豐碩 發表於 2013-1-31 03:03:34

【漢語大詞典●克】

<P align=center>【漢語大詞典●克】<p><br>
①[kèㄎㄜˋ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』苦得切,入德,溪。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.能夠。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·舜典』:“愼徽五典,五典克從。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔傳:“五教能從,無違命。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·齊風·南山』:“析薪如之何?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 匪斧不克。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>毛傳:“克,能也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋葉適『陳秀伯墓志銘』:“某常欲以吾祖爲託,至是始克有言也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸侯方域『重修書院碑記』:“歷宋,而元,而明,至萬曆間,始克有鄭公再舉行之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>魯迅『書信集·致許壽裳』:“所余尙二百余葉,未知如何始克告竣?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.勝任。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『易·大有』:“公用亨於天子,小人弗克。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔穎達疏:“小人德劣,不能勝其位。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明何景明『霍山辭』:“夫臣者以誠奉職,以道愛君,不克其職則恥,不得其道則止。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.完成。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『春秋·宣公八年』:“冬十月己丑,葬我小君敬嬴,雨,不克葬。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>庚寅,日中而克葬。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>杜預注:“克,成也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.能耐。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『淮南子·繆稱訓』:“中行繆伯,手搏虎而不能生也,蓋力優而克不能及也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王念孫『讀書雜志·淮南十』:“克不能及,當爲克不及。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>克,能也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>言搏虎之力雖優,而服虎之能則不及也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.戰勝;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
攻取。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『易·既濟』:“高宗伐鬼方,三年克之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『呂氏春秋·愛士』:“<繆公>遂大克晉,反獲惠公以歸。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>高誘注:“克,勝也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『司徒兼侍中許國公神道碑銘』:“師道之誅,公以兵東下,進圍考城,克之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『水滸傳』第九九回:“且說盧俊義等已克汾陽府。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>郭沫若『北上紀行』:“才欣克遼沈,又聽下徐淮。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.制服;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
克制。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·洪範』:“沈潛剛克,高明柔克。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·昭公十二年』:“王揖而入,饋不食,寢不寐。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>數日。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>不能自克,以及於難。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢揚雄『法言·問神』:“勝己之私謂克。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『太學生何蕃傳』:“蕃,純孝人也,閔親之老,不自克,一日揖諸生歸養於和州。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.殺。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·牧誓』:“弗迓克奔,以役西土。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孫星衍疏引鄭玄曰:“克,殺也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『春秋·隱公元年』:“鄭伯克段於鄢。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>穀梁傳:“克之者何?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 殺之也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
8.害,損傷。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢陸賈『新語·至德』:“外驕敵國,內克百姓。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
9.好勝;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
忌刻。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『論語·憲問』:“克、伐、怨、欲不行焉,可以爲仁矣?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>何晏集解引馬融曰:“克,好勝人也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·僖公九年』:“無好無惡,不忌不克之謂也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>今言多忌克,難哉。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南朝宋劉義慶『世說新語·規箴』:“王右軍與王敬仁、許玄度幷善,二人亡後,右軍爲論議更克。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『新唐書·南蠻傳中·南詔下』:“京(蔡京)褊忮貪克,峻條令,爲炮熏刳斮法,下愁毒,爲軍中所逐。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
10.猶訓斥,教訓。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>杜鵬程『保衛延安』第一章:“周大勇說:‘他叫“年靑的老革命”倒好點,一叫“周大勇同志”,那十回有九回是克我。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>嘿,我算摸透咯!’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>高云覽『小城春秋』第三八章:“昨天,他們三個還聯合起來克了四敏一頓呢!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
11.消化。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“克食”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
12.猶如。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·律書』:“且兵凶器,雖克所願,動亦秏病。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>劉淇『助字辨略』卷五釋云:“此克字,猶云如也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
13.猶及。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『文選·班固〈東都賦〉』:“原野厭人之肉,川谷流人之血。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>秦項之災,猶不克半。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>李周翰注:“比於秦末項羽之災,猶未及此之半。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋吳曾『能改齋漫錄·樂府一』:“<晁次膺>效樂府體屬詞以進,名『幷蒂芙蓉』。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>上覽之稱善,除大晟府協律郞,不克受而卒。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
14.古代灼龜甲卜吉凶,其裂紋相交錯者謂之克。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·洪範』:“乃命卜筮,曰雨,曰霽,曰蒙,曰驛,曰克,曰貞,曰悔。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔傳:“兆相交錯。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
15.古國名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王國維『觀堂集林·克鍾克鼎跋』:“觀克鐘克鼎出土之地幷克鼎中錫土之事,克之疆域蓋遠矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>克器出於寶雞縣南之渭水南岸,殆克之所都。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
16.<法gramme>公制重量和質量單位,一克等於一公斤的千分之一。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>舊稱公分。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
17.藏語的容量單位。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如以克量靑稞,一克容量重約二十五市斤。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
18.藏語的土地面積單位。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>一克地就是可以播種一克種子的土地,約合一市畝。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
19.限定;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
約定。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『宋書·南郡王義宣傳』:“義宣因此發怒,密治舟甲,克孝建元年秋冬舉兵。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“克日”、“克期”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
20.通“刻”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>銘記;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
雕刻。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·大雅·云漢』:“后稷不克。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄箋:“克,當作刻。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>刻,識也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“克絲”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
21.通“核”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·呂刑』:“其罪惟均,其審克之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·刑法志』引作“其審核之”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『管子·七臣七主』:“數出重法,而不克其罪,則姦不爲止。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王念孫『讀書雜志·管子九』:“引之曰:克讀爲核,不克其罪,謂不核其罪之虛實也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
22.“剋”的簡化字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●克】