豐碩 發表於 2013-1-29 12:45:31

【漢語大詞典●興】

<P align=center>【漢語大詞典●興】<p><br>
①[xīnɡㄒㄧㄥ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』虛陵切,平蒸,曉。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
亦作“嬹”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>“興”的繁體字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.起身;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
起來。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·衛風·氓』:“夙興夜寐,靡有朝矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄箋:“早起夜臥。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·襄公二十五年』:“門啓而入,枕屍股而哭,興,三踴而出。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>晉張協『七命』:“言未終,公子蹶然而興。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋宋敏求『春明退朝錄』卷中:“每五鼓則興”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.興起。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『易·同人』:“伏戎於莽,升其高陵,三歲不興。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔穎達疏:“縱令更經三歲,亦不能興起也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『與孟尙書書』:“及秦滅漢興且百年,尙未知修明先王之道。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋蘇舜欽『符瑞』:“聖人之興,必有非常之物,人弗能致者出焉。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.派遣;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
出發。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·哀公二十六年』:“大尹興空澤之士千甲,奉公自空桐入,如沃宮。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>杜預注:“興,發也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋李綱『靖康傳信錄』卷一:“[余]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>遍觀城壕,回奏延和殿,車駕猶未興也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.征聚。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『周禮·地官·旅師』:“平頒其興積。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>施其惠,散其利,而均其政令。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“縣官徵聚物曰興,今云軍興是也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『三國志·魏志·陳群傳』:“昔劉備自成都至白水,多作傳舍,興費人役,太祖知其疲民也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.推舉;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
起用。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『周禮·地官·大司徒』:“以鄕三物教萬民,而賓興之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“興,猶舉也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·中庸』:“國有道,其言足以興;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
國無道,其默足以容。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“興,謂起在位也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明陶宗儀『輟耕錄·科舉』:“詔曰:其以皇慶三年八月,天下郡縣,興其賢者能者充賦有司。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.產生。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『易·歸妹』:“天地不交而萬物不興。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>高亨注:“興,猶生也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·樂書』:“凡姦聲感人而逆氣應之,逆氣成象而淫樂興焉。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>張守節正義:“興,生也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『汴州亂』詩:“諸侯咫尺不能救,孤士何者自興哀。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.猶動。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『周禮·考工記·弓人』:“下拊之弓,末應將興。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“興,猶動也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
8.猶作。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『周禮·地官·舞師』:“凡小祭祀則不興舞。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“興,猶作也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『送窮文』:“凡此五鬼,爲吾五患,飢我寒我,興訛造訕。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
9.猶升。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·樂記』:“禮樂偩天地之情,達神明之德,降興上下之神,而凝是精粗之體,領父子君臣之節。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔穎達疏:“降興上下之神者,興猶出也,禮樂既與天地相合,用之以祭,故能降出上下之神。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>謂降上而出下也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
10.倡導。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『逸周書·武稱』:“百姓咸服,偃兵興德。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『潮州請置鄕校牒』:“以督生徒,興愷悌之風。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋王安石『答曾公玄書』:“一興異論,群聾和之,意不在於法也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
11.創辦;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
舉辦。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『荀子·王霸』:“興天下同利,除天下同害,天下歸之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢桓寬『鹽鐵論·本議』:“邊用度不足,故興鹽鐵,設酒榷,置均輸,蕃貨長財,以佐助邊費。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
12.設立;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
制造。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢班固『兩都賦序』:“內設金馬石渠之署,外興樂府協律之事。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>魯迅『書信集·致曹靖華』:“該書的譯者,已於本月被捕了,他們那里也正在興文字之獄。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
13.成功;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
成就。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『國語·楚語上』:“教備而不從者,非人也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>其可興乎!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>韋昭注:“興,猶成也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋葉適『題椿桂堂』詩:“辭華標角人力能,科名均齊天所興。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
14.昌盛;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
興旺。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·太甲下』:“與治同道罔不興,與亂同事罔不亡。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·小雅·天保』:“天保定爾,以莫不興。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄箋:“興,盛也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『子產不毀鄕校頌』:“在周之興,養老乞言;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
及其已衰,謗者使監。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『二刻拍案驚奇』卷十七:“外公是此間富員外,這城中極興的客店,多是他家的房子,何止有十來處,進益甚廣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
15.胖。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明湯顯祖『南柯記·貳館』:“[小]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淳於郞比前興了些。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>[貼]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>瘦了些。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>[老]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>向前摸摸他,是興是瘦?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
16.流行;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
時行。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『送竇從事序』:“雪霜時降,癘疫不興。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸孔尙任『桃花扇·眠香』:“俺院中規矩,不興拜堂,就吃喜酒罷。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『紅樓夢』第二七回:“閨中更興這件風俗。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>午星『一個紅軍女遊擊戰士』:“當時,女學生們都興穿旗袍。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
17.寵慣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『金甁梅詞話』第四一回:“婦人打著駡道:‘賊奴才,淫婦,你從幾時就恁大來。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>別人興你我却不興你。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『紅樓夢』第二一回:“鳳姐道:‘都是你興的他,我只和你算賬就完了。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
18.准許,許可。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『兒女英雄傳』第二七回:“張太太道:‘今兒個可不興吃飯哪。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>姑娘道:‘怎麽索興連飯也不叫吃了呢?’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>華山『雞毛信』:“以牙還牙嘛!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 就興他到根據地搶糧,不興咱去抄他的老窩?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>周立波『暴風驟雨』第一部十七:“停了一會,白玉山問道:‘興打不興打?’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
19.或許,也許。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐權德輿『省中春晩忽憶江南舊居雜言』詩:“野性慣疏閒,晨趨興暮還。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
20.語氣詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·大雅·抑』:“其在於今,興迷亂於政。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄箋:“興,猶尊尙也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>馬瑞辰通釋:“『爾雅』:‘虛,閒也。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>閒即語詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>興與虛雙聲,興即虛之假借,亦語詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>興迷亂於政,猶言迷亂於政……‘興’不爲義,『箋』訓爲尊尙失之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
21.姓。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢代有興渠。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>見『後漢書·宦者傳·孫程』。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
興②[xìnɡㄒㄧㄥˋ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』許應切,去證,曉。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
“興”的繁體字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.譬喩。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『論語·陽貨』:“詩,可以興。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>何晏集解引孔安國曰:“興,引譬連類。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·劉向傳』:“更生傷之,乃著『疾讒』、『擿要』、『救危』及『世頌』,凡八篇,依興古事,悼己及同類也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>顏師古注:“興謂比喩也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.『詩』六義之一。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>乃先言他物以引起所詠之詞的一種寫作手法。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『〈詩〉·大序』:“故詩有六義焉:一曰風,二曰賦,三曰比,四曰興,五曰雅,六曰頌。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋羅大經『鶴林玉露』卷十:“蓋興者,因物感觸,言在於此而意寄於彼。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>魯迅『漢文學史綱要』第二篇:“賦、比、興以體制言:賦者直抒其情;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
比者借物言志;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
興者托物興辭也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>是爲『詩』之三緯。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.喜歡。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·學記』:“不興其藝,不能樂學。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“興之言喜也,歆也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.興致。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『晉書·王徽之傳』:“乘興而來,興盡便返。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐楊巨源『答振武李逢吉判官』詩:“近來時輩都無興,把酒皆言肺病同。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋王安石『海棠花』詩:“巧筆寫傳功未盡,淸才吟詠興何長。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>劉大白『國慶』詩:“我也不說這些話來敗你們的興。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.指情欲。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明馮夢龍『掛枝兒·性急』:“興來時,正遇我乖親過。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>心中喜,來得巧,這等著意哥。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『四遊記·華光與鐵扇公主成親』:“華光見搧二次搧他不動,高聲叫曰:‘請快再搧,我興已發矣。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●興】