豐碩 發表於 2013-2-4 21:17:00

【漢語大詞典●延】

<P align=center>【漢語大詞典●延】<p><br>
①[yánㄧㄢˊ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』以然切,平仙,以。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』予線切,去線,以。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.長;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
遠。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·召誥』:“我不敢知曰:有夏服天命,惟有歷年;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
我不敢知曰:不其延。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>惟不敬厥德,乃早墜厥命。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孫星衍疏引『釋詁』云:“延,長也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『文選·曹植〈洛神賦〉』:“延頸秀項,皓質呈露。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>李善注:“延、秀,皆長也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『送靈師』詩:“同行二十人,魂骨俱坑填;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
靈師不掛懷,冒涉道轉延。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.高。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“延樓”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.延續;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
延長;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
伸長。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·成公十三年』:“君亦悔禍之延,而欲徼福於先君獻穆。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>晉陸機『長歌行』:“茲物苟難停,吾壽安得延!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸李漁『憐香伴·聞試』:“熱宦門非羅雀比,誰延鶴頸把琴窺?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.展開;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
蔓延。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『荀子·議兵』:“故仁人之兵,聚則成卒,散則成列;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
延則若莫邪之長刃,嬰之則斷;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
兌(銳)則若莫邪之利鋒,當之則潰。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>晉潘嶽『關中詩』:“微火不戒,延我寶庫。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南朝宋顏延之『還至梁城作』詩:“木石扃幽闥,黍苗延高墳。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.達到;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
及於。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『文選·揚雄〈羽獵賦〉』:“迺詔虞人典澤,東延昆隣,西馳閶闔。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>李善注引孔安國『尙書傳』:“延,及也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>晉孫楚『爲石仲容與孫皓書』:“公孫淵承籍父兄,世居東裔……葛越布於朔土,貂馬延乎吳會。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.引導;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
引入;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
迎接。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·曲禮上』:“主人延客祭,祭食,祭所先進。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“延,道也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『文選·揚雄〈甘泉賦〉』:“選巫咸兮叫帝閽,開天庭兮延群神。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>李善注引鄭玄『禮記注』:“延,導也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐王昌齡『趙十四兄見訪』詩:“客來舒長簟,開閤延淸風。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋林逋『山閣偶書』詩:“但將松籟延佳客,常帶嵐霏認遠村。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.誘引;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
引發。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·孫子吳起列傳』:“試延以公主,起有留心則必受之,無留心則必辭矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐王昌齡『秋興』詩:“著書在南窗,門館常肅肅。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>苔草延古意,視聽轉幽獨。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
8.聘請;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
邀請;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
招攬。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·趙世家』:“簡子問其姓而延之以官。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>晉陶潛『桃花源記』:“餘人各復延至其家,皆出酒食。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋司馬光『賢良策問』:“國家比下詔書,以延天下豪俊之士,待之以不次之位。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『醒世恒言·張孝基陳留認舅』:“<過善>却又慳吝,不肯延師在家,送到一個親戚人家附學。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸姚瑩『朝議大夫刑部郞中惜抱先生行狀』:“遼東朱子穎爲兩淮運使,延先生主講梅花書院。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
9.連接。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『文選·張衡〈西京賦〉』:“重閨幽闥,轉相踰延。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>薛綜注:“言互相周通。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南朝宋顏延之『三月三日曲水詩序』:“旌門洞立,延帷接枑,閱水環階,引池分席。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
10.搬運。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢劉向『說苑·正諫』:“楚莊王築層臺,延石千里,延壤百里。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南朝宋謝靈運『還舊園作見顏范二中書』詩:“果木有舊行,壤石無遠延。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『新唐書·張說傳』:“延木石,運斧斤,山谷連聲,春夏不輟。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
11.指時間往后推移。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>北魏楊衒之『洛陽伽藍記·宣忠寺』:“婦人生産,有延月者,有少月者,不足爲怪。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>高云覽『小城春秋』第二七章:“啊!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 能不能讓他們多延一天?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“延期”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
12.陳設。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>晉左思『魏都賦』:“延廣樂,奏九成,冠『韶』『夏』,冒『六莖』。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
13.傳播;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
傳揚。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『獨孤府君墓志銘』:“名聲垂延,紹德惟克。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸董樵『劉旅皇半刺』詩:“臨江有節士,東南延名譽。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“延譽”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
14.通“埏”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“延道”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
15.通“綖”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>覆在冕上的布。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·玉藻』:“天子玉藻,十有二旒,前後邃延。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“延,冕上覆也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>陳澔集說:“前後邃延者,言前後各有十二旒,垂而深邃,延在其上也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
16.引申爲傾覆。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“延鼎”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
17.通“羨”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>盈餘。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『新唐書·南詔傳下』:“至大中十四年,內庫貲積如山,戶部延資充滿。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
18.通“誕”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>欺騙。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>馬王堆漢墓帛書『戰國縱橫家書·蘇秦謂燕王』:“信如尾星,乃不延,不足而益國。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>按,尾星,即尾生。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
19.姓。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢有延廣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>見『漢書·百官公卿表下』。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●延】