豐碩 發表於 2013-1-28 13:11:57

【漢語大詞典●億】

<P align=center>【漢語大詞典●億】<p><br>
①[yìㄧˋ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』於力切,入職,影。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
“億”的繁體字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.安寧;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
安定。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·昭公五年』:“物和則嘉成,故和聲入於耳而藏於心,心億則樂。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>杜預注:“億,安也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『國語·楚語下』:“合其嘉好,結其新暱,億其上下,以申固其姓。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>韋昭注:“億,安也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢賈誼『新書·數寧』:“神民咸億,社稷久饗。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.數詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>古代或以十萬爲億,或以萬萬爲億,今定爲后者。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·洛誥』:“公其以予萬億年敬天之休。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔傳:“十萬爲億。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·內則』“降德於衆兆民”唐孔穎達疏:“億之數有大小二法,其小數以十爲等,十萬爲億,十億爲兆也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
其大數以萬爲等,萬至萬是萬萬爲億,又從億而數至萬億爲兆。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南朝梁劉勰『文心雕龍·夸飾』:“說多則子孫千億,稱少則民靡孑遺。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐孫頠『申宗傳』:“肇分太素,國既有億。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.盈滿。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·小雅·楚茨』:“我倉既盈,我庾維億。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄箋:“倉言盈,庾言億,亦互辭。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>馬瑞辰通釋:“王尙書『經義述聞』曰:‘億亦盈也,語之轉耳。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>此億字但取盈滿之義,非紀其數。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢賈誼『鵩鳥賦』:“衆人惑惑兮,好惡積億。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>晉潘嶽『楊荊州誄』:“倉盈庾億,國富兵彊。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.臆測,預料。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『論語·憲問』:“不逆詐,不億不信。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>邢昺疏:“不可億度人之不信也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『楚辭·天問』:“厥萌在初,何所億焉?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>洪興祖補注:“億,度也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『新唐書·東夷傳·高麗』:“陛下之兵度遼而克固善,萬分一不得逞,且再用師,再用師,安危不可億。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸顧炎武『恭謁天壽山十三陵』詩:“天心未可億,人心未可量。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.疑慮。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“億忌”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.同“噫”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>歎詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『易·震』:“震來厲,億喪貝。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王弼注:“億,辭也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>陸德明釋文:“億,本又作‘噫’。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.同“抑”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>或。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>亦用作發語詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·吳王濞列傳』:“今吳王自以爲與大王同憂,願因時循理,棄軀以除患害於天下,億亦可乎?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『文選·左思〈魏都賦〉』:“億若大帝之所興作,二嬴之所曾聆。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王念孫『讀書雜志·餘編下·文選』“噫可以進乎”:“意、億、噫,幷與‘抑’同。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>章炳麟『訄書·官統上』:“且夫爵名則因於周,若春秋所爲斟酌損益者,億甚衆矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
8.通“繶”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>束。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·魏風·伐檀』:“不稼不穡,胡取禾三百億兮。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸兪樾『群經平議·毛詩二』“胡取禾三百廛兮”:“『廣雅·釋詁』稛、繶、纒幷訓束,然則三百廛者,三百纒也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
三百億者,三百繶也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
三百囷者,三百稛也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>其實皆三百束也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
9.通“臆”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>胸。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『新唐書·隱逸傳·王績』:“子聞蜚廉氏之馬乎?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 一者朱鬣白毳,龍骼鳳億,驟馳如舞。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●億】