豐碩 發表於 2013-1-29 10:07:33

【漢語大詞典●茲】

<P align=center>【漢語大詞典●茲】<p><br>
①[zīㄗ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』子之切,平之,精。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
“茊”的今字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>亦作“茲”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.增益,增加。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·邶風·泉水』:“我思肥泉,茲之永歎。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>馬瑞辰通釋:“茲,即滋也……『說文』:‘滋,益也。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>字通作‘茲’。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>箋訓‘茲’爲‘此’,失之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐皇甫枚『三水小牘·衛慶』:“自是家産日茲,飯牛四百蹄。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.更,更加。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『墨子·非攻上』:“以虧人愈多,其不仁茲甚,罪益厚。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孫詒讓間詁:“茲、滋古今字。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·匈奴傳下』:“前世重之茲甚,未易可輕也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>顏師古注:“茲,益也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.年。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『孟子·滕文公下』:“什一,去關市之征,今茲未能,請輕之,以待來年。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『呂氏春秋·任地』:“今茲美禾,來茲美麥。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>高誘注:“茲,年也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『後漢書·明帝紀』:“昔歲五穀登衍,今茲蠶麥善收,其大赦天下。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南朝梁任昉『爲范尙書讓吏部封侯第一表』:“去歲冬初,國學之老博士耳,今茲首夏,將亞冡司。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>按,楊樹達以“茲”爲“載”之假借字,其說云:“茲字無年歲義,凡年歲云茲者,皆假爲載。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『爾雅·釋天』云:‘載,歲也。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>茲載古同音,故得通假矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>見『積微居小學金石論叢·之部古韻證』。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.蓐,草席。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『爾雅·釋器』:“蓐謂之茲。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·周本紀』:“毛叔鄭奉明水,衛康叔封布茲。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>裴駰集解引徐廣曰:“茲者,籍席之名。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.鋤。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『墨子·備城門』:“連梃、長斧、長椎、長茲。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孫詒讓間詁:“茲,即鎡錤也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“茲基”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.代詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>此,這。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『易·晉』:“受茲介福,於其王母。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『論語·子罕』:“文王既沒,文不在茲乎!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南朝梁丘遲『與陳伯之書』:“中軍臨川殿下,明德茂親,揔茲戎重,弔民洛汭,伐罪秦中。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋葉適『寶謨閣待制徐公墓志銘』:“國家存亡,在茲一舉。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸薛福成『出使四國日記·光緒十七年二月初三』:“境內幷無可開之礦,茲其所以稍貧也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.今,現在。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·盤庚上』:“茲予大享於先王,爾祖其從與享之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·司馬相如傳下』:“今罷三郡之士,通夜郞之塗,三年於茲,而功不竟。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐李翱『感知己賦』:“伊自古皆嗟兮,又何怨乎茲之世?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>張天翼『最后列車』:“這是三樁大的,還有幾百件小事,茲從略。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
8.連詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>則。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·昭公二十六年』:“若可,師有濟也,君而繼之,茲無敵矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
9.語氣詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>哉,呀。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·立政』:“嗚呼,休茲!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔穎達疏:“嗚呼,美哉。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『後漢書·岑彭傳』:“美矣岑君,於戲休茲!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
10.通“在”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>終了。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·召誥』:“嗚呼!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 皇天上帝,改厥元子,茲大國殷之命。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>楊樹達『積微居讀書記·尙書說』:“‘茲’字無義,當讀爲‘在’,『爾雅·釋詁』云:‘在,終也。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>……‘在’與‘終’文異義同。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『說文·鼎部』鼒從才聲,或作‘鎡’,此‘才’‘茲’二字通作之證。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
茲②[cíㄘˊ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』疾之切,平之,從。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
“茊”的今字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>亦作“茲”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.通“慈”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>慈愛。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>云夢秦簡『爲吏之道』:“茲下勿陵,敬上勿犯……父茲子孝,政之本殹(也)。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.龜茲的“茲”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>龜茲,古代西域國名,在今新疆庫車縣一帶。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●茲】