豐碩 發表於 2013-1-31 03:30:02

【漢語大詞典●免】

<P align=center>【漢語大詞典●免】<p><br>
①[miǎnㄇㄧㄢˇ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』亡辨切,上獮,明。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.脫去。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·曲禮上』:“冠毋免。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“免,去也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.離開。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『論語·陽貨』:“子生三年,然後免於父母之懷。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.釋放。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『春秋·僖公三十一年』:“夏四月,四卜郊不從,乃免牲。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>杜預注:“免,猶縱也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.赦免,寬宥罪愆。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『周禮·秋官·鄕士』:“若欲免之,則王會其期。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“免,猶赦也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·成公十七年』:“君討有罪,而免臣於死,君之惠也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『答魏博田仆射書』:“即日愈蒙免,蒙恩改職事,不任感懼!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.逃避;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
逃脫。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·曲禮上』:“臨難毋苟免。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢李陵『答蘇武書』:“當此之時,猛將如雲,謀臣如雨,然猶七日不食,僅乃得免。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>晉潘嶽『馬汧督誄』:“安西之救至,竟免虎口之厄。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『烏氏廟碑銘』:“思明復叛,尙書與兄承恩謀殺之。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>事發,族夷,尙書獨走免。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.去除;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
省去。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·樂記』:“夫樂者,樂也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>人情之所不能免也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔穎達疏:“免,猶止退也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>晉庾亮『讓中書令表』:“婚媾之私,群情之所不能免。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『宋史·河渠志三』:“異時成功,可免河防之憂,而省久遠之費。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>丁玲『母親』二:“我們種了一大片花生……奶奶就是不作興賣,送人情也好,就免了拿錢出去買。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.辭職;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
解職。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『莊子·天道』:“由聞周之徵藏史有老聃者,免而歸居。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>陸德明釋文:“言老子見周之末不復可匡,所以辭去也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·白起王翦列傳』:“免武安君爲士伍,遷之陰密。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『宋書·謝靈運傳』:“毅伏誅,高祖版爲太尉參軍,入爲秘書丞,坐事免。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『唐故衛府君墓志銘』:“帥遷於桂,從之。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>帥坐事免,君攝其治,歷三時。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸劉獻廷『廣陽雜記』卷一:“未幾即上疏,特參馬士英,免爲庶人。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
8.不;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
不要。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『賀張十八得裴司空馬』詩:“旦夕公歸伸拜謝,免勞騎去逐雙旌。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如:閑人免進。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
.通“勉”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『荀子·王制』:“使百吏免盡,而衆庶不偸,塚宰之事也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王念孫『讀書雜志·荀子補遺』:“免盡,當爲盡免。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>免與勉同。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>盡勉,皆勉也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>勉與偸對文。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『呂氏春秋·辯土』:“免耕殺匿,使農事得。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>許維遹集釋引孫詒讓曰:“當讀勉耕殺慝。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>免勉、匿慝,聲類幷同。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『南齊書·劉祥傳』:“祥曰:‘不能殺袁、劉,安得免寒士?’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
10.通“俛(俯)”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『管子·小問』:“至其成也,由由乎茲免,何其君子也!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王念孫『讀書雜志·管子八』:“程氏易疇『九穀考』曰:茲免云者,免,俯也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
茲,益也,謂其德益俯而向根也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·項籍傳贊』:“躡足行伍之間而免起阡陌之中。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>顏師古注:“免字或作俛,讀與俯同。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>五代齊己『自遣』詩:“免有諸徒弟,時來吊石頭。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
11.通“娩”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『國語·越語上』:“將免者以告,公令醫守之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>韋昭注:“免,免乳也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋葉適『莊夫人墓志銘』:“‘婦將免,吾欲勿行。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>婦曰:‘第往,吾期未也。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
12.姓。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>春秋時有衛大夫免餘。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>見『元和姓纂』。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
免②[wènㄨㄣˋ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』亡運切,去問,微。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.古代喪服。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>去冠括發,以布纏頭。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·檀弓上』:“公儀仲子之喪,檀弓免焉。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>陸德明釋文:“以布廣一寸,從項中而前,交於額上,又却向後,繞於髻。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『儀禮·士喪禮』:“衆主人免於房。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“齊衰將袒,以免代冠……今文免皆作絻。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·僖公十五年』:“使以免服衰絰逆,且告。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>杜預注:“免、衰絰,遭喪之服。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.物之新生、稚弱者。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·內則』:“堇、荁、枌、楡、免、薧、滫、瀡,以滑之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“免,新生者。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『大戴禮記·公符』:“推遠稚免之幼志,崇積文武之寵德。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>盧辯注:“免,猶弱也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●免】