豐碩 發表於 2013-1-28 20:06:28

【漢語大詞典●公】

<P align=center>【漢語大詞典●公】<p><br>
①[ɡōnɡㄍㄨㄥ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』古紅切,平東,見。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.公平;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
公正。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·周官』:“以公滅私,民其允懷。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔傳:“從政以公平滅私情,則民其信歸之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『呂氏春秋·序意』:“夫私視使目盲,私聽使耳聾,私慮使心狂。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>三者皆私設精則智無由公。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>高誘注:“公,正也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『金甁梅詞話』第四二回:“易老韶光休浪度,最公白髮不相饒。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.公共;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
共同。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·禮運』:“大道之行也,天下爲公。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“公,猶共也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『鶡冠子·天則』:“夫裁衣而知擇其工,裁國而知索其人,此固世之所公也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸王夫之『張子正蒙注·中正』:“天下之公欲,即理也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>郭沫若『新華頌』:“工業化,氣如虹,耕者有田天下公。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.朝廷;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
國家;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
公家。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·召南·羔羊』:“退食自公,委蛇委蛇。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔穎達疏:“退朝而食,從公門入私門。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『論語·憲問』:“公叔文子之臣大夫僎與文子同升諸公。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>楊伯峻注:“公,指國家朝廷。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐陳子昂『爲張著作謝父官表』:“不意臣父衰耄,恃寵忘公,貪潤微財,取犯朝憲。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋王讜『唐語林·補遺一』:“海州南有溝水,上通淮、楚,公私漕運之路也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如:公事公辦;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
假公濟私。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.公事,政府或機關的工作。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·召南·小星』:“肅肅宵征,夙夜在公。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>余冠英注:“公,指公事。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋韓琦『登廣教院閣』詩:“岑寂禪扉啟晝關,公餘爲會一開顔。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『水滸傳』第七二回:“若是做公的聽得,這塲橫禍不小。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如:上午辦公,下午開會。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.屬於國際間的。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如:公海,公斤。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.不加隱蔽,毫無顧忌。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·襄公二十七年』:“詩以言志,志誣其上而公怨之,以爲賓榮,其能久乎?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢桓寬『鹽鐵論·備胡』:“今明天子在上,匈奴公爲寇,侵擾邊境。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋陸遊『老學庵筆記』卷四:“<顔巽>他不法尤衆。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>有司稍按治,輒劫持之……公行狀牒。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『西遊記』第五十回:“律云:公取竊取皆爲盜。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.猶公布。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>馬南邨『燕山夜話·林白水之死』:“希望你能把他的不白之冤,公之世人,使死者在地下也能含笑長眠。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
8.對親屬的稱謂。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『戰國策·魏策一』:“其子陳應止其公(陳軫)之行,曰:‘夫魏欲絶楚、齊,必重迎公。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>郢中不善公者,欲公之去也,必勸王多公之車。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>此稱父。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『呂氏春秋·異用』:“孔子之弟子從遠方來者,孔子荷杖而問之曰:‘子之公不有恙乎?’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>次及父母,次及兄弟妻子。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·外戚世家』:“<竇后>乃厚賜田宅金錢,封公昆弟,家於長安。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>司馬貞索隱:“公亦祖也,謂皇后同祖之昆弟。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>此稱祖父。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『祭故陝府李司馬文』:“子婦諸孫,盈於室堂,公姑悅喜,五福具有。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『扶風郡夫人墓志銘』:“夫人適年若干,入門而媼御皆喜,既饋而公姑交賀。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>此稱丈夫之父。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
.對某些職業者的稱謂。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如:艄公;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
園公;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
端公。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
10.對平輩的敬稱。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·平原君虞卿列傳』:“<毛遂>曰:‘……公等錄錄,所謂因人成事者也。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢應劭『風俗通·正失·葉令祠』:“公忠於社稷,惠恤萬民,方城之外,莫不欣戴。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
11.上對下的敬稱。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·陳涉世家』:“<吳廣、陳勝>召令徒屬曰:‘公等遇雨,皆已失期,失期當斬。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·韓信傳』:“上曰:‘所追者誰也?’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>曰:‘韓信。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>上復駡曰:‘諸將亡者已數十,公無所追;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
追信,詐也。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>何曰:‘諸將易得,至如信,國士無雙。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『周書·文帝紀下』:“此五日中,吾取竇泰必矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>公等勿疑。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
12.對尊長的敬稱。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·溝洫志』:“太始二年,趙中大夫白公復奏穿渠。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>顏師古注:“鄭氏曰:‘時人多相謂爲公。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>此時無公爵也,蓋相呼尊老之稱耳。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸兪樾『春在堂隨筆·小浮梅閑話』:“以袁紀兩公所言徵之,則莫素輝果實有其人。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>張天翼『成業恒』:“此次晉謁潘公,原想潘公給我一個位置,或給我向什么地方介紹介紹。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
13.一般的敬稱。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如:張公;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
城北徐公;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
亡是公。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
14.稱雄性動物。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如:公牛;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
公雞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>北魏賈思勰『齊民要術·作醬法』:“母蟹齊大,圓,竟腹下;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
公蟹狹而長。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
15.古代五等爵位的第一等。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>直至淸代仍沿用。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『易·大有』:“公用亨於天子,小人弗克。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·小雅·白駒』:“爾公爾侯,逸預無期。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·王制』:“王者之制祿爵,公、侯、伯、子、男,凡五等。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
16.東周時期,諸侯的通稱。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『論語·顏淵』:“齊景公問政於孔子。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔子對曰:‘君君,臣臣,父父,子子。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>公曰:‘善哉!’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“公爵”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
17.古代的最高官階。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『易·小過』:“公弋取彼在穴。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王弼注:“公者,臣之極也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見參見參見參見“公卿”、“三公”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
18.通“功”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>功績;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
功勞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·小雅·六月』:“薄伐玁狁,以奏膚公。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>毛傳:“公,功也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『呂氏春秋·務本』:“俗主之佐,其欲名實也,與三王之佐同,而其名無不辱者,其實無不危者,無公故也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>畢沅輯校:“無公,後『務大』篇作‘無功’。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>公亦‘功’也,古通用。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
19.姓。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢代有公儉。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>見『通志·氏族四』。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●公】