尙暮,寒暄薦瘥。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
20.副詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>庶幾,猶言也許可以。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>常帯有祈使語氣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·湯誓』:“爾尙輔予一人,致天之罰!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 予其大賚汝。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·昭公十三年』:“靈王卜曰:‘余尙得天下!’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>杜預注:“尙,庶幾也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
21.副詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>猶;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
還。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·大雅·蕩』:“雖無老成人,尙有典刑。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『孟子·滕文公上』:“今吾尙病,病愈,我且往見。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋王安石『明妃曲』:“低佪顧影無顔色,尙得君王不自持。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>巴金『秋』一:“鄭家至今尙無安葬的意思,大舅也置之不問。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
22.副詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>且;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
尙且。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·董仲舒傳』:“民不樂生,尙不避死,安能避罪?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『重云李觀疾贈之』詩:“藜羹尙如此,肉食安可嘗?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
23.連詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>猶儻,倘若。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『墨子·尙賢上』:“尙欲祖述堯舜禹湯之道,將不可以不尙賢。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
24.通“鞝”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“尙韋”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
25.姓。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>周太師尙父之後,唐有尙可孤。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
尙②[chánɡㄔㄤˊ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』市羊切,平陽,禪。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
“尙”的新字形。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.見“尙羊”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.通“常”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『淮南子·主術訓』:“尙與人化,知不能得。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>於省吾『雙劍誃諸子新證·淮南子二』“尙與人化”:“尙應讀作‘常’,金文常字通作‘尙’。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“尙儀”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.通“嘗”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>曾經。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>馬王堆漢墓帛書『戰國縱橫家書·蘇秦謂齊王章(四)』:“王□尙與臣言,甘薛公以就事,臣甚善之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●尙】