豐碩 發表於 2013-2-3 15:17:03

【漢語大詞典●剋】

<P align=center>【漢語大詞典●剋】<p><br>
①[kèㄎㄜˋ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』苦得切,入德,溪。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
亦作“尅”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.戰勝;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
制服。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『逸周書·度訓』:“夫力竟非衆不剋,衆非和不衆,和非中不立,中非禮不愼,禮非樂不履。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『莊子·讓王』:“湯遂與伊尹謀伐桀,剋之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『韓非子·初見秦』:“夫一人奮死可以對十,十可以對百,百可以對千,千可以對萬,萬可以剋天下矣!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『後漢書·郅惲傳』:“武王不以天下易一人之命,故能獲天地之應,剋商如林之旅。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『論淮西事宜狀』:“伐背叛之國,三年乃剋,不以爲遲。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>李劼人『死水微瀾』第五部分十:“洋人統稱洋鬼子,洋者羊也,故用虎去克他,神是制鬼的。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.約束;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
克制。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『後漢書·周舉傳』:“成湯遭災,以六事剋己;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
魯僖遇旱,而自責祈雨,皆以精誠轉禍爲福。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>晉陸機『爲顧彦先贈婦』詩:“歡沉難剋興,心亂誰爲理。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.嚴格限定。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>多用於時日。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『後漢書·楊厚傳』:“<厚>又剋水退期日,皆如所言。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『晉書·荀晞傳』:“剋今月二日,當西經濟黎陽。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『太平廣記』卷二七四引南朝宋劉義慶『幽明錄·買粉兒』:“女悵然有感,相許以私,剋以明日。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>金元好問『續夷堅志·王云鶴』:“臨終,預剋死期,如言而逝,年四十九。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.能。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『後漢書·鄭興傳』:“今陛下高明而群臣惶促,宜留思柔剋之政,垂意『洪範』之法,博採廣謀,納群下之策。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>李賢注:“剋,能也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>柔剋謂和柔而能立事也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>按,『書·洪範』作“沈潛剛克,高明柔克。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.成。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>三國魏阮籍『詠懷』詩之七一:“人誰不善始,尠能尅厥終。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.克扣;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
暗中削減。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>元無名氏『來生債』第二折:“博個甚睜著眼去那利面上剋了我的衣食。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『西遊記』第九回:“你違了玉帝敕旨,改了時辰,剋了點數,犯了天條。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.砍削,截斷。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『淮南子·說山訓』:“刀便剃毛,至伐大木,非斧不尅,物固有以剋適成不逮者。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>高誘注:“尅,截。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐曹唐『和周侍御買劍』詩:“見說夜深星斗畔,等閑期尅月支頭。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
8.通“刻”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>刻鏤。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢應劭『風俗通·正失·封泰山禪梁父』:“封者立石高一丈二赤(尺),剋之曰:‘事天以禮,立身以義,事父以孝,成民以仁……人民蕃息,天祿永得。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>晉王嘉『拾遺記·前漢下』:“任末年十四時,學無常師,負笈不遠險阻……或依林之下,編茅爲菴,削荊爲筆,剋樹汁爲墨。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南朝梁武帝『鳳笙曲』:“綠耀尅碧雕琯笙,朱唇玉指學鳳鳴。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
9.通“刻”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>刻薄。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『宋書·朱修之傳』:“然性儉剋,少恩情,姉在鄕里,飢寒不立,脩之未嘗供贍。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
剋②[kēiㄎㄟ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.訓斥;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
狠狠批評。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>康濯『一同前進』一:“他鬧一會兒情緒,干部跑來勸說兩句,他老婆剋他兩句,又鼓勵他兩句,他就好了。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>郭澄淸『大刀記』第十章:“我想不通,鬧了情緒,你不是還剋過我嗎?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>郭澄淸『大刀記』第十八章:“聽其口吻和語氣,又分明是在剋人。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>和谷岩『茶花豔』:“我去找他談談,剋他一頓,他的老毛病又犯了。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.方言。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>摳取。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>趙靄如『日遭三險』:“他給了一個小錢兒,一伸手用頭里這兩個手指頭拿了一塊,后頭這三個手指頭又剋了一塊。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●剋】