豐碩 發表於 2013-2-5 07:14:32

【漢語大詞典●平】

<P align=center>【漢語大詞典●平】<p><br>
①[pínɡㄆㄧㄥˊ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』符兵切,平庚,幷。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『集韻』蒲兵切,平庚,幷。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.平坦。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『孟子·離婁上』:“聖人既竭目力焉,繼之以規矩準繩,以爲方員平直,不可勝任也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『淮南子·說山訓』:“地平則水不流,重鈞則衡不傾。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『酬王二十舍人雪中見寄』詩:“三日柴門擁不開,階平庭滿白皚皚。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.謂使之平。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『韓非子·外儲說右下』:“椎鍛者,所以平不夷也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
榜檠者,所以矯不直也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.平野;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
平處。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『文選·司馬相如〈上林賦〉』:“填坑滿谷,掩平彌澤。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>李善注:“『廣雅』:‘大野曰平。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>晉袁宏『後漢紀·靈帝紀下』:“在溢則激,處平則恬,水之性也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.指平面。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如:水平。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.均平;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
齊一。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『易·乾』:“雲行雨施,天下平也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔穎達疏:“言天下普得其利,而均平不偏陂。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『後漢書·皇甫規傳』:“若能平志畢力,以度元元,所謂福也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『淮南子·時則訓』:“一度量,平權衡。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.高低相等。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋梅堯臣『飲劉原甫家』詩:“次觀錯金刀,一刀平五千。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>蕭紅『橋』:“夏天和秋天,橋下的積水和水溝一般平了。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.平允,公正。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·小雅·節南山』:“赫赫師尹,不平謂何?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『荀子·致士』:“刑政平而百姓歸之,禮儀備而君子歸之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『孔公墓志銘』:“戣(孔戣)爲人,守節淸苦,論議正平。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸龔自珍『同年胡戶部爲韻語以諧之』:“吾曹持議平,功罪勿枉縱。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
8.平定;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
平息。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·小雅·常棣』:“喪亂既平,既安且寧。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·樂毅列傳』:“<燕昭王>使樂毅復以兵平齊城之不下者。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『送張道士序』:“臣有平賊策,狂童不難治。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>郭沫若『念奴嬌·懷念周總理』詞:“爲黨鋤奸,爲國除害,爲民平大憤。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
9.平和;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
寧靜。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『呂氏春秋·大樂』:“歡欣生於平,平生於道。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>高誘注:“平,和。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐楊炯『從軍行』:“烽火照西京,心中自不平。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>吳梅『湘眞閣自序』:“嗟乎!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 人世之事,猶桴鼓也,擊之則聲,勿擊則平。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
10.謂使平如。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『送王秀才序』:“及讀阮籍陶潛詩,乃知彼雖偃蹇不欲與世接,然猶未能平其心,或爲事物是非相感發,於是有託逃焉者也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
11.平安;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
太平。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『易·繫辭下』:“危者使平,易者使傾。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>北魏酈道元『水經注·河水一』“又東北過武德縣東”引漢京房『易傳』:“河水淸,天下平。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸黃宗羲『錢忠公傳』:“時平則高洗耳,世亂則美褰裳。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
12.平復,康復。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢匡衡『告祭毀廟文』:“今皇帝尙未平,詔中朝臣具復毀廟之文。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐賈島『酬慈恩寺文郁上人』詩:“期登野閣閑應甚,阻宿山房疾未平。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『淸史稿·禮志五』:“咸豊八年,文宗疾甫平,親王代行祫祭,然先祭時猶親自拜跪焉。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『紅樓夢』第四八回:“三五日後,疼病雖愈,傷痕未平。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>只裝病在家,愧見親友。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
13.媾和;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
和好。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·僖公二十四年』:“宋及楚平,宋成公如楚。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·吳太伯世家』:“<吳王>卒許與越平,與盟而罷兵去。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『後漢書·王允傳』:“布亦負其功勞,多自誇伐,既失意望,漸不相平。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『新唐書·狄仁傑傳』:“時方與司馬李孝廉不平。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
14.整治;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
治理;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
填平。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·大禹謨』:“地平天成。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔傳:“水土治曰平。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『淮南子·時則訓』:“審決獄,平詞訟。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>高誘注:“平,治也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『列子·湯問』:“吾與汝畢力平險,指通豫南,達於漢陰,可乎?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸顧炎武『精衛』詩:“我願平東海,身沈心不改。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『工人歌謠選·頌鹽工』:“英雄鹽工奇跡多,平了龍宮建鹽田。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
15.正,當。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“平午”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
16.平白無故;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
憑空。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐李山甫『風』詩:“能將塵土平欺客,愛把波瀾枉陷人。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『太平廣記』卷一七一引『汝南先賢傳·袁安』:“漢袁安爲楚相,會楚王坐事,平相牽引拘繫者千餘人。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『水滸傳』第十七回:“平將珠寳擔落空,却問寳珠寺討賬。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『醒世恒言·喬太守亂點鴛鴦譜』:“眞個是人逢喜事精神爽,那病平去了幾分。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
17.經常的;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
普通的。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“平時”、“平常”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
18.古代官員考核政績,任內連續豊收,餘六年食,謂之“平”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·食貨志上』:“三考黜涉,餘三年食,進業曰登;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
再登曰平,餘六年食;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
三登曰泰平,二十九歲,遺九年食。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
19.指古代印度婆羅門所學四吠陀中的禮儀、占卜、兵法等。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐玄奘『大唐西域記·印度總述』:“其婆羅門學四吠陀論:……三曰平,謂禮儀、占卜、兵法、軍陣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
20.舊時的一種衡量標准。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如:庫平;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
漕平。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
21.漢語聲調之一。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>詳“平聲”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
22.舊時北平的簡稱。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>魯迅『南腔北調集·學生和玉佛』:“二十九日號外又載二十八日中央社電傳教育部電平各大學。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
23.通“評”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>評論。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢牟融『理惑論』:“吾子嘗好論是非,平曲直而反善之乎?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『後漢書·張酺傳』:“宜下理官,與天下平之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>李賢注:“平之,謂平論其罪也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>晉陸云『與兄平原書』:“聊復成前意,不能令佳。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>原小有損益,一字兩字,不敢望多,不審兄意平之云何?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
24.姓。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢代有平當。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>見『漢書』本傳。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
平②[piánㄆㄧㄢˊ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』房連切,平仙,幷。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
辨治。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『廣韻·平仙』:“平,書傳云,平平,辨治也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“平平”、“平秩”、“平章”等。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●平】