豐碩 發表於 2013-1-29 01:51:23

【漢語大詞典●弟】

<P align=center>【漢語大詞典●弟】<p><br>
①[dìㄉㄧˋ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』特計切,去霽,定。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』徒禮切,上薺,定。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.次第。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『說文·弟部』:“弟,韋束之次弟也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>段玉裁注:“束之不一,則有次弟也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>引伸之爲凡次弟之弟,爲兄弟之弟,爲豈弟之弟。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『呂氏春秋·原亂』:“亂必有弟。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>大亂五,小亂三。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>高誘注:“弟,次也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『後漢書·朱景王等傳論』:“故依其本弟係之篇末,以志功臣之次云爾。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸端方『請平漢滿畛域密折』:“且以其黨人投入軍隊,其弟一策則欲鼓動兵變,其弟二策則欲揭竿倡亂之時,官軍反爲彼用。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.稱同父母、同父或同母而后生的男子,對兄而言。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·金縢』:“武王既喪,管叔及其群弟乃流言於國。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『莊子·讓王』:“與人之兄居而殺其弟,與人之父居而殺其子。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>晉陸機『謝平原內史表』:“臣之微誠,不負天地,倉卒之際,慮有逼迫,乃與弟雲……思所以獲免。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋陸遊『送三兄赴秦邸』詩:“兄年十七弟始生,弟今白髮森千莖。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.古代亦稱妹爲弟。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『孟子·萬章上』:“彌子之妻與子路之妻,兄弟也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢劉向『新序·善謀下』:“魯元公主,太后之女,大王之弟也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸平步靑『霞外攟屑·說稗·花關索王桃王悅鮑三娘』:“王氏女名桃,弟悅,漢末時人,俱笄年未字。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.泛稱親朋中同輩年幼於己的男子。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐杜甫有『王十五司馬弟出郭相訪遺營草堂貲』詩。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如:表弟;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
堂弟;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
內弟。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.在友朋中謙稱自己。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐杜甫『狂歌行贈四兄』:“與兄同年校一歲,賢者是兄愚者弟。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸費錫璜『〈友鷗堂集〉序』:“同學弟成都費錫璜拜撰。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.指門生、學生。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>金王若虛『論語辨惑』一:“二子(指曾參子貢)皆孔門高弟也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>金王若虛『論語辨惑』一:“師弟之間,眞實語話,何必周謹如是哉!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『兒女英雄傳』緣起首回:“便把書丟過一邊,也學那聖門高弟隱几而臥。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.幼,小。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『國語·晉語二』:“將不長弟以力征一二兄弟之國。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>韋昭注:“弟,言幼也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『呂氏春秋·辨土』:“是以先生者美米,後生者爲粃,是故其耨也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>長其兄而去其弟。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>高誘注:“養大殺小。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
8.即使;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
假使。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“弟令”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
.副詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>姑且。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·淮陰侯列傳』:“<韓信>曰:‘弟舉兵,吾從此助公。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·申屠嘉傳』:“汝弟往,吾使人召若。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>顏師古注:“弟,但也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
10.副詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>只;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
僅僅。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『新唐書·楊朝晟傳』:“反者皆當死,吾不願盡誅也,弟取首惡者。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋歐陽修『南省試進士策問』之二:“抑其設施有法,而弟弗深考之歟?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
11.第宅。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>今通作“第”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·荊燕世家』:“臣觀諸侯邸弟百餘,皆高祖一切功臣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『資治通鑑·漢成帝陽朔二年』:“皆罷令就弟。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>胡三省注:“弟,與第同;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
『漢書』率作弟。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
12.姓。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋有弟邦傑。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>見『宋史·王霆傳』。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
弟②[tìㄊㄧˋ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』徒禮切,上薺,定。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
通“悌”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
順從和敬愛兄長。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『論語·學而』:“入則孝,出則弟。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>陸德明釋文:“弟,音悌。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>本亦作悌。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『孟子·告子下』:“徐行後長者謂之弟,疾行先長者謂之不弟。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>趙岐注:“弟,順也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『隸釋·漢平都侯相蔣君碑』:“孝友著於閨門,弟順稱於鄕黨。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『董府君墓志銘』:“公之母弟全素,孝慈友弟。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>金董解元『西廂記諸宮調』卷一:“古者叔段有不弟之惡。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
弟③[tuíㄊㄨㄟˊ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『集韻』徒回切,平灰,定。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
亦作“弚”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
見“弟靡”、“弟佗”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●弟】