豐碩 發表於 2013-2-2 13:44:30

【漢語大詞典●卷】

<P align=center>【漢語大詞典●卷】<p><br>
①[juǎnㄐㄩㄢˇ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』居轉切,上獮,見。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
亦作“巻”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.把物彎轉成圓筒形。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·邶風·柏舟』:“我心匪席,不可卷也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『秋懷詩』之四:“淸曉卷書坐,南山見高稜。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『舊唐書·梁崇義傳』:“<崇義>以升斗給役於市,有膂力,能卷金舒鉤。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>李瑛『磨刺刀』詩:“革命的利刃永不卷,照亮萬里靑山坳。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.卷成圓筒狀的東西。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『淮南子·兵略訓』:“鼓不振塵,旗不解卷。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>楊沫『房客』:“他的行李簡單,剛把一個小被卷往鋪板上一扔,就急忙趴在桌上翻起書來。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>葉文玲『心香』:“沒等我開口,小元又從挎著的書包里拿出一個扁扁的小卷,說:‘這是我姐姐送給你的。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>他把那布卷抖開了。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如:卷子;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
蛋卷兒。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.席卷。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·婁敬傳』:“今陛下起豊沛,收卒三千人,以之徑往,卷蜀漢,定三秦。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『文選·王粲〈贈文叔良〉』詩:“江漢有卷,允來厥休。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>劉良注:“江漢,蜀也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>言彼有席卷天下之志。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.掀起。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『荐士』詩:“敷柔肆紆餘,奮猛卷海潦。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『花月痕』第三七回:“天連野戍生邊氣,風卷平沙作浪紋。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.收;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
收起。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『儀禮·公食大夫禮』:“有司卷三牲之俎,歸於賓館。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“卷猶收也,無遺之辭也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐王起『和李校書雨中自秘省見訪不遇』詩:“憶見靑天霞未卷,吟玩瑤華不知晩。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋歐陽修『漁家傲』詞:“此會此情都未半,星初轉。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鸞琴鳳樂怱怱卷。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.猶言裹挾;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
裹住。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『韓非子·八經』:“大臣兩重,提衡而不踦曰卷禍。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>陳奇猷集釋:“卷禍者,謂因他人之爭鬭而捲入其中者。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸譚嗣同『覽武漢形勢』詩:“黃沙卷日墮荒荒,一鳥隨雲度莽蒼。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>巴金『三次畫像』:“反正運動一個接一個,不管你是什么家都得給卷了進去。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.猶聚。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『周禮·春官·大司樂』:“以樂舞教國子,舞『雲門』、『大卷』、『大咸』、『大磬』、『大夏』、『大濩』、『大武』。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>賈公彦疏:“卷者,卷聚之義,即族類也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
8.斷絕。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
.方言。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>罵。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>老舍『柳屯的』:“那個娘們敢卷我半句,我叫他滾著走!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>原注:“卷,北方話。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>罵。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>梁斌『紅旗譜』三十:“要是別人,聽慶兒娘卷了他一陣子,也許會冒起火鬧起脾氣來。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
10.量詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>用於成卷的物件。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『紅樓夢』第一○五回:“羽緞羽紗各二十二卷。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>茹志鵑『草原上的小路』:“接著車后丟進一小卷鋪蓋,一個網線袋,然后雙手一撐,跳進一個人來。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>碧野『我們的力量是無敵的』第七章五:“郭毛子忽然看見倒在團長高陵身邊的一個戰士,就是羅模柄,死了手里還緊緊握著一卷旗子。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
11.“捲”的簡化字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
卷②[juànㄐㄩㄢˋ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』居倦切,去線,見。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.書籍或字畫的卷軸。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南朝梁元帝『金樓子·雜記上』:“有人讀書握卷而輒睡者。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>梁朝有名士呼書卷爲黃妳,此蓋見其美神養性如妳媼也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『與陳給事書』:“幷獻近所爲『復志賦』已下十首爲一卷,卷有標軸。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸金農『題湘陰女郞畫竹』詩之一:“粧閣流風洗黛痕,管夫人法卷中存。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>葉德輝『書林淸話·書之稱卷』:“帛之爲書,便於舒卷,故一書謂之幾卷。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>凡古書,以一篇作一卷。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·藝文志』有稱若干篇者,竹也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
有稱若干卷者,帛也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.泛指書籍;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
書本。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>晉陶潛『與子儼等書』:“開卷有得,便欣然忘食。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『南史·司馬褧傳』:“褧少傳家業,強力專精,手不釋食。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸黃軒祖『遊梁瑣記·顧家蘅』:“<顧生>每見客左手把卷,右手攜壺,怡如也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>巴金『眞話集·三論講眞話』:“讀完小說,我不能不掩卷深思。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.指自己所寫的文稿。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋吳坰『五總志』:“項斯未聞達時,因以卷謁江西楊敬之,楊苦愛之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.全書的一部分。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明胡應麟『少室山房筆叢·經籍會通一』:“凡書,唐以前皆爲卷軸,蓋今所謂一卷,即古之一軸。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明胡應麟『三墳補遺下』:“『漢·藝文志』‘『史記』百三十篇’,即今百三十卷,此篇與卷同也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『尙書』四十六卷,實五十七篇,此篇統於卷也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.用作量詞,指書籍的冊,本。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>巴金『春』一:“她非常愛讀那些小說,常常捧著一卷書讀到深夜。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.考卷;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
試卷。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『宋史·選舉志一』:“凡廷試,帝親閱卷累日。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>曹聚仁『我與我的世界·我的童年』:“她的作文,總是我替她代筆,幾乎沒有了我就交不得卷了。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.案卷;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
檔案。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“卷宗”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
.通“券”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>券契,契約。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸袁枚『新齊諧·蔡書生』:“杭州北關外有一屋,鬼屢見,人不敢居,扃鎖甚固。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>書生蔡姓者,將買其宅,人危之,蔡不聽。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>卷成,家人不敢入。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
9.通“倦”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『墨子·節用中』:“是以終身不饜,歿世而不卷。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>晉陶潛『歸鳥』詩:“矰繳奚施,已卷安勞?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孫公煥箋注:“卷,與‘倦’同。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
卷③[quánㄑㄩㄢˊ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』巨員切,平僊,群。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.彎曲。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『說文·卩部』:“卷,厀曲也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>段玉裁注:“卷之本義也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>引申爲凡曲之偁。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·大雅·卷阿』:“有卷者阿,飄風自南。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>朱熹集傳:“卷,音權,曲也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>阿,大陵也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.柔弱。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“卷然”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.通“婘”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>美好貌。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·陳風·澤陂』:“有美一人,碩大且卷。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>毛傳:“卷,好貌。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>陸德明釋文“卷,本又作‘婘’。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>馬瑞辰通釋:“卷,即‘婘’之渻借。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.通“拳”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>拳頭。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“卷石”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.通“拳”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>忠懇貌。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“卷卷”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
卷④[quānㄑㄩㄢ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『集韻』驅圓切,平僊,溪。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.冠卷,帽緣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『逸周書·器服』:“武卷組纓。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>朱右曾校釋:“武,冠卷也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>以組飾之,又以爲纓。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·玉藻』:“縞冠玄武,子姓之冠也”漢鄭玄注:“武,冠卷也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔穎達疏:“卷用玄而冠用縞,冠、卷異色。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.冠梁,猶今言帽盔。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『後漢書·輿服志下』:“法冠一曰‘柱後’。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>高五寸……鐵柱卷,執法者服之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“卷梁”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.古邑名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>戰國屬魏。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·秦本紀』:“<昭襄王>三十三年,客卿胡陽攻魏卷、蔡陽、長社,取之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>張守節正義引『括地志』:“故卷城在鄭州原武縣西北七里,即衡雍也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢班昭『東征賦』:“既免脫於峻嶮兮,歷滎陽而過卷。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
卷⑤[ɡǔnㄍㄨㄣˇ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『集韻』古本切,上混,見。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
通“袞”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
君王或上公的禮服。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·王制』:“制,三公一命卷。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“卷,俗讀也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>其通則曰‘袞’。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>陸德明釋文:“卷,音袞,古本反。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●卷】