豐碩 發表於 2013-2-3 18:46:13

【漢語大詞典●割】

<P align=center>【漢語大詞典●割】<p><br>
①[ɡēㄍㄜ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』古達切,入曷,見。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.用刀分解牲畜的骨肉。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『周禮·天官·內饔』:“掌王及后世子膳羞之割亨煎和之事。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“割,肆解肉也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孫詒讓正義:“肆解即割裂牲體骨肉之通名。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>三國魏嵇康『與山巨源絕交書』:“恐足下羞庖人之獨割,引屍祝以自助,手薦鸞刀,漫之羶腥。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.謂宰殺牲畜。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·月令』:“<孟冬之月>大割祠於公社。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢司馬相如『子虛賦』:“脟割輪焠,自以爲娛。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『紅樓夢』第七五回:“天天宰豬割羊,屠鵝殺鴨。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.切割;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
截斷。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·襄公三十一年』:“猶未能操刀而使割也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『東觀漢記·班超傳』:“臣乘聖漢威神,出萬死之志,冀立鉛刀一割之用。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋晁補之『和關彦遠雪』:“便洗埋灰釜,行操割畝鐮。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>丁玲『母親』一:“金色的陽光,撒遍了田野,一些割了稻的田野。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.指殺害。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐李白『爲宋中丞請都金陵表』:“賊臣楊國忠蔽塞天聰,屠割黎庶。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.指烹飪。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『新唐書·閻知微傳』:“子則先,以武三思壻免死。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>玄宗在藩時,以善割蒙寵。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>元無名氏『石榴園』第三折:“楊修,將那一簽兒下飯割與玄德公食用者。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.分割;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
劃分。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『戰國策·秦策四』:“三國之兵深矣,寡人欲割河東而講。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢司馬相如『難蜀父老檄』:“今割齊民以附夷狄,敝所恃以事無用。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐杜甫『望嶽』詩:“造化鍾神秀,陰陽割昏曉。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『續資治通鑑·元成宗大德元年』:“甲子,福建平章高興,言漳州漳浦縣大梁山産水晶,請割民百戶采之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.指裂土分封。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·鄒陽傳』:“<孝文皇帝>自立天子之後,使東牟朱虛,東褒義父之後,深割嬰兒王之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>顏師古注引應劭曰:“封齊王六子爲王,其中有小小嬰兒者。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『後漢書·郡國志贊』:“稱號遷隔,封割糾紛。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
8.謂割據。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢阮瑀『爲曹公作書與孫權』:“割江之表,宴安而已哉!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>晉皇甫謐『〈三都賦〉序』:“蜀包梁岷之資,吳割荊南之富。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『過鴻溝』詩:“龍疲虎困割川原,億萬蒼生性命存。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
9.剝奪;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
奪取。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·湯誓』:“夏王率遏衆力,率割夏邑。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>按,『史記·殷本紀』作“夏王率止衆力,率奪夏國。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『後漢書·韋彪傳』:“農人急於務而苛吏奪其時,賦發充常調而貪吏割其財。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『北齊書·尉景傳』:“我止人上取,爾割天下調。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『新唐書·李渤傳』:“假令十室五逃,則均責未逃者,若抵石於井,非極泉不止,誠繇聚歛之臣割下媚上。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
10.(刀口)傷缺。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『莊子·養生主』:“良庖歲更刀,割也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>高亨『諸子新箋·莊子·養生主』:“割者,傷缺也……今北方方言謂刀刃傷缺爲豁,豁,正此割字。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
11.斷絕;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
舍棄。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢班彪『王命論』:“高四皓之名,割肌膚之愛。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>晉葛洪『抱朴子·地眞』:“割嗜慾所以固血氣,然後眞一存焉。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐杜甫『謁眞諦寺禪師』詩:“未能割妻子,卜宅近前峰。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『紅樓夢』第一○二回:“寶玉自然難割難分。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>毛澤東『尋烏調查』第三章八:“失了東西或被人損壞了東西的人,常常是這樣破口大罵:‘愛割愛絕的!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 愛絕人毛的!’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>此謂斷子絕孫。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
12.判斷;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
裁斷。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『韓非子·說難』:“深計而不疑,引爭而不罪,則明割利害,以致其功。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>睡地虎秦墓竹簡『爲吏之道』:“吏有五失……三曰擅裚割。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『太平廣記』卷三○三引『瀟湘錄』:“<蒼璧>見殿上捲一珍珠簾,一貴人臨階坐,似剸割事。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
13.古代酷刑之一。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>截除男性生殖器。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『太平御覽』卷六四八引『尙書刑德放』:“割者,丈夫淫,割其勢也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
14.數學術語。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>謂以直線通過圓周或其他曲線上的任意兩點。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋沈括『夢溪筆談·技藝』:“以所割之數自乘,倍之,又以圓徑除所得,加入直徑爲割田之弧,再割亦如之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
15.方言。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>撕割;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
領取。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔厥『苦人兒』:“他們是怕我年齡不夠,沒有去政府里割結婚證哪!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>柳靑『土地的兒子』二:“半月以后,李老三喜眉笑眼地到鄕政府割路條來了。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
16.方言。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>制作。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>馬烽西戎『呂梁英雄傳』第七一回:“用樺林山上砍下的木料,割門,安窗,做家具。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
17.象聲詞,猶豁。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>劉大白『石下的松實』詩:“割地一聲石破,裂縫里先迸出松苗千百。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
18.通“害”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>災害;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
禍害。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·大誥』:“弗弔,天降割於我家不少延。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>陸德明釋文:“割,馬本作害。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>蔡沈集傳:“降害於我周家。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
19.通“害”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>爲害;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
損害。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·堯典』:“湯湯洪水方割,蕩蕩懷山襄陵。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『管子·七臣七主』:“春無殺伐,無割大陵。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>尹知章注:“割,謂掘徙之也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
20.通“曷”,何。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·君奭』:“在昔上帝,割申勸寧王之德,其集大命於厥躬。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·緇衣』引作“昔在上帝,周田觀文王之德,其集大命於厥躬。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“古文‘周田觀文王之德’爲‘割申勸寧王之德。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>今博士讀爲‘厥亂勸寧王之德。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>三者皆異,古文似近之。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>割之言蓋也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>言文王有誠信之德,天蓋申勸之,集大命於其身,謂命之使王天下也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>曾運乾正讀:“割當本作害……實當讀爲曷,如‘時日害喪’之害。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>何也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●割】