豐碩 發表於 2013-2-4 10:19:23

【漢語大詞典●勞】

<P align=center>【漢語大詞典●勞】<p><br>
①[láoㄌㄠˊ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』魯刀切,平豪,來。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
“勞”的繁體字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.操勞;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
勞動。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·金縢』:“昔公勤勞王家,惟予沖人弗及知。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『孟子·滕文公下』:“或勞心,或勞力;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
勞心者治人,勞力者治於人。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如:按勞分配;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
多勞多得。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.指勞動者;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
勞動力。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如:勞資關系;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
勞多田少。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.疲勞;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
勞苦。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『易·繫辭上』:“子曰:‘勞而不伐。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔穎達疏:“雖謙退疲勞而不自伐其善也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>北魏楊衒之『洛陽伽藍記·聞義里』:“王常停境上,終日不歸;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
師老民勞,百姓嗟怨。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>魯迅『書信集·致羅淸楨』:“木刻實在非手印不可,但很勞。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.憂愁;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
愁苦。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·邶風·燕燕』:“瞻望弗及,實勞我心。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>高亨注:“勞,愁苦。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·孔子閑居』:“微諫不倦,勞而不怨。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王引之『經義述聞·禮記下』:“勞而不怨,即承上‘微諫不倦’而言,言諫而不入,恐其得罪於鄕黨州閭,孝子但心憂之而不怨其親也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐鮑溶『送羅侍御歸西台』詩:“此舉關風化,誰云別恨勞。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.功勞;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
功績。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·盤庚上』:“世選爾勞,予不掩爾善。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔穎達疏:“世世數汝功勞,我不掩蔽汝善。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『國語·吳語』:“吳王夫差既退於黃池,乃使王孫苟告勞於周。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>韋昭注:“勞,功也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『新唐書·劉幽求傳』:“幽求自謂有勞於國,在諸臣右,意望未滿。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋蘇舜欽『咨目一』:“有過則罷歸宮邸,有勞則優與遷秩。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.煩勞;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
麻煩。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐姚合『答孟侍御早朝見寄』詩:“疏懶勞相問,登山有舊梯。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸李漁『比目魚·竊發』:“猛虎助奇威,聽軍前驅使,不勞呼喚,擺隊行,百里如魚貫。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>巴金『家』八:“勞各位等了許久,兄弟非常抱歉。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.頻繁;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
繁多。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋曾鞏『上元』詩:“風吹玉漏穿花急,人近朱闌送目勞。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋王安石『乞制置三司條制』:“省勞費,去重斂,寬農民,庶幾國用可足,民財不匱矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
8.病名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>中醫謂積漸而成的慢性疾患,如五勞、六極等。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『醫宗金鑑·幼科雜病心法要訣·疳證』:“大人爲勞小兒疳,乳食傷脾是病原。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>注:“大人者,十五歲以上也,病則爲勞;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
若十五歲以下者,皆名爲疳。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
9.病名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>通“癆”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>肺結核。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『醫宗金鑑·婦科心法要訣·經閉』:“經閉久嗽成勞。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
10.通“撈”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>奪取。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『管子·小匡』:“無奪民時,則百姓富;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
犧牲不勞,則牛馬育。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王念孫『讀書雜志·管子二』:“勞,讀爲撈。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『方言』曰:‘撈,取也。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>古無撈字,借勞爲之。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『齊語』作‘犧牲不略,則牛羊遂。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>韋注曰:‘略,奪也。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>略與勞一聲之轉,皆謂奪取也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
11.姓。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
勞②[làoㄌㄠˋ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[láoㄌㄠˊ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』郞到切,去號,來。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
“勞”的繁體字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.(今讀láo)慰勞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·魏風·碩鼠』:“三歲貫女,莫我肯勞。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『呂氏春秋·孟夏』:“勞農勸民。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>陳奇猷校釋:“勞即‘慰勞’之勞。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『南史·蕭暎傳』:“城內有人年二百四十歲,不復能食穀,唯飲曾孫婦乳。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>簡文帝命勞之,賜以束帛。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸程可則『送楊鄂州職方使安南』詩:“天語殷勤勞四牡,一時餞送來公卿。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.同“耮”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>一種耕后碎土和平土的農具。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>亦指耮地。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>北魏賈思勰『齊民要術·耕田』:“漫擲黍穄,勞亦再徧。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>北魏賈思勰『齊民要術·耕田』:“春耕尋手勞。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>原注:“古曰‘耰’,今曰‘勞’。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『說文』曰:‘耰,摩田器。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>今人亦名‘勞’曰‘摩’。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄙語曰:‘耕田摩勞也。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>元王禎『農書』卷二:“凡治田之法,犂耕既畢,則有耙勞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>耙有渠疏之義,勞有蓋磨之功……所以散墢、去芟、平土壤也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
勞③[liáoㄌㄧㄠˊ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『集韻』憐蕭切,平蕭,來。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
“勞”的繁體字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>通“遼”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
廣闊。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·小雅·漸漸之石』:“山川悠遠,維其勞矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄箋:“勞,廣闊。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔穎達疏:“勞,廣闊……廣闊遼遠之字,當從遼遠之遼。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>而作勞字者,以古之字少,多相假借。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南朝梁劉勰『文心雕龍·辨騷』:“山川無極,情理實勞。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“勞勞”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●勞】