豐碩 發表於 2013-1-24 23:23:45

【漢語大詞典●條】

<P align=center>【漢語大詞典●條】<p><br>
①[tiáoㄊㄧㄠˊ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』徒聊切,平蕭,定。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
亦作“樤”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>“脩”的被通假字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>“條”的繁體字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.木名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>山楸。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·秦風·終南』:“終南何有?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 有條有梅。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>毛傳:“條,槄。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔穎達疏:“『釋木』云:‘槄,山榎……’郭璞注:‘今山楸也。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>一說即柚。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『爾雅·釋木』:“柚,條。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.細長的樹枝。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢王褒『九懷·蓄英』:“秋風兮蕭蕭,舒芳兮振條。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐盧照隣『折楊柳』詩:“鶯啼知歲隔,條變識春歸。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋蘇軾『次韻劉貢父春日賜幡勝』:“臘雪強飛纔到地,曉風偸轉不驚條。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如:柳條;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
枝條。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“條枝”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.長。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·禹貢』:“厥草惟繇,厥木惟條。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔傳:“條,長也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔穎達疏:“繇是茂之貌,條是長之體,言草茂而木長也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·王風·中谷有蓷』:“有人仳離,條其歗矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>朱熹集傳:“條,條然,歗貌。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.泛指長條形之物。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如:面條;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
布條;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
金條。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.直。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“條長”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.條理;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
次序。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·盤庚上』:“若網在綱,有條而不紊。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>晉陸機『文賦』:“立片言而居要,乃一篇之警策;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
雖衆辭之有條,必待茲而效績。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸蒲松齡『聊齋志異·仇大娘』:“大娘由此止母家,養母教弟,內外有條。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如:井井有條。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.到達。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·禮樂志』:“聲氣遠條鳳鳥鴹,神兮奄虞蓋孔享。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>顏師古注:“條,達也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鴹,古翔字。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南朝宋王僧達『祭顏光祿文』:“明發晨駕,瞻廬望路。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>心悽目泫,情條雲互。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
8.治理。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
.條目;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
條款。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢揚雄『法言·淵騫』:“請條。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>曰:‘非正不視,非正不聽,非正不言,非正不行。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南朝梁劉勰『文心雕龍·檄移』:“譎詭以馳旨,煒曄以騰說,凡此衆條,莫或違之者也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸李漁『奈何天·妬遣』:“得罪老爺,將來還有可原之罪;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
得罪主母,眼下就有不赦之條。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
10.指法令、條文。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『祭河南張員外文』:“明條謹獄,氓獠戶歌。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋嶽飛『奉詔移偽齊檄』:“儻能開門納款,肉袒迎降,或願倒戈以前驅,或列壺漿而在道,自應悉仍舊貫,不改職業,盡除戎索,咸用漢條。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『警世通言·萬秀娘報仇山亭兒』:“同日將大字焦吉、十條龍苗忠、茶博士陶鐵僧,押赴市曹,照條處斬。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
11.猶言條陳,條奏。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢蔡邕『陳政要七事疏』:“臣不勝憤懣,謹條宜所施行七事表左。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『新唐書·權萬紀傳』:“祐(李祐)暱比群小,萬紀驟諫不入,即條過失以聞。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明劉若愚『酌中志·遼左棄地』:“<徐應乾>目擊遼鎮邊備大壞,條十五事,上於鎮撫。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸嚴如煜『洋防輯要序』:“目擊失事之端委,屢條防堵之機宜。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
12.逐一登錄。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·丙吉傳』:“後元二年,武帝疾,往來長楊、五柞宮,望氣者言長安獄中有天子氣,於是上遣使者分條中都官詔獄繫者,亡輕重皆殺之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南朝梁劉勰『文心雕龍·書記』:“歲借民力,條之於版,春秋司籍,即其事也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋蘇軾『御試制科策』:“臣願陛下條天下之事,其大者有幾,可用之人有幾,某事未治,某人未用。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
13.編排。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·藝文志』:“每一書已,向輒條其篇目,撮其指意,錄而奏之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸惲敬『五宗語錄刪存序』:“敬條其可觀者,得若干卷,行修力積,其道自至。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
14.列舉。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『後漢書·儒林傳下·謝該』:“建安中,河東人樂詳條『左氏』疑滯數十事以問,該皆爲通解之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋蘇軾『辯試館職策問劄子』之二:“臣前歲自登州召還,始見故相司馬光,光即與臣論當今要務,條其所欲行者。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>梁啟超『中國學術思想變遷之大勢』第四章:“故儒學統一者,非中國學界之幸,而實中國學界之大不幸也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>今請先語其原因,次敘其歷史,次條其派別,次論其結果。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
15.見“條遞”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
16.量詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>用於計量長形物。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢班固『西都賦』:“披三條之廣路,立十二之通門。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『水滸傳』第七回:“見一條大漢,頭戴一頂抓角兒頭布,穿一領舊戰袍,手裏拿著一口寶刀。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『儒林外史』第一回:“秦老留著他母子兩個吃了早飯,牽出一條水牛來交與王冕。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>艾蕪『人生哲學的一課』:“只是每一條骨髓中,每一根血管里,每一顆細胞內,都燃燒著一個原始的單純的念頭:我要活下去!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
17.量詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>用於計量抽象事物。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·刑法志』:“今大辟之刑千有餘條,律令煩多。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南朝梁劉勰『文心雕龍·指瑕』:“凡巧言易標,拙辭難隱,斯言之玷,實深白圭,繁例難載,故略舉四條。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>元辛文房『唐才子傳·貫休』:“休一條直氣,海內無雙,意氣高疎,學問叢脞。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如:三條建議。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
18.古民族條戎的省稱。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·桓公二年』:“晉穆侯之夫人姜氏以條之役生大子,命之曰仇。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>楊伯峻注:“條爲條戎。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
19.古地鳴條的省稱。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『楚辭·天問』:“帝乃降觀,下逢伊摯。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>何條放致罰,而黎服大說?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>朱熹集注:“條,鳴條也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
20.指漢條侯周亞夫。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢班固『幽通賦』:“妣聆呱而劾石兮,許相理而鞫條。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
21.姓。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢有條眞,后趙有條枚。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>見宋鄧名世『古今姓氏書辯證·十蕭』。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
條②[tāoㄊㄠ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『字彙』他刀切]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
通“絛”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>“條”的繁體字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
北周庾信『七夕賦』:“縷條緊而貫矩,針鼻細而穿空。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸黃遵憲『山歌』之八:“自剪靑絲打作條,親手送郞將紙包。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>古直箋:“條,當爲絛。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“條纓”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
條③[tiāoㄊㄧㄠ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『集韻』他彫切,平蕭,透。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
通“挑”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>“條”的繁體字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
采摘。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐陸龜蒙『村夜』詩之二:“專專望穜稑,搰搰條桑拓。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“條桑”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
條④[díㄉㄧˊ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『字彙』杜歷切]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
通“滌”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>“條”的繁體字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
見“條蕩”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●條】