豐碩 發表於 2013-2-8 16:47:44

【漢語大詞典●大】

<P align=center>【漢語大詞典●大】<p><br>
①[dàㄉㄚˋ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』徒蓋切,去泰,定。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』唐佐切,去箇,定。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
亦作“亣”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>亦作“夫”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.與“小”相對。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>形容體積、面積、數量、力量等方面超過一般或超過所比較的對象。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·小雅·吉日』:“發彼小豝,殪此大兕。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢司馬相如『子虛賦』:“然在諸侯之位,不敢言遊戯之樂,苑囿之大。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『水滸傳』第六六回:“城內有座樓,喚做翠雲樓,樓上樓下,大小有百十個閣子。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.大小的程度。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『墨子·備城門』:“奚蠡大容一斗。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.粗,形容條狀物橫剖面大。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『莊子·逍遙遊』:“其大木擁腫而不中繩墨,其小枝卷曲而不中規矩。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『後漢書·光武帝紀上』:“時有長人巨無霸,長一丈,大十圍。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>北魏賈思勰『齊民要術·餠法』:“挼如箸大,一尺一斷,著水盆中浸。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.擴大;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
光大。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『孟子·梁惠王下』:“此匹夫之勇,敵一人者也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王請大之!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『荀子·成相』:“卑其志意,大其園囿,高其臺。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『陳書·周弘正傳』:“庶改澆競之俗,以大吳國之風。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐柳宗元『故溫縣主簿韓君墓志』:“嗣以文行大其家業。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.尊重;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
重視。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『荀子·天論』:“大天而思之,孰與物畜而制之!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『穀梁傳·僖公二十八年』:“會於溫,言小諸侯。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>溫,河北地,以河陽言之,大天子也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>晉陶潛『讀史述九章·魯二儒』:“『易』大隨時,迷變則愚。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.贊美;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
稱揚。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『公羊傳·襄公十九年』:“還者何?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 善辭也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>何善爾?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 大其不伐喪也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·匈奴列傳』:“昔齊襄公復九世之讎,『春秋』大之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>北魏酈道元『水經注·河水四』:“又東南逕司馬子長墓北,墓前有廟,廟前有碑,永嘉四年,漢陽太守殷濟瞻仰遺文,大其功德,遂建石室,立碑樹桓。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.敬詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·樗里子甘茂列傳』:“大項橐生七歲爲孔子師。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>司馬貞索隱:“尊其道德,故云‘大項橐’。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如:大唐、大宋、大皇帝;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
大作、大劄。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
.夸張;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
夸大。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·表記』:“是故君子不自大其事,不自尙其功。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔穎達疏:“大,謂誇大。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·高祖本紀』:“劉季固多大言,少成事。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
9.驕傲;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
自大。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『國語·魯語下』:“閔馬父笑,景伯問之,對曰:‘笑吾子之大也。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>韋昭注:“謂驕滿也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『後漢書·皇后紀序』:“秦幷天下,多自驕大,宮備七國,爵列八品。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『警世通言·王安石三難蘇學士』:“因蘇爺久在丞相門下往來,徐倫自小書房答應,職任烹茶,就如舊主人一般,一時大不起來。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
10.善;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
好。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『易·繫辭上』:“探賾索隱,鈎深致遠,以定天下之吉凶,成天下之亹亹者,莫大乎蓍龜。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『孟子·梁惠王下』:“大哉言矣!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
11.老,時間長。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『爾雅·釋木』:“大而皵,楸。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>邢昺疏引樊光云:“大者老也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>毛澤東『湖南農民運動考察報告』:“舊債不僅減息,連老本也不許債主有逼取之事。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>貧農說:‘怪不得,年歲大了,明年再還吧!’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
12.指年長的人或尊長。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·小雅·楚茨』:“既醉既飽,小大稽首。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄箋:“小大,猶長幼也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『文選·張衡〈西京賦〉』:“小必有之,大亦宜然。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>薛綜注:“小謂庶人,大謂王者。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『淸平山堂話本·快嘴李翠蓮記』:“婆婆休得耍水性,做大不尊小不敬。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
13.指排行第一。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>北齊顏之推『顏氏家訓·風操』:“明公定是陶朱公大兒耳!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐高適有『別董大二首』詩。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
14.表示范圍廣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·郊特牲』:“大報天而主日也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“大猶徧也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·秦始皇本紀』:“酈山事大畢,今釋阿房宮弗就,則是章先帝舉事過也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
15.表示程度深。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·陳丞相世家』:“漢王大怒而駡,陳平躡漢王。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐張鷟『遊仙窟』:“五嫂大能作舞,且勸作一曲。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋蔡絛『鐵圍山叢談』卷六:“零陵香草……在嶺南,初不大香;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
一持出嶺北,則氣頓馨烈。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>柳靑『一九五五年秋天在皇甫村』:“今年擴社和去年大不一樣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
16.猶大率,大槪。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢賈誼『新書·數寧』:“故聖王之起,大以五百爲紀。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·大宛列傳』:“其俗土著,大與大夏同,而卑溼暑熱云。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
17.放在某些時令、時間前,表示強調。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>葉聖陶『多收了三五斗』:“那些戴舊氈帽的大淸早搖船出來,到了埠頭。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如:大熱天、大晴天。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
18.我國古代哲學術語。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>含義與“道”同。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『老子』:“吾不知其名,字之曰道。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>強爲之名曰大。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
19.指大錢或大子兒。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>亦泛指錢。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王統照『五十元』:“値幾個大?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 怎么說吧……我是土匪,我就會上你的賬。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>楊振聲『報復』:“在漁家的日月,春天漁市一過,各人腰包里都有幾個大。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
20.方言。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>爹,父親。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明沈榜『宛署雜記·民風二』:“父曰爹,又曰別,又曰大。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>杜鵬程『延安人』二:“我大我媽,都在這里哩!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
21.用以稱伯父或叔父。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>歐陽山『高干大』第九章:“他的二大羅生旺,就是現今的鄕長。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
大②[dàiㄉㄞˋ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』徒蓋切,去泰,定。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
亦作“亣”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.見“大夫”、“大王”等。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.通“待”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『敦煌變文集·八相變』:“未向此間來救度,且於何處大基緣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>蔣禮鴻通釋:“‘大’就是待。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>元關漢卿『拜月亭』第三折:“梅香!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 安排香桌兒去,我大燒炷夜香咱。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>元朱庭玉『夜行船·悔悟』套曲:“草草花花一夢驚,斷了喬行徑,大著多情換寡情。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.通“代”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>世代。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『敦煌變文集·李陵變文』:“陵家曆大爲將軍,世世從軍爲國征。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
大③[tàiㄊㄞˋ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『集韻』他蓋切,去夳,透。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
亦作“亣”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>“太”的古字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
『詩·鄘風·蝃蝀』:“乃如之人也,懷昏姻也,大無信也,不知命也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>陸德明釋文:“大音泰。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『論語·雍也』:“居簡而行簡,無乃大簡乎?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸江沅『說文釋例』:“古只作‘大’,不作‘太’,亦不作‘泰’。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『易』之‘大極’,『春秋』之‘大子’、‘大上’,『尙書』之‘大誓’、‘大王王季’,『史』『漢』之‘大上皇’、‘大后’,後人皆讀爲‘太’,或徑改本書,作‘太’及‘泰’。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●大】