豐碩 發表於 2013-1-24 00:26:38

【漢語大詞典●倚】

<P align=center>【漢語大詞典●倚】<p><br>
①[yǐㄧˇ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』於綺切,上紙,影。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』於義切,去寘,影。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
“奇”的被通假字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.憑靠。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『論語·衛靈公』:“立則見其參於前也,在輿則見其倚於衡也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐杜甫『佳人』詩:“天寒翠袖薄,日暮倚修竹。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>茅盾『色盲』:“林白霜很瀟灑地倚在窗欄上,騁目於廣大的空間。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.引申爲把東西斜靠在物體上。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『水滸傳』第一一一回:“當時開門,放柴進和伴當入來,都倚了朴刀,放了行李。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『初刻拍案驚奇』卷二九:“果然有一條竹梯,倚在牆邊。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『兒女英雄傳』第十八回:“姑娘這才一回手,把那把刀倚在身後壁子跟前,看了看,右邊有根桌棖兒礙著手,便提起來,回手倚在左邊。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.拄,撐。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“倚杖”、“倚笻”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.憑借;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
仗恃;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
依賴。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·魏其武安侯列傳』:“及魏其侯失勢,亦欲倚灌夫引繩批根生平慕之後棄之者。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐李白『扶風豪士歌』:“作人不倚將軍勢,飲酒豈顧尙書期。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸趙翼『甌北詩話·吳梅村詩』:“式耜方以大學士、臨桂伯留守桂林,西南半壁,倚爲長城。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.偎依;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
貼近。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『呂氏春秋·先識』:“中山之俗,以晝爲夜,以夜繼日,男女切倚,固無休息。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>高誘注:“切,磨;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
倚,近也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『奉和錢七兄曹長盆池所植』詩:“露涵兩鮮翠,風蕩相磨倚。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.取法,效法。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐王維『送梓州李使君』詩:“文翁翻教授,不敢倚先賢。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>趙殿成箋注:“‘不敢’當是‘敢不’之訛。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.排擊。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『管子·度地』:“水之性,行至曲,必留退,滿則後推前,地下則平行,地高即控,杜曲則擣毀,杜曲激則躍,躍則倚,倚則環,環則中。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>尹知章注:“倚,排也,謂前後相排也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
前後相排則圓流生,空若環之中。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
8.抵;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
壓。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『紅樓夢』第二七回:“看那大燕子回來,把簾子放下來,拿獅子倚住;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
燒了香就把爐罩上。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
9.和著樂聲(歌唱)。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·張釋之馮唐列傳』:“使愼夫人鼓瑟,上自倚瑟而歌。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>司馬貞索隱:“謂歌聲合於瑟聲,相依倚也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋晏幾道『蝶戀花』詞:“却倚緩絃歌別緒,斷腸移破秦箏柱。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
10.指以樂器伴奏。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋樂史『楊太眞外傳』:“歌『涼州』之詞,貴妃所制也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>上親御玉笛,爲之倚曲。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『明史·文苑傳一·楊維楨』:“或呼侍兒歌『白雪』之辭,自倚鳳琶和之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸納蘭性德『剪湘雲·送友』詞:“險韻慵拈,新聲醉倚。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>自注:“按此調爲顧梁汾自度曲。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
11.謂按照樂曲寫作歌詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『新唐書·劉禹錫傳』:“禹錫謂屈原居沅、湘間作『九歌』,使楚人以迎送神,乃倚其聲,作『竹枝辭』十餘篇。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>於是武陵夷俚悉歌之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋張師正『括異志·陳州女厲』:“時晏相國鎮宛丘,屢倚新聲作小詞。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
12.立。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『易·說卦』:“昔者聖人之作『易』也,幽贊於神明而生蓍,參天兩地而倚數。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>李鼎祚集解引虞翻曰:“倚,立也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>高亨注:“言『易經』以奇數爲天之數,以偶數爲地之數,而立其卦爻之數也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『楚辭·九辯』:“澹容與而獨倚兮,蟋蟀鳴此西堂。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢王延壽『魯靈光殿賦』:“萬楹叢倚,磊砢相扶。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>北魏酈道元『水經注·河水四』:“巨石臨危,若墜復倚。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
13.不正;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
偏側。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『管子·樞言』:“名正則治,名倚則亂。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『韓非子·揚權』:“名正物定,名倚物徙。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·中庸』:“中立而不倚,強哉矯!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>朱熹注:“倚,偏著也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
14.引申指僻邪。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『管子·法禁』:“卑身雜處,隱行辟倚,側入迎遠,遁上而遁民者,聖王之禁也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王念孫『讀書雜志·管子三』“隱行辟倚”:“『版法篇』曰:‘植固不動,倚邪乃恐。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>……『荀子·榮辱篇』曰:‘飾邪說,文姦言,爲倚事。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>是‘倚’爲‘邪’也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>隱行辟倚,謂隱行其僻邪之事也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
15.偏執。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『荀子·解蔽』:“私其所積,唯恐聞其惡也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
倚其所私以觀異術,唯恐聞其美也……豈不蔽於一曲而失正求也哉!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
16.偏移。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『韓非子·內儲說上』:“魯人燒積澤,天北風,火南倚。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>舊注:“火勢南靡,故曰‘倚’也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
17.謂偏重。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>北魏賈思勰『齊民要術·脯腊』:“夏月特須多著鹽;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
春秋及冬,調適而已,亦須倚鹹。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>繆啟愉校釋:“倚鹹,偏鹹,稍稍多放些鹽。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『太平廣記』卷一二一引唐張鷟『朝野僉載』:“唐洛州司馬弓嗣業、洛陽令張嗣明造大枷,長六尺,闊四尺,厚五寸,倚前,人莫之犯。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
18.傾覆。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『大戴禮記·保傅』:“王后所求聲音非禮樂,則太師縕瑟而稱不習;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
所求滋味者非正味,則太宰倚升而言曰:‘不敢以待王太子。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>一說“倚”通“荷”,背負。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>賈誼『新書·胎教』正作“荷”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
19.佩。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『文選·江淹〈雜體詩〉之二九』:“息徒稅征駕,倚劒臨八荒。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>李周翰注:“倚,佩也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>言息衆舍駕,佩劍視八荒。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐王維『送張判官赴河西』詩:“慷慨倚長劍,高歌一送君。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
20.椅子。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>后通作“椅”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋歐陽修『歸田錄』卷二:“今之士族,當婚之夕,以兩倚相背,置一馬鞍,反令壻坐其上,飲以三爵。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋黃朝英『靖康緗素雜記·倚卓』:“今人用倚卓字,多從木旁,殊無義理……倚卓之字雖不經見,以鄙意測之,蓋人所倚者爲倚,卓之在前者爲卓。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
21.后多作“輢”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>車旁木,供人憑倚之用。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·禮書』“彌龍”裴駰集解引徐廣曰:“乘輿車,金薄璆龍,爲輿倚、較。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
22.通“掎”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>偏引,牽掣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·盤庚中』:“今予命汝一,無起穢以自臭,恐人倚乃身,迂乃心。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孫星衍疏:“倚,同‘掎’。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『說文』:‘掎,偏引也。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>……恐人之掎引汝身,迂回汝心,言牽掣誘引之,使不得自由也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
23.通“奇”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
24.姓。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>春秋楚有左史倚相。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>見『左傳·昭公十二年』。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
倚②[jīㄐㄧ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『集韻』居宜切,平支,見。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.怪僻而不偶於俗。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“倚人”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.獨,單個。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“倚輪”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●倚】