豐碩 發表於 2013-1-20 14:16:40

【漢語大詞典●以】

<P align=center>【漢語大詞典●以】<p><br>
①[yǐㄧˇ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』羊己切,上止,以。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.任用;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
使用;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
運用。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·立政』:“繼自今立政,其勿以憸人。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔穎達疏:“王當繼續從今已往立其善政,其勿用憸利之人。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>馬王堆漢墓帛書『道原』:“人皆以之,莫知其名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>人皆用之,莫見其刑(形)。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·儒行』:“禮之以,和爲貴。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>按,『論語·學而』以作“用”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『韓非子·揚權』:“聖人執要,四方來效。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>虛而待之,彼自以之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>舊注:“以,用也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>君但虛心以待之,彼則各自用其能也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐張說『故洛陽尉馬府君碑』:“王者之師,將德是以。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>討叛惟武,攜遠在寬。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.使。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『管子·水地』:“<慶忌>乘小馬,好疾馳,以其名呼之,可使千里外一日反報……蟡者一頭而兩身,其形若虵,其長八尺,以其名呼之,可以取魚鼈。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>按,“可以”與“可使”爲互文,又『山海經·北山經』郭璞注引『管子』“可以”作“可使”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『孟子·公孫丑上』:“管仲以其君霸,晏子以其君顯。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>管仲、晏子猶不足爲與?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『戰國策·秦策一』:“泠向謂秦王曰:‘向欲以齊事王,使攻宋也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋破,晉國危,安邑王之有也。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>高誘注:“以,猶‘使’也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.認爲。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·昭公二十五年』:“<公>告郈孫,郈孫以可,勸。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『新唐書·蕭瑀傳』:“<瑀>每燕見,輒言:‘玄齡輩朋黨盜權,若膠固然,特未反耳。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>帝曰:‘知臣莫若君。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>朕雖不明,寧頓懵臧否?’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>因爲瑀曉解。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>瑀以帝有所偏信,帝積久亦不平。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸黃軒祖『遊梁瑣記·易內奇案』:“張父大悅,以富媳必多粧奩,可增歲入。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.及,連及。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『易·小畜』:“九五,有孚攣如,富以其隣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>象曰:有孚攣如,不獨富也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>李鼎祚集解引虞翻曰:“以,及也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『國語·周語上』引『湯誓』:“余一人有罪,無以萬夫。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王引之『經傳釋詞』卷一:“言無及萬夫。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>按,『呂氏春秋·順民』引『湯誓』“以”作“及”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.緣故;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
原因;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
道理。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·邶風·旄丘』:“何其久也?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 必有以也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『列子·周穆王』:“華子既悟,迺大怒,黜妻罰子,操戈逐儒生。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋人執而問其以。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>三國魏曹丕『與吳質書』:“少壯眞當努力,年一過往,何可攀援?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 古人思炳燭夜遊,良有以也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.即,立即。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>詳“以時”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.代詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>何,何處。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·召南·采蘋』:“於以采蘋?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 南澗之濱。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>於以采藻?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 於彼行潦。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔穎達疏:“言往何處采此蘋菜?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 於彼南澗之厓采之。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>往何處采此藻菜?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 於彼流潦之中。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
8.代詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>此,這。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·檀弓下』:“歲旱,穆公召縣子而問然,曰:‘……吾欲暴巫而奚若?’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>曰:‘天則不雨,而望之愚婦人,於以求之,毋乃已疏乎!’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>陳澔集說:“於以求之,猶言於此求之也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『戰國策·魏策三』:“‘無梁孰與無河內急?’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王曰:‘梁急。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>‘無梁孰與無身急?’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王曰:‘身急。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>曰:‘以三者,身,上也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
河內,其下也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>秦未索其下,而王效其上,可乎?’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
9.介詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>拿;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
用。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·僖公二十三年』:“<公子>醒,以戈逐子犯。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋何薳『春渚紀聞·紫姑書大字』:“墨漿以大器貯,備濡染也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>魯迅『野草·題辭』:“我自愛我的野草,但我憎惡這以野草作裝飾的地面。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
10.介詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>表示處置或主使。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>猶言帶著、率領。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·僖公五年』:“宮之奇以其族行。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·晉世家』:“里克、邳鄭欲內重耳,以三公子之徒作亂。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明馮夢龍『智囊補·察智·於文傳』:“王誘妾以兒來,尋逐妾,殺兒,焚之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
11.介詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>介紹論事的標准。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>猶言“以……論”;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
“論……”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·宣公四年』:“以賢,則去疾不足;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
以順,則公子堅長。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『公羊傳·隱公元年』:“立適以長不以賢,立子以貴不以長。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『孟子·萬章下』:“以位,則子,君也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
我,臣也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
何敢與君友也?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 以德,則子事我者也,奚可以與我友?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
12.介詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>表示動作行爲的憑借或前提。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>猶言憑、根據。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『後漢書·荀彧傳』:“會張邈、陳宮以兗州反操,而潛迎呂布。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋蘇軾『張文定公墓志銘』:“發民築城,日夜不得休息,民大驚擾,爭遷居城中。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>男女昏會,不復以年。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明歸有光『項脊軒志』:“久之,能以足音辨人。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
13.介詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>介紹具有的身份或資格。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·衛將軍驃騎列傳』:“將軍蘇建,杜陵人,以校尉從衛將軍靑,有功,爲平陵侯。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·李廣傳』:“廣以良家子從軍擊胡。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>錢基博『辛亥南北議和別紀』:“初,唐紹儀以淸內閣總理袁世凱代表,伍廷芳以民軍議和代表,自十月二十八日,開議於上海英租界之市政廳。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
14.介詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>爲。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·定公十年』:“所以事君,封疆社稷是以。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>杜預注:“以,猶爲也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>楊伯峻注:“意謂爲國家土地之安全,於是事齊。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
15.介詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>在;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
於。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·桓公二年』:“其弟以千畝之戰生,命之曰成師。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『舊唐書·方伎傳·神秀』:“神秀以神龍二年卒,士庶皆來送葬。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>魯迅『二心集·柔石小傳』:“柔石,原名平復,姓趙,以一九○一年生於浙江省台州寧海縣的市門頭。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
16.介詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>自;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
從。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢王符『潛夫論·遏利』:“自古於今,上以天子,下至庶人,蔑有好利而不亡者,好義而不彰者也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·西南夷傳』:“今以長沙豫章往,水道多絶難行。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
17.介詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>與;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
同。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『儀禮·鄕射禮』:“主人以賓揖,先入。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“以,猶與也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『韓詩外傳』卷四:“齊桓公獨以管仲謀伐莒,而國人知之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>以,一本作“與”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『太平廣記』卷九引晉葛洪『神仙傳·王烈』:“<烈>少時本太學書生,學無不覽,常以人談論五經百家之言,無不該博。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
18.連詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>表幷列,相當於“和”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『易·鼎』:“得妾以其子,無咎。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王引之『經傳釋詞』卷一:“言得妾與其子也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·大雅·皇矣』:“帝謂文王:‘予懷明德,不大聲以色,不長夏以革。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>馬瑞辰通釋:“按以、與古通用,‘聲以色’猶云‘聲與色’也,‘夏以革’猶云‘夏與革’也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·襄公二十年』:“<季武子>賦『常棣』之七章以卒。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王引之『經義述聞·春秋左傳中』:“以,猶‘與’也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>卒,卒章也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>言賦『常棣』之七章與卒章也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>‘卒’下無‘章’字者,蒙上而省。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
19.連詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>表承接,相當於“而”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·金縢』:“秋,大熟,未獲,天大雷電以風。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·樂記』:“治世之音安以樂,其政和;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
亂世之音怨以怒,其政乖。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋王安石『遊褒禪山記』:“夫夷以近,則遊者衆;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
險以遠,則至者少。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸吳騫『扶風傳信錄』:“家有老母,必稟請以行。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
20.連詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>表承接,相當於“則”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『國語·吳語』:“今大夫老,而又不自安恬逸,而處以念惡,出則罪吾衆。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>韋昭注:“處,居也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>居則念爲惡於吳國。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『文子·上義』:“故有道以御人,無道則制於人。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
21.連詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>表轉折,相當於“却”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢劉向『說苑·雜言』:“少以犯衆,弱以侮強,忿怒不量力者,兵共殺之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『淮南子·氾論訓』:“堯無百戶之郭,舜無置錐之地,以有天下。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
22.連詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>因爲,由於。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·僖公十五年』:“鄭以救公誤之,遂失秦伯。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·張釋之馮唐列傳』:“以不能取容當世,故終身不仕。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋洪邁『容齋三筆·奸鬼爲人禍』:“隋文帝以子秦孝王俊有疾,馳召名醫許智藏。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>魯迅『且介亭雜文二集·后記』:“臨末我還要記念鐮田誠一君,他是內山書店的店員……三三年七月,以病在故鄕去世。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
23.連詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>因而;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
因此。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·緇衣』:“昔吾有先正,其言明且淸,國家以寧,都邑以成,庶民以生。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢劉向『列女傳·衛二亂女』:“南子惑淫,宋朝是親,譖彼蒯聵,使之出奔。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>悝母亦嬖,出入兩君,二亂交錯,咸以滅身。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『唐故秘書少監獨孤府君墓志銘』:“其後,上將有所相,不可於衆。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>君與起居舍人李約交章指摘,事以不行。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明馮夢龍『智囊補·兵智·項梁』:“每有大繇役及喪,梁嘗主辦,陰以兵法部勒賓客子弟,以知其能,後果舉事。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>按“以”『史記·項羽本紀』作“以是”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
24.連詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如,如果。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·平津侯主父列傳』:“今郡守之權,非特六卿之重也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
地幾千里,非特閭巷之資也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
甲兵器械,非特棘矜之用也,以遭萬世之變,則不可稱諱也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
25.助詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>在句中的作用相當於一個音節,不表義。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·邶風·谷風』:“習習谷風,以陰以雨。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『息國夫人墓志銘』:“婉婉夫人,有籍宮門。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>克承其後,以嫁以婚。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋司馬光『功名論』:“夫地有草木,天不雨露之,則不能以生;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
月有光華,日不照望之,則不能以明。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸顧炎武『贈人』詩:“路旁多行人,一南一以北。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南北遂分手,去去焉所極。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
26.助詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>表語氣,用於句末,相當於“矣”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『戰國策·楚策四』:“蜻蛉其小者也,黃雀因是以。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『呂氏春秋·適音』:“四欲之得也,在於勝理。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>勝理以治身,則生全以。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>生全,則壽長矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>按,“生全以”『群書治要』卷三九引作“生全矣”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『七國春秋平話』卷中:“六月之間,下齊七十餘城,皆爲郡縣以。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
27.助詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>用在單純方位詞前,組成合成方位詞或方位結構,表示時間、方位、數量的界限。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『孟子·公孫丑上』:“自有生民以來,未有孔子也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·留侯世家』:“漢王下馬踞鞍而問曰:‘吾欲捐關以東等棄之,誰可與共功者?’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如:他的年齡在三十歲以下。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
28.通“已”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>已經。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『國語·晉語四』:“其聞之者,吾以除之矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『北史·宇文護傳』:“吾念十九入汝家,今以八十矣,凡生汝輩三男二女。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋蘇舜欽『答范資政書』:“乃知君子理身格物之道,自有本也,險難以萌而不之見,宜其悔焉。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
29.通“已”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>太;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
甚。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·文公五年』:“晉陽處父聘於衛,反過甯,甯嬴從之,及溫而還。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>其妻問之,嬴曰:‘以剛。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『商書』曰:‘沈漸剛克,高明柔克。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>夫子壹之,其不沒乎!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>楊伯峻注:“以,太也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『孟子·滕文公下』:“三月無君則弔,不以急乎?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>朱熹注:“以、已通,太也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『贈張童子序』:“人皆謂童子耳目明達,神氣以靈,余亦偉童子之獨出於等夷也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
30.通“已”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>止。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『孟子·梁惠王上』:“齊宣王問曰:‘齊桓、晉文之事,可得聞乎?’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孟子對曰:‘仲尼之徒無道桓、文之事者……臣未之聞也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>無以,則王乎。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>朱熹注:“以、已通用。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>無已,必欲言之而不止也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>楊伯峻注:“‘無已’猶言‘不得已’。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
31.通“已”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>謂不許,不同意。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢枚乘『七發』:“誠必不悔,決絶以諾。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王念孫『讀書雜志餘編·文選』:“決絶以諾,‘以’與,‘已’通,言或已或諾,俱決絶而無猶豫也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『表記』(『禮記』篇名):‘君子與其有諾責也,寧有已怨。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭注曰:‘已,謂不許也。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
32.通“有”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『戰國策·楚策四』:“今楚國雖小,絶長續短,猶以數千里,豈特百里哉?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢趙曄『吳越春秋·王僚使公子光傳』:“季劄使還,至吳,闔閭以位讓,季劄曰:‘苟前君無廢,社稷以奉,君也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>吾誰怨乎?’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>社稷以奉,『史記·吳太伯世家』作“社稷有奉”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
33.通“又”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·成公十六年』:“舊不必良,以犯天忌,我必克之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『淮南子·人間訓』:“民春以力耕,暑以強耘,秋以收斂,冬間無事,以伐林而積之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王念孫『讀書雜志·淮南內篇十八』:“‘以伐林而積之’,當從『太平御覽』所引,作‘又伐林而積之’。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
以②[sìㄙˋ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『集韻』象齒切,上止,邪。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
通“似”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
『易·明夷』:“內難而能正其志,箕子以之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>陸德明釋文:“以之,鄭、荀、向作‘似之’。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>高亨注:“按‘以’借爲‘似’。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·襄公三十一年』“令尹似君矣,將有他志”孔穎達疏引服虔云:“言令尹動作以君儀,故云‘以君矣’。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>是服虔所見本“似”作“以”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明劉侗於奕正『帝京景物略·西堤』:“水底偶平不平,而聲以鳴不鳴。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●以】