豐碩 發表於 2013-2-8 05:43:26

【漢語大詞典●封】

<P align=center>【漢語大詞典●封】<p><br>
①[fēnɡㄈㄥ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』府容切,平鍾,非。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』方用切,去用,非。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.疆域;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
分界。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·僖公三十年』:“<晉>既東封鄭,又欲肆其西封。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>杜預注:“封,疆也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『莊子·齊物論』:“夫道未始有封。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>成玄英疏:“夫道無不在,所在皆無,蕩然無際,有何封域。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『急就篇』卷三:“頃町界畝畦埒封。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>顏師古注:“封,謂聚土以爲田之分界也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.領地;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
邦國。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·蔡仲之命』:“肆予命爾侯於東土,往即乃封。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔傳:“往就汝所封之國。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢王符『潛夫論·夢列』:“是以武丁夢獲聖而得傅說,二世夢白虎而滅其封。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>汪繼培箋:“封,猶邦也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『說文·土部』:“封,爵諸侯之土也……公、侯百里,伯七十里,子、男五十里。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.帝王以爵位、土地、名號等賜人。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·昭公二十九年』:“實列受氏姓,封爲上公。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>杜預注:“爵上公。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『墨子·魯問』:“請裂故吳之地方百里以封子。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『舊唐書·后妃傳·玄宗楊貴妃』:“有姉三人,皆有才貌,玄宗幷封國夫人之號。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.指上級把職務、名譽等賞給下級。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>含調侃意。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>段荃法『楊老固事略』二:“怕他無事生非找岔子,便封了他個菜園園長的職務。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.堆土;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
培土。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『周禮·地官·大司徒』:“制其畿方千里,而封樹之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>賈公彦疏:“土在溝上謂之爲封。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐陸龜蒙『江湖散人傳』:“土之散,封之可崇,穴之可深。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>金麻革『上云內帥賈君』詩:“桃李勤封植,茅菅日薙薅。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.積土爲墳。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『易·繫辭下』:“古之葬者,厚衣之以薪,葬之中野,不封不樹。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔穎達疏:“不積土爲墳,是不封也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.引申爲墳墓。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·禮器』:“宮室之量,器皿之度,棺槨之厚,丘封之大,此以大爲貴也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『後漢書·東夷傳·高句驪』:“金銀財幣盡於厚葬,積石爲封,亦種松柏。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
8.埋葬。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·文公三年』:“遂自茅津濟,封殽屍而還。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>杜預注:“封,埋藏之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
9.引申爲斂藏。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南朝梁江淹『麗色賦』:“及沍陰凋時,冰泉凝節,軒疊厚霜,庭澄積雪,鳥封魚斂,河凝海結。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
10.墳狀的堆積土。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『列子·楊朱』:“聚酒千鐘,積麴成封。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
11.特指蟻封,蟻土。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『太平御覽』卷九四七引『方言』:“楚郢以南,蟻土謂之封。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>今本『方言』封作“垤”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『廣雅·釋詁三』:“封,場也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王念孫疏證:“天將雨,則蟻聚土爲封以御濕。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
12.物體隆起之處。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『說文·牛部』:“牛……象角頭三、封、尾之形也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>段玉裁注:“封者,謂中畫象封也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>封者,肩甲墳起之處。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·西域傳上·大月氏國』:“<大月氏國>出一封橐駝。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>顏師古注:“脊上有一封也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>封,言其隆高若封土也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>封,后多作“峰”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
13.帝王筑壇祭天地及四方山嶽之神。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『周禮·春官·肆師』:“類造上帝,封於大神;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
祭兵於山川,亦如之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·封禪書』:“古者封泰山禪梁父者七十二家,而夷吾所記者十有二焉。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『後漢書·祭祀志上』:“建武三十年二月,群臣上言,即位三十年,宜封禪泰山。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>劉昭注引盧植曰:“封泰山,告太平,升中和之氣於天也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
14.指將帥用兵於外,登山祭天以如成功。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·霍去病傳』:“封狼居胥山,禪於姑衍。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>顏師古注引張晏曰:“有大功,故增山而廣地也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
15.封禪時所建的祭壇或刻石。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·孝武本紀』:“封禪祠,其夜若有光,晝有白雲起封中。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『淮南子·泰族訓』:“登泰山,履石封,以望八荒。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢應劭『風俗通·正失·封泰山禪梁父』:“封者,立石高一丈二赤(尺)……壇廣十二丈,高三尺,階三等。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>必於其上,示增高也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
剋石紀號,著己績也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
16.封閉;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
堵塞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·項羽本紀』:“吾入關,秋豪不敢有所近,籍吏民,封府庫,而待將軍。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『春雪』詩:“兼雲封洞口,助月照天涯。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>巴金『等著,盼著』:“他們封住了人們的口,却封不住人們的心。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
17.引申爲禁止通行或不許動用。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『資治通鑑·後晉齊王天福八年』:“使者督責嚴急,至封碓磑,不留其食。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“封山育林”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
18.塗抹;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
覆蓋。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>馬王堆漢墓帛書『五十二病方·諸傷』:“久傷者……以職(脂)膏弁,封痏,蟲即出。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐高適『東征賦』:“霜封野樹,冰凍寒苗。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>金元好問『續夷堅志·邊元恕所紀二事』:“此人匍匐起,僅能至家,求醫封藥,瘡口漸合。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
19.封緘;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
裹紮。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『東觀漢記·鄧訓傳』:“知訓好以靑泥封書……載靑泥一穙,至上谷遺訓。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『南齊書·張岱傳』:“岱初作遺命,分張家財,封置箱中。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋賀鑄『擁鼻吟·吳音子』詞:“擁鼻微吟,斷腸新句,粉碧羅牋,封淚寄與。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>丁玲『母親』:“一大爐檀香已經是香煙嫋嫋,一對大燭和長命香都還用紅紙封著。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
20.封緘物。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>多指信件、文書、奏章等。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐李商隱『酬令狐郞中見寄』詩:“封來江渺渺,信去雨冥冥。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋司馬光『答彭寂朝議書』:“雖市廛畎畝之民,皆得直上封言事。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
21.指皇帝賜官授爵的詔令。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“紫泥封”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
22.封寄。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋蘇舜欽『答范資政書』:“家兄封到閏月所賜手教一通。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
23.扶植;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
培養。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“封殖”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
24.同“豊”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>大。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·周頌·烈文』:“無封靡於爾邦,維王其崇之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>毛傳:“封,大也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>馬瑞辰通釋:“‘無封靡於爾邦’,猶云無大損壞於爾邦也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『逸周書·寤儆』:“赦有罪,懷庶有,茲封福。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔晁注:“庶,衆;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
封,大也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
25.同“豊”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>富厚。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『國語·楚語上』:“若於目觀則美,縮於財用則匱,是聚民利以自封而瘠民也,胡美之爲?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>韋昭注:“封,厚也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『國語·楚語下』:“民多曠者,而我取富焉,是勤民以自封也,死無日矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
26.同豊。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>增多。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐杜甫『風疾舟中奉呈湖南親友』詩:“春草封歸恨,源花費獨尋。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>仇兆鼇注:“封,猶增也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
27.量詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>古代地積單位。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·刑法志』:“地方一里爲井,井十爲通,通十爲成,成方十里;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
成十爲終,終十爲同,同方百里;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
同十爲封,封十爲畿,畿方千里。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
28.量詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>用於封緘物。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·遊俠傳·陳遵』:“治私書謝京師故人……書數百封,親疏各有意。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>巴金『春』十七:“周伯濤吩咐陳氏到左上房去搬出三封銀圓交給覺新。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
29.量詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>用稱駱駝。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
30.古地名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『戰國策·燕策二』:“我下枳,道南陽封冀,包兩周。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>吳師道補正:“封,封陵。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>杜預云:在蒲州。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>按,封陵,在今山西省風陵渡東。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
31.姓。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>東漢有封觀。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
封②[fènɡㄈㄥˋ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』方用切,去用,非。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
同“葑”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
菰根。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『淮南子·天文訓』:“丙子干戊子,大旱,苽封熯。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>高誘注:“苽,蔣草也,生水上,相連特大如薄者也,名曰封。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
封③[biǎnㄅㄧㄢˇ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『集韻』陂驗切,去驗,幫。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
“窆”的古字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
棺木下葬。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·檀弓上』:“還葬,縣棺而封,豈有非之者哉!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“封當爲窆。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>窆,下棺也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『易·繫辭下』“不封不樹”三國吳虞翻注:“穿土稱封。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>封,古窆字也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>按,『說文·土部』:“堋,喪葬下土也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮』謂之封,『周官』謂之窆。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>張舜徽『說文解字約注』:“堋與封、窆俱聲近語轉。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>故經傳用字雖異,其義一也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參閱『周禮·地官·鄕師』“及窆,執斧以涖匠師”淸孫詒讓正義。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●封】