豐碩 發表於 2013-2-4 00:08:33

【漢語大詞典●劑】

<P align=center>【漢語大詞典●劑】<p><br>
①[jìㄐㄧˋ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』在詣切,去霽,從。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』遵爲切,平支,精。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
“劑”的繁體字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.齊,齊平。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『爾雅·釋言』:“劑,齊也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『屍子』卷下:“莒國有石焦原者,廣尋,長五十步,臨百仞之谿,莒國莫敢近也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>有以勇見莒子者,獨却行劑踵焉,此所以服莒國也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>劑,『文選·思玄賦』舊注引作“齊”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢張仲景『傷寒論·陽明病』:“但頭汗出,身無汗,劑頸而還,小便不利,渴飲水漿者,此爲瘀熱在裏,身必發黃。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐元稹『和樂天早春見寄』詩:“湖添水劑消殘雪,江送潮頭湧漫坡。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.剪絕;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
割截。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢賈誼『新書·諭誠』:“豫讓劑面而變容,吞炭而爲啞。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢揚雄『太玄·永』:“永不軌,其命劑也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>范望注:“劑,剪絶也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『新唐書·尹知章傳』:“少雖學,未甚通解。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>忽夢人持巨鑿破其心,內若劑焉;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
驚悟,志思開澈,遂徧明『六經』。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.調和;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
調節。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『後漢書·劉梁傳』:“和如羹焉,酸苦以劑其味。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南朝梁何遜『七召·肴饌』:“劑水火而和調,糅蘇蔱以芬芳。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸汪琬『有客言黃魚事紀之』詩:“豪門膳宰善烹治,劑以醯醬芼筍蔬。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.指以多味藥合成的藥劑。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『三國志·魏志·華佗傳』:“又精方藥,其療疾,合湯不過數種,心解分劑,不復稱量。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『新唐書·蕭倣傳』:“家人病,取槁梅於廚以和劑,倣知,趣市還之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋蘇軾『趙州賜大遼賀興龍節人使茶藥口宣』:“特示至恩,往頒名劑。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『紅樓夢』第五二回:“王太醫又來診視,另加減湯劑。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>陸文夫『不平者』:“人們開始閑談了,閑談是緩和緊張與忘却企待的良劑。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.指制墨時用煙膠等摻調的劑型,因亦指墨。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐馮贄『云仙雜記·墨松使者』引『陶家缾餘事』:“玄宗御案墨曰龍香劑。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋晁貫之『墨經·丸』:“凡丸劑不可不熟,又病於熱,熱不堪用。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>金元好問『賦南中楊生玉泉墨』詩:“御團更覺香爲累,冷劑休誇漆點成。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>元王惲『贈墨卿秦得眞』詩之一:“壯心零落羽林槍,老劑玄圭入退藏。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.劑子。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>指從和好的大塊面中分出來的小塊。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>北魏賈思勰『齊民要術·造神麴幷酒』:“以手團之,大小厚薄如蒸餠劑。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋徐積『姚黃』詩:“鞠塵餠劑和香檀,何以貯之承露槃。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋孟元老『東京夢華錄·餠店』:“每案用三五人捍劑卓花入爐。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.量詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>多用於指稱藥物。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南朝宋劉義慶『世說新語·術解』:“始服一劑湯便愈。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『老殘遊記』第三回:“這病本不甚重,原起只是一點火氣,被醫家用苦寒藥一逼,火不得發,兼之平常肝氣易動,抑鬱而成。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>目下只須吃兩劑辛涼發散藥就好了。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>老舍『駱駝祥子』十九:“虎妞這才想起去請大夫·紮了兩針,服了劑藥,他淸醒過來,一睜眼便問:‘還下雨嗎?’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
8.見“劑鋼”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
.古代買賣所用的契據,長券叫質,短券叫劑。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『周禮·地官·質人』:“大市以質,小市以劑。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“質劑者,爲之券,藏之也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>大市,人民馬牛之屬用長券;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
小市,兵器珍異之屬用短券。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>晉左思『魏都賦』:“質劑平而交易,刀布貿而無筭。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
10.謂決定買賣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐劉禹錫『說驥』:“肆之駔亦不知其良也,評其價六十緍,將劑矣,有裴氏子贏其二以求之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
11.古代獄訟的要辭。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●劑】