豐碩 發表於 2013-2-8 16:32:53

【漢語大詞典●弊】

<P align=center>【漢語大詞典●弊】<p><br>
①[bìㄅㄧˋ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『集韻』毗祭切,去祭,幷。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.仆,放倒。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『周禮·夏官·大司馬』:“質明弊旗。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“弊,仆也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『周禮·春官·司常』:“及致民,置旗,弊之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“始置旗以致民,民至,仆之,誅後至者。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孫詒讓正義:“蓋所致之民畢至,則仆其所建之旗。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>有後至者,則察而誅之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.破損;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
敗壞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『國語·晉語六』:“今吾司寇之刀鋸日弊,而斧鉞不行。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『戰國策·秦策一』:“黑貂之裘弊,黃金百斤盡。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋葉適『舒彦升墓志銘』:“鐵錢法弊,商賈頓虧折,所至皆皇惑罷市。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>元劉祁『歸潛志』卷七:“金朝兵制最弊。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.衰落;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
疲困。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『國語·鄭語』:“公曰:‘周其弊乎?’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>對曰:‘殆於必弊者。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>韋昭注:“弊,敗也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>三國蜀諸葛亮『出師表』:“今天下三分,益州罷弊,此誠危急存亡之秋也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋王安石『和吳御史汴渠』詩:“鄭國欲弊秦,渠成秦富強。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.弊病;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
害處。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『論變鹽法事宜狀』:“所利至少,爲弊則多。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『宋史·樊知古傳』:“不細籌之,則民果受弊矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>魯迅『書信集·致李秉中』:“來書所述留學之弊,便是學問。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.壞,低劣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『周禮·夏官·司弓矢』:“句者謂之弊弓。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“弊猶惡也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『呂氏春秋·音初』:“土弊則草木不長。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>高誘注:“弊,惡也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.厭惡,討厭。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>晉王羲之『鶻等帖』:“鶻等不佳,令人弊見此輩。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>吾衰老,不復堪此。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.止息;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
終止。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『周禮·夏官·大司馬』:“火弊,獻禽以祭社。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“火弊,火止也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『韓非子·存韓』:“陛下雖以金石相弊,則兼天下之日未也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>陳奇猷集釋引王先謙曰:“與金石相弊,謂與金石齊壽也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·魯仲連鄒陽列傳』:“是以業與三王爭流,而名與天壤相弊也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>弊,一本作“獘”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
.竭盡。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『管子·侈靡』:“澤不弊而養足。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>尹知章注:“弊,竭也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『文選·枚乘〈上書諫吳王〉』:“今欲極天命之上壽,弊無窮之極樂。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>李善注:“弊猶盡也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
9.蒙蔽。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『韓非子·孤憤』:“朋黨比周以弊主。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『淮南子·主術訓』:“是故威立而不廢,聰明先而不弊。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>三國魏嵇康『幽憤詩』:“理弊患結,卒致囹圄。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
10.指隱蔽。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“弊幽”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
11.欺詐蒙騙的行爲。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸王先謙『東華錄·順治十四年』:“開科取士,原爲遴選眞才,以備任使,關繫最重,豈容作弊壞法!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『淸史稿·世祖紀二』:“朕欲大小臣工杜絶弊私,恪守職守,犯者論罪。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
12.通“幣”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>古代用於饋贈之繒帛。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢桓寬『鹽鐵論·水旱』:“民相與市買,得以財貨五穀新弊易貨。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>弊,一本作“幣”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王念孫『讀書雜志·史記六』“幣”:“『太史公自序』‘維幣之行,以通農桑’,索隱本亦作‘弊’,注曰:‘弊音幣帛之幣。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>是『史記』幣字通作‘弊’也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>今本皆改‘弊’爲‘幣’,幷刪去其音矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>古字多以‘幣’爲‘弊’。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
13.引申爲賄賂。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『韓非子·存韓』:“使人使荊,重弊用事之臣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王先愼注:“重弊,猶言厚賂。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
14.通“蔽”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>蒙蔽。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『韓非子·奸劫弑臣』:“爲姦利以弊人主。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王先愼集解:“弊,讀爲‘蔽’。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
15.通“蔽”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>博箸,賭博用具。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“弊騏”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
弊②[bìㄅㄧˋ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『集韻』必袂切,去祭,幫。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.決斷,裁決。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『周禮·天官·大宰』:“以八法治官府……八曰官計,以弊邦治。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“弊,斷也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.指考核。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸錢謙益『陝西道監察御史蔣允儀授文林郞制』:“朕大弊群吏,妙簡諫官。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.定罪。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『管子·戒』:“於是管仲與桓公盟誓爲令曰:‘老弱勿刑,參宥而後弊。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·刑法志』:“凡囚,上罪梏拲而桎,中罪梏桎,下罪梏;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
王之同族拲,有爵者桎,以待弊。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>顏師古注:“弊,斷罪也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『北史·節義傳·劉子翊』:“律以弊刑,禮以設教。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
弊③[báㄅㄚˊ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『字彙補』蒲撥切]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
見“弊摋”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●弊】