豐碩 發表於 2013-2-7 13:34:06

【漢語大詞典●塞】

<P align=center>【漢語大詞典●塞】<p><br>
①[sāiㄙㄞ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[sèㄙㄜˋ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』蘇則切,入德,心。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.堵塞;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
填塞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·豳風·七月』:“穹窒熏鼠,塞向墐戶。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『新唐書·朱敬則傳』:“塞羅織之妄源,掃朋黨之險跡。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『明史·太祖紀』:“是月,河決開封,發民夫塞之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『兒女英雄傳』第七回:“說著,蹲下在那櫃子底下掏出一個小板凳兒來塞在屁股底下坐了。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>周立波『暴風驟雨』第一部十一:“秋天在山里,吃的不缺,果木上的野果子:山梨、山葡萄、山丁子、山里紅、榛子和蘑菇,都能塞肚子。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.塞子。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如甁塞、軟木塞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.掩蔽;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
隔絕。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『荀子·大略』:“無用吾之所短遇人之所長。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>故塞而避所短,移而從所仕。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>三國魏曹植『雜詩』之六:“國讎亮不塞,甘心思喪元。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐杜甫『贈韋七贊善』詩:“北走關山開雨雪,南遊花柳塞雲煙。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.充塞;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
充滿。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『孟子·公孫丑上』:“其爲氣也,至大至剛,以直養而無害,則塞於天地之間。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐李翱『感知己賦』序:“是時梁君之譽塞天下,屬詞求進之士,奉文章造梁君門下者蓋無虛日。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.遏制;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
約束。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『商君書·畫策』:“故善治者塞民以法,而名、地作矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『呂氏春秋·論人』:“豪士時之,遠方來賓,不可塞也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋葉適『故通直郞淸流知縣何君墓志銘』:“非有述於後,則何以著君之志而塞其子孫之哀!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.猶滿足。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢賈誼『過秦論』:“塞萬民之望,而以盛德與天下,天下集矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·汲鄭列傳』:“臣愚以爲陛下得胡人,皆以爲奴婢以賜從軍死事者家;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
所鹵獲,因予之,以謝天下之苦,塞百姓之心。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋蘇軾『密州祭常山文』之五:“願侯益修其實,以充其名,上以副天子之意,而下以塞吏民之望。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明何景明『何子·處與』:“望之而必欲塞,求之而必欲得。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>不與則拂情而陰蓄忌,與之則多嗜而需不已。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.彌補;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
抵償。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·於定國傳』:“今丞相、御史將欲何施以塞此咎?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>顏師古注:“塞,補也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『新唐書·韓愈傳』:“臣以狂妄戇愚,不識禮度,陳佛骨事,言涉不恭,正名定罪,萬死莫塞。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
8.猶駐守。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『續資治通鑑·宋高宗紹興三十一年』:“會錡(劉錡)病已劇,遂肩輿渡江,留其從子中軍統制官汜,以千五百人塞瓜洲渡。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
9.答,回報。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·終軍傳』:“獻享之精交神,積和之氣塞明。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>顏師古注:“塞,答也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋蘇軾『謝歐陽內翰書』:“伏惟內翰執事……恭承王命,親執文柄,意其必得天下之奇士,以塞明詔。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸朱之瑜『答佐野回翁書』:“蠡測如斯,僅塞來問,未知有當於采擇否也?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
10.謂強給。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『兒女英雄傳』第二六回:“怎麽在我張金鳳,人家有了三妻四妾,姐姐還要把我塞給人家?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>魏巍『東方』第五部第十四章:“人們還是硬塞給他,紛紛說:‘你慢慢抽。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>這是祖國人民送來的煙哪!’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
11.時運不通,困窘。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>晉潘嶽『西征賦』:“生有脩短之命,位有通塞之遇。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鬼神莫能要,聖智弗能豫。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐皮日休『三羞詩』之一:“利則侶軒裳,塞則友松月。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
12.誠實。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·邶風·燕燕』:“仲氏任只,其心塞淵。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·皋陶謨』:“臯陶曰:‘寬而栗,柔而立……剛而塞,彊而義,彰厥有常吉哉。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
13.舊曆以十干紀月稱月陽。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>其十干所紀諸月各有名稱,月在辛曰塞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>見『爾雅·釋天』。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
14.方言。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>玄孫。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸李調元『南越筆記·廣東方言』:“廣州謂……元孫曰塞,息訛爲塞也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
15.古民族名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>詳“塞種”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
塞②[sàiㄙㄞˋ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』先代切,去代,心。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.險要之處。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>多指邊界上可以據險固守的要地。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·文公十三年』:“春,晉侯使詹嘉處瑕,以守桃林之塞。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>晉陸機『辯亡論下』:“東負滄海,西阻險塞。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.指邊界。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『荀子·強國』:“今秦……其在趙者剡然有苓而據松柏之塞。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>楊倞注:“趙樹松柏,與秦爲界。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.構筑要塞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·秦誓序』“秦穆公伐鄭,晉襄公帥師敗諸崤”孔傳:“崤,晉要塞也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔穎達疏:“築城守道謂之塞。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋蘇軾『富鄭公神道碑』:“南朝違約塞鴈門,增塘水,治城隍,籍民兵,此何意也?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『續資治通鑑·元泰定帝致和元年』:“十二月,庚寅,命通政院整飭蒙古驛,諸關隘嘗毀民屋以塞者,賜民鈔,俾完之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.酬神。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『韓非子·外儲說右下』:“秦襄王病,百姓爲之禱,病愈,殺牛塞禱。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·郊祀志上』:“冬塞禱祠。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.通“簺”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>古代的一種棋戲,亦用以賭博。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『管子·四稱』:“昔者無道之君……進其諛優,繁其鐘鼓,流於博塞,戲其工瞽。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『莊子·騈拇』:“臧與穀,二人相與牧羊而俱亡其羊。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>問臧奚事,則挾筴讀書;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
問穀奚事,則博塞以遊。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>成玄英疏:“行五道而投瓊曰博,不投瓊曰塞。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『呂氏春秋·察賢』:“今夫塞者,勇力時日卜筮禱祠無事焉,善者必勝。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>畢沅注:“塞亦作簺。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐杜甫『今夕行』:“咸陽客舍一事無,相與博塞爲歡娛。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●塞】