豐碩 發表於 2013-2-3 10:44:00

【漢語大詞典●別】

<P align=center>【漢語大詞典●別】<p><br>
①[biéㄅㄧㄝˊ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』皮列切,入薛,幷。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』方別切,入薛,幫。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
亦作“別”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.分開;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
離析。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·禹貢』:“禹別九州。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔傳:“分其圻界。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『淮南子·齊俗訓』:“宰庖之切割分別也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·周本紀』:“始周與秦國合而別,別五百載復合,合十七歲而霸王者出焉。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『資治通鑑·漢元帝建昭三年』:“即日引軍分行,別爲六校。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.特指分種。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>北魏賈思勰『齊民要術·種蔥』:“崔寔曰:三月別小蔥,六月別大蔥,七月可種大、小蔥。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.區分;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
辨別。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·畢命』:“旌別淑慝。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔傳:“言當識別頑民之善惡。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>北魏酈道元『水經注·淇水』:“不遇盤根錯節,何以別利器乎?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋王安石『太古』:“太古之人不與禽獸朋也,幾何?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 聖人惡之也,制作焉以別之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>魯迅『准風月談·滑稽例解』:“日本人曾譯‘幽默’爲‘有情滑稽’,以別於單單的‘滑稽’。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.差別;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
不同。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·樂記』:“樂者,天地之和也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
禮者,天地之序也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>和,故百物皆化;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
序,故群物皆別。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“別,謂形體異也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐高適『使靑夷軍入居庸』詩之一:“不知邊地別,祇訝客衣單。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋辛棄疾『念奴嬌·贈夏成玉』詞:“雪裏疏梅,霜頭寒菊,迥與餘花別。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸黃遵憲『八月十五夜太平洋舟中望月作歌』:“舉頭祇見故鄕月,月不同時地各別。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.離別。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『楚辭·離騷』:“余既不難夫離別兮,傷靈脩之數化。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王逸注:“近曰離,遠曰別。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南朝梁江淹『別賦』:“黯然銷魂者,唯別而已矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐杜甫『石壕吏』詩:“天明登前途,獨與老翁別。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>柳亞子『吊鑑湖秋女士』:“飲刃匆匆別鑑湖,秋風秋雨血模糊。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.分支。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·禹貢』:“岷山導江,東別爲沱。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·揚雄傳上』:“<揚雄>其先出自有周伯僑者,以支庶初食采於晉之揚,因氏焉,不知伯僑周何別也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>顏師古注:“別謂分系緒也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>北魏酈道元『水經注·漣水』:“漣水出連道縣西,資水之別。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.類別。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『後漢書·儒林傳贊』:“斯文未陵,亦各有承。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>塗分流別,專門幷興。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐劉知幾『史通·雜述』:“史氏流別,殊塗幷騖。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如:派別、類別、性別、國別等。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
.另外;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
另外的。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·項羽本紀』:“項梁前使項羽別攻襄城,襄城堅守不下。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『祭十二郞文』:“嗚乎!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 其竟以此而殞其生乎,抑別有疾而至斯乎?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『古今小說·汪信之一死救全家』:“小官寡不敵衆,只得回軍。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>伏乞鈞旨,別差勇將前去,方可成功。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>魯迅『二心集·上海文藝之一瞥』:“這時有伊孛生的劇本的紹介和胡適之先生的『終身大節』的別一種形式的出現。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
9.指另外的事情。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>元李文蔚『蔣神靈應』第二折:“謝玄,喚你來不爲別,那壁廂有王坦之相公在此,把體面與他相見。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
10.各自。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『易緯稽覽圖』:“其餘六十卦,卦有六爻,爻別主一日,凡主三百六十日。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『新唐書·來濟傳』:“於時山東役丁,歲別數萬人。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>五代范資『玉堂閑話·仆射陂』:“鄭人比家夢李衛公云:‘請多造旗幡,置於陂中。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>我見集得無數兵,爲中原翦除戎寇,所乏者旌旗耳。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>是以家別獻此幡幟。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
11.特別;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
格外。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋嚴羽『滄浪詩話·詩辨』:“夫詩有別材,非關書也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
詩有別趣,非關理也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>元喬吉『沉醉東風·題扇頭櫽括古詩』曲:“蓑笠漁翁耐冷的別,獨釣寒江暮雪。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸納蘭性德『望海潮』詞:“白日空山,夜深淸吹,算來別是淒涼。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
12.扭轉。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐杜牧『牧陪昭應盧郞中在淮南縻職敘舊成二十二韻用以投寄』:“泥情斜拂印,別臉小低頭。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『醒世恒言·兩縣令競義婚孤女』:“賈昌那裏肯要他拜,別轉了頭,忙教老婆扶起。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>劉心武『封面女郞』:“甚至還很有幾個同輩人故意別過頭去,避免同她打招呼。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
13.不要;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
莫。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>表示禁止或勸阻。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『紅樓夢』第九四回:“這是那裏的話,玩是玩,笑是笑,這個事非同兒戲,你可別混說。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>楊朔『英雄時代』:“炸彈還在響著,埋在土里那個同志對她說:‘你走吧,情況這樣緊,別管我了。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>周而復『上海的早晨』第一部三:“阿英她娘毫不猶豫地說:‘當然不能答應。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>朱老虎別想割我心頭肉。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
14.違背。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>元無名氏『合同文字』第一折:“你若得長大成人呵,你是必休別了父母遺言。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
15.用別針等將東西附著在另一物體上或固定在一起。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>茹志鵑『高高的白楊樹·魚圩邊』:“二喜胸前別了一個校徽,戴著紅領巾。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『花城』1981年第5期:“西裝翻領上,常常別著一只嵌著人造鉆石的丁香形胸針,永遠珠光閃閃。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
16.插;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
揣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>李劼人『死水微瀾』第一部分五:“纂心紮的是粉紅洋頭繩,別了根碧玉簪子。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『人民文學』1981年第1期:“腰里別上幾張十塊的票兒進城,哈!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 一下就把胸膛挺起來了。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
17.脫落。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『金甁梅詞話』第四六回:“只落下蘭香在後邊了,別了鞋趕不上,駡道:‘你們都搶棺材奔命哩,把人的鞋都別了,白穿不上。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>別,一本作“脫”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
18.表示揣測,一般與“是”連用。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>聞一多『罪過』詩:“老頭兒你別是病了罷,你怎么直楞著不說話?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
19.把字誤寫、誤讀。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『儒林外史』第四回:“前日替這裏寫了一個薦亡的疏,我拿給人看,說是倒別了三個字。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>川劇『譚記兒·智賺』:“大人,你念別了,乃是‘明月無恙’,不是‘明月無羔’。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
20.方言。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>父親。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明沈榜『宛署雜記·民風二』:“父曰爹,又曰別,又曰大。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
21.同“癟”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“別頦腮”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
22.通“辯”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>遍。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·康誥』:“別求聞由古先哲王,用康保民。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王引之『經義述聞·尙書下』:“別,讀‘先飯,辯嘗羞’之辯。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>辯,徧也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>古字別與辯通。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『墨子·天志下』:“且天之愛百姓厚矣,天之愛百姓別矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
23.通“辯”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>治。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『管子·八觀』:“豪傑材人不務竭能,則內治不別矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>許維遹注:“別,讀爲辯。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>辯,治也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
24.通“辯”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>變。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢揚雄『法言·吾子』:“聖人虎別,其文炳也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
君子豹別,其文蔚也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>汪榮寶義疏:“按變、別皆辨或辯之異文。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>按,『易·革』作“虎變”、“豹變”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
25.同“憋”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『水滸傳』第六七回:“李逵道:‘我和哥哥別口氣,要投淩州去殺那姓單、姓魏的兩個!’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
26.姓。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋有別之傑。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
別②[bièㄅㄧㄝˋ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』彼列切,入薛,幫。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
亦作“別”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>“彆”的簡化字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>同“彆”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
不順從;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
執拗。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『水滸傳』第一回:“先奏你們衆道士阻當宣詔,違別聖旨。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>吳組緗『山洪』二:“‘強瘌痢,別麻子’,村上人都拿這句俗話揶揄著。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●別】